تجزيه و تحليل خطرات احتمالي الگوهاي حسابداري ، با بكار گيري نرم افزار كاربرگ الكترونيكي ضمن برخورداري از برآوردهاي آماري و قابليت هاي شبيه سازي ، عملي مي باشد . عدم اطمينان در الگو برداري ، اعمال شبيه سازي و بررسي توزيع احتمال بازده كبيدي متغيرها ، نشان دهنده خطرات احتمالي در چارچوب نسبت هاي قالب ريزي شده ، به دانش آموزان است . بكارگيري تكنولوژي در آموزش حسابداري ، سبب ارائه بودجه بندي سرمايه اي ، جريان وجوه نقد بودجه بندي شده و صورت سود و زيان پيش بيني شده مي گردد .

 

استفاده از كاربرگ الكترونيكي در آموزش حسابداري و بازرگاني متداول مي باشد . به عنوان مثال ، مربيان حسابداري ، با بكارگيري كاربرگ هاي الكترونيكي ، به دانشجويان ، چگونگي قالب ريزي تصميمات مديريت را مي آموزند . مديران نيز از كاربرگ هاي الكترونيكي به منظور حمايت هاي تصميم گيري بر مبناي تجزيه و تحليل (( چه ها و            اگر ها )) بر نسبت هاي قالب ريزي شده ، استفاده مي كنند . تجزيه و تحليل خطرات احتمالي نسبت هاي حسابداري الگو شده ، باز هم به دليل استفاده سنتي و كاربرگ هاي الكترونيكي ، از محدوديت برخوردار مي باشد .

كاربرگ هاي الكترونيكي نيازمند يك اعتبار واحد به عنوان داده ، بوده و در چارچوب نسبت هاي قالب ريزي شده ، بازده ها نيز از اعتبار خاصي برخوردار مي باشند . جايگزين ساختن مقدار متفاوتي از متغيرهاي ورودي گليدي ( تحليل سناريو ) موجب فراهم شدن تنها يك حاصل اعتباري مورد انتظار براي مجموعه ورودي ها مي گردد . دانشجويان و مديران ، بدون در نظر گرفتن ساير گزينه هاي قابل دسترس ، اغلب به انتخاب بدترين موارد كه از نظر آنها احتمالا بهترين مورد تلفيق داده ها مي باشد ، پرداخته و سپس سود حاصل از متغيرها را خلاصه مي كنند . با اين حال ، كار ثبت تلفيقات مناسب داده ها ، به اندازه تعداد متغيرهاي ورودي براي يك الگوي پيچيده ، همچنان از دشواري بيشتري برخوردار مي گردد . علاوه بر اين ، بدون در نظر گرفتن احتمال زياد از وقوع            ( احتمالات ) اعتبارات لازم براي يك متغير ورودي ، اعتبارات سود ناشي از متغيرهاي بازده ، نيز از احتمال بالايي برخورار نيست . اين امر اغلب منجر به اين مي شود كه دانشجويان و مديران ، به تخمين پراكندگي متغيرهاي كليدي بازده بپردازند كه بدنبال آن ، خطرات احتمالي نسبت هاي قالب ريزي شده ، به گونه اي كاملا روشن ، پديدار نگردند .

 

توانايي نرم افزارهاي كاربرگ الكترونيكي ، براي الگودهي ، به صورت اتفاقي و اعمال شبيه سازي و به دنبال آن ، فراهم نمودن –توزيع احتمالي بازده موجب معرفي آن به عنوان ابزاري مفيد در جهت تجزيه و تحليل خطرات احتمالي امور مربوط به حسابداري گرديده است . برنامه شبيه سازي كاربرگ الكترونيكي با تلفيق به برنامه آموزشي ،         آموزشگاه هاي بازرگاني موجب بهره مندي دانشجويان از خدمات بيشتري شده است . نخست ، واقع شدن كار عملي دانشجويان در امور مربوط به حسابداري ، امور مالي ، بازارداري و عملكرد هاي مالي آن كه سود حاصل از اين بحش بسيار گسترده تر از ساير مقوله هاي مطرح شده مي باشد . دوم اينكه ، مهارت هاي الگودهي دانشجويان ضمن بكارگيري كاربرگ هاي الكترونيكي ، تقويت مي گردد . سوم اينكه ، با استفاده از آمار ، الگودهي هاي نامطمئن و گزارش توزيع احتمالي بازه اصلاح مي شود . و سرانجام اينكه ، دانشجويان به اهميت بكارگيري رويكرد شبيه سازي به عنوان اقدمي موثر در تسهيل تصميم گيري هاي مديريتي ، پي مي برند .

