کودها، سموم و میوه‌هایی که می‌خوریم
انواعی از کودهای شیمیایی و سموم دفع آفات نباتی به وسیله گیاهان جذب شده و در قسمت‌های خوراکی گیاه ذخیره میشود
آیا تا به حال میوه‌ای خورده‌اید که مزه‌اش به نظرتان تلخ و غیرطبیعی بوده باشد؟ آیا شده است که سیبی را گاز بزنید و پس از خوردن، طعم موادشیمیایی را روی زبان‌تان حس کنید؟ اگر این‌طور است پس مطالب زیر را بخوانید:
موادشیمیایی مورد استفاده در کشاورزی، درست همان چیزهایی هستند که اگر به طرز صحیح مصرف نشوند، هم برای محیط زیست و هم برای سلامت انسان مضرند. این موادشیمیایی یا به عنوان کود مصرف میشوند یا سموم متعدد دفع آفات نباتی هستند.
● انواع کودها
انواع کودها از دیرباز در کشاورزی استفاده می‌شده‌اند. این کودها به وسیله گیاه جذب شده و در قسمت‌های خوراکی گیاه که به مصرف انسان یا حیوان می‌رسد، ذخیره میشوند و اگر مقدار آنها در محصول، بیش از حد مجاز باشد، تهدیدی جدی برای سلامت انسان محسوب میشوند. به عنوان مثال کود اوره که به علت ارزان بودن به مقدار بسیار زیادی مصرف میشود بعد از استفاده در محصولاتی مانند پیاز و سیب‌زمینی، به نیترات تبدیل شده و در آنها تجمع می‌یابد. نیترات یک ماده سرطان‌زا بوده و باعث سرطان‌های دستگاه گوارش میشود. نیترات علاوه بر سرطان، موجب بروز اختلالات ناهنجار در سیستم عصبی، غدد درون‌ریز و سیستم ایمنی بدن میشود.
کود دیگری که به میزان زیاد مورد استفاده قرار می‌گیرد، کود فسفاته است که آن هم پس از مصرف به وسیله گیاهانی مانند سیب‌زمینی، سم کادمیوم را تولید می‌کند. کادمیوم هم یک ماده سرطان‌زا است و اگر میزان دریافت آن به وسیله انسان به بیش از ۲۰ میلی‌گرم برسد، باعث اختلال در کارکرد کلیه‌ها و همچنین کوتاهی قد در کودکان میشود.
▪ سموم دفع آفات و حشرات
علاوه بر کودهای شیمیایی، در کشاورزی بیش از سه هزار ترکیب شیمیایی خطرناک برای کنترل آفات و حشرات مورد استفاده قرار می‌گیرد که این مواد پس از ورود به بدن انسان، آثار سوء زیادی بر جای می‌گذارند. سموم دفع آفات نباتات باعث مسمومیتهای کوتاه مدت یا درازمدت در انسان میشوند. مسمومیتهای کوتاه مدت دارای آثار قابل مشاهده هستند اما متاسفانه مسمومیتهای درازمدت حاصل از سموم دفع آفات نباتات، مشکلات و بیماری‌های خطرناکی ایجاد می‌کنند که ممکن است حتی در نسل بعد ظاهر شوند. به عنوان مثال سم پاشی انگور و خیار گلخانه‌ای به وسیله کشاورزان، به دفعات زیاد انجام می‌گیرد که البته بررسی‌های علمی نشان می‌دهد ۸۰ تا ۹۰ درصد سموم شیمیایی مورد استفاده غیرضروری هستند. نفوذ این مواد سمی در موادغذایی باعث افزایش سرطان‌ها، بیماری‌های مزمن، اختلالات کبدی و ناراحتی‌های تنفسی در انسان میشود. علاوه بر آن، این مواد سبب آلودگی آب و هوا و خاک میشوند و برای محیط زیست نیز، مضر هستند.
