در دنياي امروز تأمين پروتئين از منبع حيواني درهر كشوري يكي از مسايل مهم اقتصادي مي باشد . كشورهايي با توليد انبوه اين منبع غذايي رو به رو بوده و از طرف ديگر كشورهايي وجود دارند كه نياز مبرم به واردات اين فرآورده ها دارند .

امروزه تجارت دام و انواع فرآورده هاي دامي از قبيل پوست ـ چرم ـ روده ـ گوشت و تخم مرغ به يكي از شاخه هاي اصلي اقتصاد بازرگاني تبديل شده است . كه بايد با دانش و شناخت كافي در امر تجارت به تبادل اين كالاها پرداخت . پروتئين يكي از اساسي ترين نيازهاي بشر مي باشد كه وجود آن در تغذيه روزمره ضروري مي باشد تهيه آن مي تواند از منابع داخلي يك كشور بوده و يا اينكه با واردات آن نيازها برطرف گردد .

كشور ما با وجود منابع طبيعي فراوان مي تواند به عنوان يك توليد كننده عمده در صنعت دام و حتي طيور تبديل شود . باتوجه به كشورهاي همجوار ايران بخصوص كشورهاي خليج فارس و آسياي ميانه مي توانند به عنوان بازار اين محصولات مد نظر قرار گيرند .

حال براي آشنايي با مقررات جاري صادرات كالا قوانين مربوطه به خوانندگان محترم ارائه مي گردد :

كساني كه قصد ورود به امور بازرگاني را دارند بايد ابتدا كارت بازرگاني را كه فرد به عنوان بازرگان شناخته شود تهيه نمايد . كارت بازرگاني توسط اتاق بازرگاني وصنايع و معادن ايران در تهران و يا شعب شهرستان به نام متقاضي كه واجد شرايط زير باشد براي مدت 5 سال صادر مي گردد كه در صورت تائيد وزارت بازرگاني معتبر خواهد بود .اين كارت فرد دارنده را به عنوان بازرگان به ادارات و سازمانهاي مرتبط با صادرات وواردات معرفي نموده و خدمات اداري لازم را ارائه مي نمايند . شرايط صدور كارت بازرگاني عبارت است از :

درهنگام مراجعه به گمرك و ساير ادارات مرتبط با امور بازرگاني علاوه بركارت بازرگاني داشتن كد اقتصادي لازم مي باشد . اين كدتوسط اداره امور اقتصادي و دارايي شهرستان براي افراد صادر ميگردد تا اينكه فرد ميزان فعاليت آن براي اداره دارايي مشخص شده و نسبت به اخذ ماليات شغلي براساس ميزان فعاليت آن اقدام        مي گردد . البته لازم به ذكر است كه صادرات كالا و خدمات از پرداخت ماليات معاف مي باشد .

عبارتست از سند خاص شناسايي كالاها كه در آن مقام يا اركان صالحي كه به او اختيار صدور گواهي مبداء داده شده است صريحاً گواهي مي كند كه كالاهايي كه گواهينامة مربوط به آنها مي شود كه در كشور معيني به وجود آمده است . اين گواهي ممكن است همچنين حاوي يك اظهار نامه از طرف سازنده ، توليد كننده‌، تهيه كننده ، صادر كننده يا ساير اشخاص صلاحيت دارباشد . گواهي مبداء يكي از مداركي است كه هر كشور بايد براي كالاي صادراتي خود توسط اتاق بازرگاني صادر نمايد .

پس از تهيه مدارك ذكر شده شخص دارنده به عنوان كسي كه مي تواند تجارت انجام دهد شناخته مي شود حال چند نكتة ساده در عين حال بسيار مهم در تجارت موفق را خدمتتان متذكر مي شويم :

شايد يكي از مهمترين اصول تجارت براي يك كالا ابتدا بسته بندي و بعد كيفيت و آنگاه حمل و نقل كالا مي باشد . در بازار در وهلة اول بسته بندي كالا مورد توجه مشتري قرار مي گيرد چه بسا كالاي با كيفيت پائين نسبت به كالاي مشابه با كيفيت بالا داراي چنان بسته بندي شكيل و جذاب باشد كه بازار را به نفع خود جذب نمايد ولي كالا باكيفيت بالا بدون بسته بندي مناسب از گردونة رقابت حذف گردد . متأسفانه كالاهاي صادراتي توليد ايران در مقايسه با بعضي كشورها در مواردي از كيفيت بالاتري برخوردار است ولي به لحاظ عدم بسته بندي مناسب صحنة رقابت رابه رقبا واگذار كرده است . به عنوان مثال مواد شوينده توليدي ايران مانند صابون و شامپو داراي كيفيت بسيار مناسب و بالايي مي باشد ولي كشورتركيه محصولات ياد شده را با بسته بندي زيبا و مشتري پسند وبا يك درجه پائين تر از كيفيت توليدي ايران بازار آسياي ميانه را از ايران به سوي خود جذب كرد .درمثالي ديگر مي توان به صدور مرغ منجمد به افغانستان اشاره كرد ، عليرغم كيفيت و بسته بندي مناسب به دليل نگهداري و حمل و نقل نامناسب وعرضة آن در مرز تا حدودي بازار اين منطقه از دست رفت . بنابراين كيفيت ، بسته بندي و حمل و نقل كالا را بايد با نگاه تخصصي و ورانشناسي به آن نگريست تا در جذب بازارهاي مختلف موفق باشيم .