مراحل ابتدايي بكارگيري رويكرد شبيه سازي كاربرگ الكترونيكي عبارتند از (آ) پيشبرد الگوي كاربرگ الكترونيكي در تصميم گيري هاي مديريتي ، (ب) انتخاب متغيرهاي ورودي كليدي و تسريح اعتبارات ممكن ناشي از آن با توزيع احتمالي ، (ج) اعمال شبيه سازي با نموننه كاربرگ الكترونيكي احتمالي و (د) تجزيه و تحليل نمودار نتايج توزيع بازده .

الگوي تصميم گيري ساخته شده بر روي كاربرگ هاي الكترنيكي ضمن استفاده از تجزيه و تحليل سناريو يا شبيه سازي ، موجب تجزيه و تحليل خطرات احتمالي فرآيند مربوطه مي گردد . تحليل سناريو با استفاده از مجموعه اي فوق العاده از متغيرهاي ورودي ، بازده نسبت هاي قالب ريزي شده را ارزيابي مي كند . اين امر در شناسايي متغيرهاي ورودي بسيار مؤثر بر سود حاصل از بازده ، بسيار مفيد مي باشد . با اين حال ، تحليل سناريو تنها قابليت محاسبه تعداد كمي از نتايج نا پيوسته مرتبط با نسبت هاي قالب ريزي شده را دارد . ضمن بررسي پيچيده ترين و نسبتا بهترين مورد سناريوها ، بين نتايج اين سه برنامه ، خلاءي موجود است . حتي با وجود تصور اعتبارات بين اين سه برنامه ، باز هم مقياس براي احتمال نسبي وقوع هر يك از نتايج ممكن ، وجود ندارد . از اين رو ، مي توان چنين گفت كه تحليل سناريو قابليت قياس نتايج احتمالي وقايع را كه مقياس كليدي بخش خطرات احتمالي در نسبت هاي قالب ريزي شده مي باشد ، را دارا نمي باشد .

نرم افزار كاربرگ هاي الكترونيكي نظير Ball Crystal و @ RISK قادر به نمونه دهي احتمالي متغيرهاي ورودي با توزيع احتمالي بيش از 30 مي باشند كه در هر يك از آنها اعتبارات ممكن و احتمال نسبي هر يك از اين اعتبارات ، مشخص مي باشد . برخي از اقسام توزيعات متداول عبارتند از توزيع طبيعي ، توزيع يكنواخت ، توزيع نمايي ، توزيع دو جمله اي ، توزيع مثلثي ، توزيع هندسي و توزيع فزاينده . يك الگوي كاربرگ الكترونيكي مشخص به راحتي به يك الگوي احتمالي براي شبيه سازي تبديل مي گردد . ميانگين توزيع احتمالي يك داده ، در صورت عدم اعمال شبيه سازي ، كاربرد دارد .

يك فرآيند شبيه سازي ، متناوبا به محاسبه متغيرهاي حاصله از يك نسبت                قالب ريزي شده ، پرداخته كه در هر نوبت زماني گروه متفاوتي از اعتبارات ورودي به طور اتفاقي از توزيع احتمالي اوليه ، تحت الشعاع قرار مي گيرند . ضمن كامل شدن فرآيند شبيه سازي توزيع احتمالي براي هر يك از متغيرهاي مشخص شده حاصله در چارچوب             نسبت هاي قالب ريزي شده ، ايجاد مي گردد . اطلاعات آماري فراهم شده توسط               كاربرگ هاي الكترونيكي براي توزيع احتمالي بازده شامل ميانگين ، حداكثر نتيجه ، حداقل نتيجه ، انحراف معيار ، عدم تقارن و درصد احتمالات مي باشد . زا اين رو ، ارزيابي احتمالي تسهيل شده توسط توزيع احتمالي . مشخص كنند ه دامنه و درصد وقوع بدست آوردن بازده مي باشد .