▪ دوره پرهیز از مصرف
نکته حایز اهمیت در استفاده از سموم این است که هنگامی که سموم در کشاورزی استفاده میشوند، باید یک دوره زمانی پرهیز از مصرف را سپری کنند تا محصول برای انسان قابل مصرف باشد. برای مثال درباره سموم استفاده شده برای خیار، از روز سم پاشی تا زمان برداشت محصول، باید ۲۱ روز سپری شود اما متاسفانه بنابر دلایل اقتصادی و گران‌تر بودن قیمت خیارهای با اندازه کوچک در بازار، اغلب، این زمان پرهیز از مصرف رعایت نشده و محصول زودتر روانه بازار مصرف میشود. به همین علت براساس تحقیقات صورت گرفته روی خیارهای موجود در مناطق متعدد بازار میوه و تره‌بار تهران، بیشتر محصولات عرضه شده حاوی سموم به میزان بیش از حد مجاز بوده‌اند. آزاد بودن مصرف سموم به وسیله کشاورزان، افزایش مصرف سم را به دنبال داشته است.
▪ نظارت فراموش شده
بنابراین باید بر مصرف این گونه سم‌ها، نظارت جدی و دقیقی انجام شود. همچنین راه‌اندازی آزمایشگاه‌های تشخیص سموم و کنترل دقیق محصولات کشاورزی از یک سو و آگاه سازی کشاورزان و توصیه به آنها برای رعایت زمان پرهیز از مصرف سم و جلوگیری ازمصرف سموم غیرمجاز باید در دستور کار دست‌اندرکاران مربوطه قرار گیرد.
▪ مواد غذایی ارگانیک
خوشبختانه امروزه با پیشرفت‌های علمی، تولید محصولات به سمت و سویی می‌رود که استفاده از کودها و سموم در پرورش گیاهان به صفر برسد. شاید نام موادغذایی ارگانیک، این روزها به گوش شما هم رسیده باشد. منظور از میوه‌های ارگانیک میوه‌هایی هستند که در تولید آنها از کودها و یا سموم شیمیایی استفاده نشده باشد. با استفاده از روش‌های جدید، حاصل‌خیزسازی خاک و مبارزه با آفات گیاهان بدون دخالت موادشیمیایی انجام می‌گیرد که حاصل این کار، تولید محصولی خوشمزه با کیفیت بالا و عاری از هر گونه مواد سمی است. در این روش‌ها به عنوان مثال به جای استفاده از سموم، حشره‌ای را پرورش میدهند که آفات و حشرات موذی مزرعه را از بین می‌برد، بدون اینکه روی محصول تاثیر نامطلوبی بگذارد و روی محصول ذکر میشود که ماده غذایی ارگانیک بوده و در پرورش آن از سموم شیمیایی یا کودها استفاده نشده است. روش‌های حاصل‌خیزسازی خاک ارگانیک نیز وجود دارند که بدون دخالت کودها انجام گرفته و بسیار نتیجه بخش هستند.
▪ هوشیاری مردم
دیری نخواهد گذشت که افزایش آگاهی مردم از آثار سموم و کودهای شیمیایی باعث علاقه آنها به مصرف موادغذایی ارگانیک خواهد شد. درست است که در حال حاضر هزینه آنها کمی گران‌تر است ولی در مقابل هزینه‌های ناشی از بیماری‌های خطرناک، مسلما بسیار کمتر خواهد بود. امیدواریم که کشاورزی ما هم به این مهم نایل آمده و حتی صادرکننده موادغذایی ارگانیک به جهان باشیم.
سم مرگبار در چیپس و سیب زمینی سرخ کرده
شما چیپس زیاد می خورید؟ مصرف روزانه سیب زمینی سرخ شده شما بالا است؟
پس دقت کنید! زیرا سیب زمینی سرخ شده و چیپس سالانه قربانی های زیادی می گیرند!
دانشمندان موفق به کشف ماده بسیار سمی به نام"آکریلامید" شده اند که به خصوص در سیب زمینی سرخ کرده و چیپس به وفور یافت می شود.