قبل از توجه به صادرات يك كالا لزوم پيدا كردن بازار براي كالاي مورد نظر حائز اهميت مي باشد . باتوجه به بازار يك منطقه يا يك كشور شناخت از جامعة آن كشور براي صادر كننده ضروري مي باشد . شناختن سليقه ها ،يافتن رفتارها و كيفيت مورد توجه آن مردم حتي علاقه مند بودن مردم به نوعي رنگ خاص در توليد كالا ، سطح هزينه كردن براي خريد كالا ، توجه به ذائقة مردم آن منطقه در مورد مواد خواركي از ابزارهايي بسيار مهم در موفقيت يك كار بازرگاني مي باشد و با رعايت جميع اين موارد پس از بازاريابي حساب شده توليد كالا انجام مي گيرد .

با توجه به رعايت پارامترهاي ذكر شده قبل ، آگاهي از مقررات كشور مقابل بسيار مهم مي باشد . ممكن است عليرغم كالايي با كيفيت و بسته بندي مناسب و همچنين دارا بودن يك بازار مستعد ، عوارض و حقوق گمركي آن كشور براي كالاهاي وارداتي آنچنان باشد كه در نهايت صادرات آن مقرون به صرفه نبوده و هيچ عايدي را در پي نداشته باشد ويا اينكه شرايطي را نسبت به يك كالا ايجاد نمايند مانند استانداردهاي خاص براي آن كالا كه اگر با آن استاندارد مطابقت نداشت ، ضرر و زيان حمل و نقل به صادركننده تحميل مي شود .بنابراين صادركنندگان قبل از انجام فعاليت تجاري           مي توانند با مراجعه به سفارتخانه يا كنسولگري كشور مورد نظر نسبت به مقررات بازرگاني آن كشور اطلاعات كافي را بدست آورند .

 

چگونگي انجام مراحل صادرات در گمرك :

در ابتداي اين بحث گفته شد كسي كه بخواهد فعاليت تجاري و بازرگاني انجام دهد ، مستلزم داشتن كارت بازرگاني و كد اقتصادي است . با اين دو كارت فرد براي گمرك جهت صادرات كالا بطور قانوني شناخته شده و خدمات امور گمركي ارائه مي گردد . قبل از انجام ارائة مشخصات كالا به گمرك جهت تنظيم اظهار نامة گمركي بايد از كالاهايي كه شرايط صدور خاص دارند آگاهي يافته شود .به عنوان مثال صدور كالاهايي مانند آرد ، گندم ، مواد سوختي كلاً ممنوع مي باشد .‌چون كشور آن را براي تأمين مايحتاج عمومي از خارج وارد مي نمايد ويا كالاهايي كه صدور آن مشروط به اجازه از سازمانهاي مربوط به آن كالا مي باشد مانند مواد پتروشيمي يا گونه هاي ژنتيكي و يا مواد خام دامي ، صدور اينگونه كالاها فقط با ارائة مجوز خاص از آن سازمان ، پس از رفع نياز داخلي و يا جهت از دست ندادن بازارهاي خارجي نسبت به رقباي تجاري اين كالاها ، نسبت به صدور مجوز اقدام مي گردد .

بعد از كسب آگاهي از شرايط صدور كالاي مورد نظر فرد با مراجعه به گمرك تقاضاي صدور مقدار مشخصي از نظر نوع كالا ،تعداد و مقدار وزن ارائه مي نمايد . گمرك فرم هاي مخصوصي به نام اظهار نامة گمركي را جهت تعيين و نوشتن مشخصات كالا در اختيار وي قرار داده و بعد از تكميل اظهار نامه ، فرد با مراجعه با دايرة احراز هويت ، كارت بازرگاني ، كد اقتصادي اظهار نامة مشخصات كالا و در صورت مجوزي بودن كالا ، مجوز صادره از سازمان مربوطه را بررسي كرده و در صورت قانوني بودن مدارك ، تائيد صورت مي پذيرد . مدارك تائيد شده به توسط مسئول سرويس ارزيابي گمرك به نام يك ارزياب ارجاع شده ( كوتاژ ) سپس ارزياب اظهار نامه را با كالاي موردنظر مطابقت مي دهد ، چنانچه كالاي مذكور مشكلي از نظر مطابقت با اظهار نداشته باشد ، توسط ارزياب در پشت اظهار نامه مشخصات كالا      ظهر نويسي مي شود ووسيلة حمل ( كاميون يا واگن ) پلمپ مي گردد . آنگاه يك برگ از اظهار نامه به نام پروانة گمركي كه مؤيد انجام تشريفات گمرگي براي كالا مي باشد ، به صادر كننده تسليم مي شود ودر مرزها براي خروج كالاها ، پروانة گمركي معتبر بوده و كالا به خارج صادر مي گردد . ضمناً بعد از مراحل ارزيابي ، صادر كننده بايد به اتاق بازرگاني مراجعه نموده و گواهينامة مبداء دريافت نمايد .

كالاهايي از قبيل فرآورده هاي خام دامي مانند پوست ، سالامبرو ، تخم مرع ، گوشت قرمز ، مرغ و ماهي با گواهي قرنطينة دامپزشكي و كالاهايي با منشاء كشاورزي با گواهي قرنطينة نباتي قابل صدور مي باشد . اين گواهي نشان دهندة سلامت كالا براي صادرات مي باشد .