قابليت نرم افزارهاي كاربرگ الكترونيكي براي نمايش نمودار متغيرهاي مقياسي        بازده ، بطور عمده در ارزيابي خطرات احتمالي تصميم گيري مفيد واقع مي گردد . به عنوان مثال ، دانشجويان و مديران مؤسسات مالي چنين مي پندارند كه اعتبارات مورد نياز براي استقراض در چار چوب الگوي جريان وجوه نقد متناسب با نيازهاي مالي يك سازمان          است . علاوه بر اين ، چنين بنظر مي رسد كه آنها هيچ تقارني بين متغيرهاي استقراضي و ارزش هاي نسبي مورد انتظار ، قائل نمي شوند . در مقايسه ، توزيع بازده حاصل از استقراض وجوه ممكن است ، نا متقارن بوده و كاربران كاربرگ الكترونيكي شبيه سازي       مي توانند براي تحت پوشش قرار دادن 90% استقراض مورد انتظار بجاي اعتبار پيش بيني شده ، انتخابي ضروري به عمل آورند .

شبيه سازي كاربرگ الكترونيكي علي الخصوص به منظور مورد بحث قرار دادن مسائل پيچيده اي نظير داشتن متغيرهاي ورودي و منافع بيشتري در متغيرهاي بازده ، مفيد مي باشد .

به عنوان مثال برنامه ريزي سود ، انديشه هاي بهتري در زمينه توزيع احتمالي ، در زمينه هاي فروش ، قيمت فروش و هزينه هاي توليد ، ارائه مي دهد . ضمن اعمال فرايند شبيه  سازي ، نرم افزارها قادر به فراهم كردن نمودارهاي توزيع احتمالي بازده از قبيل نمودار در آمد اجرايي ، مجموع دارائي ها ، جريان وجوه نقد در بخش هاي اجرايي ، نسبت سرمايه در گردش و نسبت قيمت به در آمد ، مي باشند . با قابليت انجام شبيه سازي ، نرم افزارهاي كاربرگ الگترونيكي از يك طرح سوددهي به يك طرح مالي پيشرفته با قابليت تجزيه و تحليل خطرات احتمالي ، تبديل مي شود .

در مباحث حسابداري مقوله هاي مفيد استنتاج شده از فرآيند شبيه سازي جهت تجزيه و تحليل خطرات احتمالي شامل بودجه سرمايه ، هزينه يابي هدف ، باصرفه ترين مقدار سفارش ، برنامه ريزي سود ، روابط بين هزينه ، حجم و سود ، برنامه ريزي خطي ، نمونه حسابرسي و هزينه يابي استاندارد موارد زير نمونه هاي متداول بكار رفته در مقطع كارشناسي و كارشناسي ارشد رشته هاي مديريت و حسابداري به شمار مي آيند .

 

در اين بخش به سه نمونه زا موارد شبيه سازي تجزيه و تحليل خطرات احتمالي ارائه شده در زمينه تصميم گيري هاي اجرايي مرتبط با بودجه بندي سرمايه اي ، جريان وجوه نقد بودجه بندي شده و صورت سود و زيان پيش بيني شده اشاره مي كنيم . قابليت هاي فرآيند شبيه سازي با جايگزين شدن توزيع احتمالي بجاي بهاي ميانگين متغيرهاي ورودي كليدي افزايش مي يابد . گام هاي بعدي به دنبال به تصوير كشيدن رويكرد شبيه سازي كاربرگ الكترونيكي به منظور تجزيه و تحليل خطرات احتمالي ، بكار برده مي شود . با افزودن نرم افزار @RISK به EXCEL ، يك تولبار جديد بنام @RISK نيز پديد آمده كه نوع دانشجويي آن نيز قابل دسترس مي باشد . به دليل شكل تصادفي فرآيند شبيه سازي ، در يك مدل ، تفاوت هاي ناچيزي ، بين دو رويكرد شبيه سازي وجود دارد .