سازمان خواربار جهانی (FAO) و سازمان جهانی بهداشت (WHO) اعلام کردند غـذاهـایـی مانند چیپس های سیب زمینی، قهوه و محصـولات غلهای مانند نان و بیسکویت که در حـرارت بسیار بالا تولید می شوند، ممکناسـت حـاوی ترکیبی سرطان زا به نام آکریلامید باشند. 35 کارشنـاس از 12 کشور که این گـزارش را تهیـه کردهاند اعلام کردند غذاهایی که مـیـزان کربوهیدرات آنهـا بالا و پروتئین آنها کـم است در صورت تهیه در دمای بالاتر از 120 درجـه، در آنهـا آکریلامید تـولیـد مـی‌‌شود.
آکریلامید یک ماده اسیدی سرطان زا است که هنگام سرخ کردن مواد کربوهیدراتی (که دارای ترکیبات کربن ، اکسیژن و هیدروژن هستند) ایجاد می شود، اما مقدار آن در چیپس سیب زمینی بیشتر است.
هنگام سرخ کردن یک کیلوگرم چیپس سیب زمینی تا 3544 میکروگرم آکریلامید ایجاد می شود. اما هنگام آب پز کردن مواد غذایی ، این اسید سرطان زا تولید نمی شود.
طبق پژوهش های دانشمندان مختلف،آکریلامید در مقایسه با مواد سمی دیگر شناخته شده درگوشت گاو یا انواع بیماری های پوستی می تواند برای انسان ها تا صد برابر خطرناک تر باشد. آکریلامید زمانی خود را نمایان می کند که محصولات غذایی بر اثر حرارت و خشکی تغییر حالت دهند.
دکتر آمری نیا، متخصص تغذیه در مورد آکریلامید می گوید:
ماده ی سمی آكریلامید (ACRYLAMIDE) ، موجود درسیب زمینی سرخ كرده و چیپس منجر به مرگ میشود. آكریلامید با تضعیف سیستم ایمنی بدن، ابتلا به‌بیماری‌های عفونی و سرطان را افزایش می‌دهد.
عوارض عصبی این سم شامل اختلال در هوشیاری ، ضعف، تحریك پذیری و تغییرات رفتاری است. اختلالات باروری همچون تغییر در رفتارهای جنسی، ناباروری و سقط ، تحریك و قرمزی پوست و نیز قرمزی چشم‌ها و عفوت‌های چشمی از دیگر عوارض آكریلامید می باشد.
آكریلامید در مقایسه با سایر موادسمی شناخته‌شده در مواد غذایی می‌تواند صدها برابر خطرناك‌تر باشد. در صورت سرخ شدن مواد غذایی حاوی قند و آلبومین، سم آكریلامید تولید میشود.
بنابراین تا جایی که ممکن است از خوردن سیب زمینی سرخ كرده و چیپس پرهیز کنید.اما اگر نتوانستید در برابر نخوردن این مواد غذایی مقاومت کنید،برای كاهش آكریلامید در سیب زمینی سرخ كرده و چیپس، این موارد را به خاطر بسپارید:
* سیب زمینی را هیچگاه در یخچال نگهداری نکنید.
* باید از سرخ كردن سیب زمینی‌های لک دار خودداری كنید و آن را در حرارت كم و مدت زمان كوتاه سرخ كنید.
* قبل از استفاده و پخت سیب زمینی، آن را پوست کنده و لااقل به مدت یک ساعت در آب قرار دهید. قرار دادن سیب زمینی در آب قبل از سرخ كردن ، قند موجود در سیب زمینی را جذب كرده و به این ترتیب امكان تشكیل آكریلامید كاهش می‌یابد.
* اگر سیب زمینی را در آب نگذاشتید،آن را قبل از سرخ کردن آب پز کنید. سیب زمینی آب پز شده در هنگام سرخ کردن آکریلامید کمتری تولید می کند.
* استفاده از روغن جامد به جای روغن مایع، به دلیل جلوگیری از داغ شدن بیش از حد روغن و اکسیداسیون سریع آن، در كاهش تولید آكریلامید موثر است.
یك سری مواد غذایی مانندگوشت قرمز، ماهی، شیر، پنیر، ماكارونی، برنج، سبزیجات و انواع میوه‌ها آکریلامید ندارند و حتی درصورت سرخ شدن نیز آكریلامید تولید نمی‌كنند. برای همین سعی کنید که در برنامه ی غذایی روزانه ی خود بیشتر از اینگونه مواد غذایی استفاده کنید.
کارشناسان توصیه می کـننـد بــا مصـرف میوه و سبزی در وعده‌های غذایی خود، ضـرر این ماده سرطان زا را تعدیل کنید.
ماده سمي “آكريلاميد” موجود در سيب زميني سرخ كرده و چيپس منجر به مرگ مي‌شود
یك مشاورتغذيه ورژيم درماني گفت: ماده‌سمي “آكريلاميد”، موجود درسيب زميني سرخ كرده و چيپس منجر به مرگ مي‌شود.
آكريلاميد باتضعيف سيستم ايمني بدن، ابتلا به‌بيماري‌هاي عفوني و سرطان را افزايش مي‌دهد.
عوارض عصبي اين سم شامل اختلال هوشياري ، ضعف، تحريك پذيري و تغييرات رفتاري است.
اختلالات باروري همچون تغيير در رفتارهاي جنسي، ناباروري و سقط ، تحريك و قرمزي پوست و نيز قرمزي چشم‌ها و عفوت‌هاي چشمي را از ديگر عوارض آكريلاميد عنوان كرد.
آكريلاميد در مقايسه با ساير موادسمي شناخته‌شده درديگر مواد غذايي مي‌تواند صدها برابر خطرناك‌تر باشد.
در صورت سرخ شدن مواد غذايي حاوي قند و آلبومين، سم آكريلاميد توليد مي‌شود.
اين مشاورتغذيه گفت: براي كاهش آكريلاميد درسيب زميني سرخ كرده وچيپس بايد از سرخ كردن سيب زميني‌هاي لكه‌دار خودداري كرده و آن را در حرارت كم و مدت زمان كوتاه سرخ كرد.
قرار دادن سيب زميني در آب قبل از سرخ كردن به مدت يك ساعت، قند موجود در سيب زميني را جذب كرده و به‌اين ترتيب امكان تشكيل آكريلاميد را كاهش مي‌يابد.
نيمه آب پز كردن سيب زميني قبل از سرخ كردن و استفاده از مارگارين به جاي روغن مايع و جامد به دليل جلوگيري از داغ شدن بيش از حد روغن، در كاهش توليد آكريلاميد موثر است.
يك سري مواد غذايي همچون گوشت قرمز، ماهي، شير، پنير، ماكاروني،برنج، سبزيجات و انواع ميوه‌ها حتي درصورت سرخ شدن نيز آكريلاميد توليد نمي‌كنند.
آلودگی های شیمیایی مواد غذایی
سموم طبیعی موجود در مواد غذایی
مواد غذایی در حالت عادی از پاره ایی ازمواد شیمیایی تشکیل شده اند و یک اصل کلی در ارتباط با با سلامت مصرف انها وجود دارد و ان اینکه این مواد با دز معینی مخاطره آمیر هستند ، به این معنی که اگر مقدار مصرفشان از حد مجاز تجاوز کند ، سمی تلقی میشوند ، مانند ویتامین A . از طرفی برخی ازمواد غذایی بطور طبیعی محتوی ترکیبات شیمیایی سمی هستند . ترکیباتی ماندد گلیکو آلکالوئیدهای موجود در سیب زمینی های سبز (لایه زیر پوسته ) ،سیانوگلیکوزیدهای موجود در گونه هایی از باقلا ، هم آگلوتنین های موجود در لوبیای قرمز ، انتی تریپسین موجود در حبوبات و سبزی ها ، فیتاتها و اگزالاتهای موجود در سبزی ها ، الرژی زاها ، محرکها و سموم موجود در اندامهای ماهی و قارچهای خوراکی از این گروه هستند .