2- در بخش اطلاعات داده ها، جايگزين شدن ارزش ميانگين ورودي هاي كليدي با يك توضيع احتمالي در @RISK از ارزش ميانگين يكساني بر خوردار است . اين توزيع بايد انعكاس دهنده احتمالات در نظر گرفته شده توسط تصميم گيرندگان باشد .

3- ضمن ارائه نمودار براي هر يك از توزيع هاي احتمالي داده ها و مورد توجه قرار دادن خانه هاي مرتبط با آن ، از @RISK ، گزينه Define Distribution را برگزينيد . تغييرات مربوطه ، مستقيما در صفحه ظاهر مي شود .

4- نتايج كليدي الگوي تصميم گيري را شناسايي كرده و هر يك از آنها را مورد توجه قرار داده و Add Output  را از @RISK برگزينيد . نتايجي از قبيل در آمد شبكه ، استقراض وجوه ، NPV و نسبت قيمت ها به در آمد ، از اهداف مهم اين الگو               هستند .

5- از @RISK ، گزينه هاي Simulation Setting  و سپس Iteration را انتخاب كرده و عدد ((10000)) را براي = Iteration و عدد 1 را براي = Simulation وارد كنيد .

6- با انتخاب Start Simulation از @RISK ، پس از زمان كوتاهي فرآيند شبيه سازي كامل شده و صفحه نتايج ظاهر مي گردد .

7- صفحه نتايج با فهرستي از خلاصه آمار ( Summery Statistic) مربوط به بازده فرآند 4 ظاهر شده و با مورد توجه قرار دادن بازدهي نظير NPV راست كليك كرده و گزينه هاي Graph و Area Graph را برگزينيد . توزيع احتمالي بازده انجام              مي گردد .

مدل : يك الگوي ساده تصميم گيري بودجه سرمايه اي در الگوي نمايشي رانشان داده شده است . قيمت هاي دلخواه براي همه داده ها فهرست شده و در توزيعات احتمالي مفاهيمي نظير موجودي نقدي سالانه ، مدت زمان پروژه و نرخ تنزيل سالانه در ارتباط با قيمت هاي دلخواه ، مبنا قرار گرفته اند . در اين مدل ، هزينه سرمايه گذاري ثابت در نظر گرفته شده و مدل كاربرگ الكترونيكي ، اعتبار مورد نظر براي NPV را 506وS19 محاسبه مي كند .

 

 1-1-3 توزيع احتمالي متغيرهاي ورودي كليدي :

موجودي نقدي سالانه – نمودار ستوني خطرات احتمالي ( } 4و1و1و4{ و45000 و 15000 ) نموداري است با حداقل اعتبار 15000دلاري و حداكثر اعتبار 45000 دلار . دامنه اين نمودار به چهار طبقه يكسان طولي و احتمالي نسبي 4 و1و1و4 تقسيم شده           است . اعتبار مورد نظر براي اين نمودار ستوني كمكي ، 30000 دلار مي باشد .

مدت زمان پروژه : مثلث خطرات احتمالي (8,9,13) كه توزيع مثلثي با مدت زمان حداقل 8 سال و حداكثر 12 سال است اعتبار احتمالي آن مدت در مدت 9 سال به طول انجاميده و در تئزيع نامتقارن سقف مورد نظر براي زمان آن 10 سال است .

نرخ تنزيل : خطرات احتمالي طبيعي (0,12,0,01)كه بصورت يك توزيع طبيعي با ميانگين 0.12 و انحراف معيار 0.01 بوده كه در اين حالت اعتبار مورد نظر 0.12                 مي باشد .

نتايج شبيه سازي ( سهيه = 10,000 ) براي NPV  در نمودار 1 ديده مي شود . همانگونه كه انتظار مي رفت ، NVP توسط نمودار ستوني ستون كمكي براي موجودي نقدي سالانه رو به افزايش است . در شرايطي كه ميانگين 19 , 169 دلاري شبيه سازي نزديك به ميانگين اعتباري 19,506 دلاري قابل پيش بيني است ، بازده %45.59  NPV بايد كمتر از $ 0 يا برابر آن باشد . به عبارت ديگر ، احتمال داشتن NPV برابر يا مساوي با $ 50.000 در حدود %41.09 است .

با در دست داشتن چنين توزيع احتمالي كمكي براي NPV ، كاربران به اين نكته پي مي برند كه چنين بودجه سرمايه اي به مراتب از خطرات احتمالي بيشتري در مقايسه با توزيع تقريبا طبيعي NPV ، برخوردار است . با توجه به نمودار ، %45 بازده به NPV منفي در برابر NPV 41% با رقمي بالاتر از $ 50,000 منعكس كننده ساير خطرات احتمالي پروژه مي باشد . دامنه نتايج حاصله NPV بهمراه احتمال وقوع آنها ، از اطلاعات اساسي اين طرح به شمار آمده و با محاسبه اعتبار ميانگين مورد پيش بيني 19,506 دلاري هم ، قابل دسترس نمي باشد اما با تحليل سناريو ، به راحتي اين اطلاعات قابل شناسايي هستند .

كاربران طرح شبيه سازي توسط كاربرگ الكترونيكي مي توانند به تجزيه و تحليل حطرات احتمالي در چارچوب الگوي بودجه سرمايه اي بپردازند كه به مراتب توزيع بازده كليدي NPV را هموار مي سازد .

الگو : الگوي گردش وجوه نقد در طرح نمايشي شماره 2 آمده است . در اين طرح ، اعتبار مورد نظر براي هر يك از ورودي فهرست بندي شده و توزيع احتمالي اساس اعتبار مورد نظر براي يك چهارم فروش واحدها ، بهاي فروش و قيمت خريد موجودي كالا را تشكيل مي دهد . ساير داده ها به صورت ثابت بوده و پس از بررسي بازده چنين بنظر              مي رسد كه استقراض مورد پيش بيني براي يك سال ، در حدود S 2,270 تخمين زده شود .

فروش هاي مربوط به 3 واحد : تجزيه و تحليل طبيعي (30 و 850 ، تجزيه و تحليل ناقص (800 , 900 )‌ ) ، شامل يك توزيع طبيعي با ميانگين 850 واحد و انحراف معيار 30 كه در آن حداقل اعتبار ممكن به صورت 800 و حداكثر اعتبار 900 مي باشد .

قيمت فروش : نمودار ستوني خطرات احتمالي ({ 2 , 3 , 2} و 79.5 و 74.5 ) كه در اين نمودار حداقل اعتبار قيمت فروش $ 74.50 و حداكثر اعتبار مربوطه $ 79.50                 مي باشد . دامنه اين نمودار به 3 طبقه طولي يكسان كه احتمال نسبي آن 2 , 3 , 2                   مي باشد تقسيم شده و اعتبار مورد نظر براي آن $ 77.00 است .

هزينه فروش موجودي كالاها : تجزيه و تحليل مثلثي ( 53.5 , 61 , 62.5 ) ، كه يك توزيع مثلثي با حداقل هزينه خريد $ 53.50 و اعتبار احتمالي $ 61.00 و حداقل سقف اعضار آن $ 62.50 مي باشد . در توزيع نامتقارن ، اعتبار مورد پيش بيني آن                  $ 59.00 است .

نتايج شبيه ساري ( itevationd = 10,000 ) براي استقراض 04 سالانه در نمودار 2 ديده مي شود كه در آن ميانگين به صورت $ 3,192 در مقايسه با ميانگين مورد نظر به صورت $ 2,270 وجود دارد . نتايج اين شبيه سازي حاكي بر اين است كه تنها %48.2 نتايج استقراض 04 سالانه مساوي يا كمتر از اعتبار مورد نظر 2,270 دلاري بوده و طبق اطلاعات موجود در الگوي نمايش $ 5,467 نتايج اين فرآيند را براي استقراض 04 سالانه ، تحت پوشش قرار مي دهد .