سموم تولید شده توسط میکروارگانیسم ها
دسته دیگری از سموم در شرایط ویژه ایی از تولید وارد زنجیره غذایی مصرف می شوند ، مانند افلاتوکسین ها ، وسایر مایکوتوکسینهای که در صورت آلودگی مواد غذایی به کپکها و فراهم شدن رشد آنها سم سنتز شده و وارد بدن می شود و یا هیستامین ها که در صورت آلودگی ماهی به گونه ایی ویزه ایی از میکروارگانیسم ها رشد انها ، اسید امینه هیستدین ( که ازجمله امینو اسیدهای ضروری در دوران شیرخوراگی می باشد ) پیکر ماهی تبدیل به هیستامین آلرژی زا میشود ، و یا سم سیگوترا که از راه مصرف ماهی مناطق گرمسیری که از گونه ویژه ایی از جلبکهای دریایی تغذیه نموده اند وارد بدن انسان میشوند .
سموم ناشی از محیط زیست
محیط زیست عامل دیگری است که می تواند موجب الودگی های شیمیایی مواد غذایی شود. در کشورهایی که فاضلاب کارخانه های صنعتی وارد دریا ، رودخانه ، یا مزارع کشاورزی میشود ممکن است مقادیری فلزات سنگین نظیر سرب ، جیوه ، مس ، کادمیوم و ... وارد چرخه غذایی مردم ساکن در منطقه گردد.
مسمومیت دی اکسین ها
در سالهای اخیر موضوع الودگی مواد غذایی با ترکیباتی نظیر دی اکسین ها ماندد پلی کلوریناتد دی بنزو - پی دی اکسین ها مطرح گردیده که از این ماده برای سفید کردن کاغذ استفاده میشود و باقیمانده ان در بسته های شیر ، ماست ، نوشابه ها و همچنین محیط زیست خطر افرین شده است .
مسمومیت کلرو انیزولها
ترکیبات دیگری به نام تری کلرو انیزولها وجود دارند که پیش ساز کلرو انیزول میباشد و در تولید کارتن های بازیافتی استفاده میشوند. در مواردی که رطوبت نسبی محیط بالا باشد برخی از قارچها بر روی کارتها رشد کرده و عمل متیلاسیون کلروفنل راانجام میدهند .البته این ترکیبات از طریق بسته های پلی اتیلنی نیز وارد محیط و ماو غذایی میگردند .
مسمومیت نیتروزامینها
مورد دیگر الودگی مواد غذایی به نیتروزامین های سرطانزاست . این مواد از طریق کاغذهای و کارتن های الوده به مورفلین که در دیگهای بخار به عنوان ضدخوردگی به کار میروند و از طریق بخار به کاغذ و کارتن هاو از انجا به مواد غذایی راه می بایند به زنجیر مواد غذایی منتقل میشوند .
مسمومیت ترکیبات بی فنیل های کلرینه
همچنین ترکیبات بی فنیل های کلرینه که به علت دارا بودن ویژگی های الکتریت عالی و خاصیت چسبندگی زیاد در سالهای جاری در روغنهای هیدرولیک ، مایعات تبادل دما ، پلاستی سایزرها ، رنگها و مرکبات چاپ و کاغذهای کپی بدون کربن کاربرد دارند و از عوامل مخاطره آمیز برای سلامت مصرف کنند محسوب می شوند چرا که عوارضی نظیر ذات الریه ، زخمهای گوارشی، مداخله در کار آنزیمها را به همراه خواهند داشت .