در اين نتيجه بدست آمده ، دامنه استقراض 04 سالانه بهمراه احتمال وقوع آن ، علاوه بر اين كه از اطلاعات اساسي اين بخش به شمار آمده با ميانگين اعتبار 2,270 دلاري در الگوي نمايش ، فراهم نمي شود . در اين حالت يك مدير نبايد با استفاده از موجودي بيش زا %48.2 نتايج شبيه سازي مانع به اتمام رسيدن وجوه نقد گردد . بدنبال آن ، يك كاربر نيز قادر به تعيين درصد زيان تامين شده توسط بيمه براي سطوح مختلف استقراض مي شود . به عنوان مثال ، استقراضي به ميزان $ 5,467 براي تحت پوشش قرار دادن استقراض مورد نظر كفايت كرده و كاربران نرم افزار كاربرگ الكترونيكي مي توانند در چار چوب الگوي جريان وجوه نقد به گونه اي بسيار مؤثر و آسان ، خطرات احتمالي توزيع استقراض 04 سالانه را ارزيابي كنند .

الگوي صورت سود و زيان پيش بيني شده در شكل نمايش 3 ، ديده مي شود . اعتبار مورد نظر و توزيع احتمالي براي همه ورودي ها با نمونه هاي جريان وجوه نقد فهرست شده ، يكسان است . سطح مورد پيش بيني براي فروش 04 سالانه ،                         $ 236 , 775 و در آمد اجرايي آن ، $ 2 , 750 مي باشد.

نتايج شبيه سازي ( iteration = 10,000 ) براي فروش 04 سالانه و در آمد اجرايي آن در نمودار 3 ديده مي شود . فروش 04 سالانه با ميانگين 236 , 775 ، با ميانگين $ 236, 775 مورد پيش بيني ، برابري دارد . نتايج حاصل از اين شبيه سازي حاكي بر آنست كه نتيجه متقارن فروش 04 سالانه بين S 227 , 646 و $ 245 , 938 است .

در آمد اجرايي 04 سالانه ميانگين $ 2 , 748 داشته كه از ميانگين مورد نظر                    $ 2 , 750  نسبتا كمتر است . با اين حال احتمال وقوع اين سطح از ميانگين %30                  مي باشد .

به عبارت ديگر ، 37% احتمال اين وجود دارد كه در آمد اجرايي بيش از $ 5,000 باشد .

توزيع متقارن بازده براي فروش 04 سالانه و درآمد اجرايي ، اين الگوي حسابداري را از ثبات بيشتري برخوردار ساخته و با تغييرات متغيرهاي ورودي ، انحراف قابل توجهي پيدا نمي كند .

 

دانشجويان حسابداري ، با استفاده از كاربرگ هاي الكترونيكي ، ار احتمالات مورد نظر براي الگو آگاه بوده و با فرآيند شبيه سازي ، تجزيه و تحليل خطرات احتمالي بسياري از الگوهاي تصميم گيري در زمينه حسابداري ، آمورش داده مي شود . كاربرگ هاي الكترونيكي اعتبار مورد نظر براي نسبت هاي قالب ريزي شده را محاسبه كرده و تحليل سناريو را عملي مي سازند . محاسبات اعتبارات مورد نظر قادر به تجزيه و تحليل خطرات احتمالي در نسبت هاي قالب ريزي شده نمي باشند .

فرآيند شبيه سازي امكان توزيع احتمالي براي متغيرهاي ورودي را فراهم آورد و در اغلب موارد به صورت صفحه نمايش ، نشان داده مي شود . در صورت اعمال فرآيند شبيه سازي با اعداد خاص ، نتايج توزيع احتمالي به صورت نموداري براي متغيرهاي بازده كليدي نشان داده مي شود . توزيع بازده مشخص كننده دامنه بازده و احتمال وقوع آنها            بر مبناي احتمالات مرتبط با نسبت هاي قالب ريزي شده است . با استفاده از كاربرگ الكترونيكي و اعمال فرآيند شبيه سازي ، تجزيه و تحليل متغيرهاي كليدي بازده امكان پذير بوده و به راحتي ميزان خطرات احتمالي را در تصميم گيري ها ، به تصوير مي كشد .