مسمومیت ناشی از فراوری مواد غذایی
طی عملیات و فراوری مواد غذایی در کارگاهها و کارخانه های مواد غذایی هم ممکن است در اثر کاربرد روش های غیر استاندارد الودگی مواد غذایی اتفاق افتد به عنوان مثال طی مراحل روغنکشی از دانه های روغنی ، از حلالهای الی برای استخراج روغن و از یون نیکل برای هیدورژناسیون روغنها استفاده میگردد که بقایای انها در روغن مضر میباشد ، همچنین ممکن است لوله های انتقال دهنده مواد غذایی حاوی مقادیری سرب و یا کادمیوم باشد و یا اهن بدون مقاومت دربرابر عوامل خورنده ، که در چنین حالتی یونهای مهاجر وارد مواد غذایی می شوند و سلامت مصرف کننده را به خطر می اندازند.
و درنهایت میتوان به مسمومیتهای ایجاد شده در اثر استفاده از انواع کودهای شیمیایی ، وهمچنین داروهای مورد مصرف در دامداری ها نیز اشاره کرد .
دفع سموم بدن با رژیم غذایی
رژیم غذایی مناسب و سالم نیز در بهبود عملکرد اعضای بدن بی‌تاثیر نیست. مناسب‌ترین راه برای داشتن بدنی سالم و دفع انواع سموم از بدن انتخاب گزینه‌ای است که ریسک و عوارض کمتری را به‌همراه داشته باشد. بنابراین قبل از شروع کار، مشاوره با دکتر متخصص درمانهای طبیعی و رژیم‌شناس را پیشنهاد می‌کنیم.
روزانه مقدار قابل توجهی سم، از طریق رژیم‌های غذایی نامناسب و مصرف انواع مواد و داروهای شیمیایی وارد بدن میشود، که به دلایل مختلفی از جمله ضعف سیستم گوارشی، اختلال در عملکرد روده بزرگ، کبد و کلیه‌ها، بی‌نظمی در سیستم تعرقی بدن و اختلال سیستم تنفسی، سبب ساز رشد و ازدیاد این سموم و ماندگاری آنها در بدن میشود.
دفع سموم از بدن طی مراحی امکان‌پذیر است. با خنثی کردن و تغییر ساختار سموم، امکان دفع توده سم در بدن شخص فراهم میشود. برای پیشرفت و تسریع کار استفاده از گیاهان دارویی و درمانهای طبیعی و پرهیز از مصرف هر نوع داروی شیمیایی توصیه میشود. رژیم غذایی مناسب و سالم نیز در بهبود عملکرد اعضای بدن بی‌تاثیر نیست. مناسب‌ترین راه برای داشتن بدنی سالم و دفع انواع سموم از بدن انتخاب گزینه‌ای است که ریسک و عوارض کمتری را به‌همراه داشته باشد. بنابراین قبل از شروع کار، مشاوره با دکتر متخصص درمانهای طبیعی و رژیم‌شناس را پیشنهاد می‌کنیم.
وجود سموم در بدن با بروز علائمی مانند کج‌خلقی، سردرد، اختلال در سیستم گوارشی و هاضمه، ایجاد حساسیت و آلرژی نسبت به مواد شیمیایی، انواع عطرها و به طور کلی مواد مصنوعی همراه است.
بهترین راه، پیش‌گیری و جلوگیری از ورود سموم به بدن است، که ارتباط مستقیمی با رژیم غذایی و برنامه ریزی شخص دارد. به‌عنوان مثال پرهیز از مصرف غذاهایی که محتوی مواد شیمیایی هستند. همچنین پرهیز ازمصرف تنباکو، کافئین و الکل؛ چراکه این مواد باعث تثبیت و ماندگاری سموم در بدن میشوند. بدیهی است که توانایی افراد مختلف در پرهیز از مواد مخرب ذکر شده، یکسان نیست. بنابراین، بهترین روش برای پیشرفت کار، جایگزین کردن مواد طبیعی به جای هر یک از مواد مصرفی مخرب در رژیم غذایی روزانه است. به همراه این جایگزینی که به منظور پیش‌گیری از ورود سموم به بدن انجام می‌گیرد، مصرف مقدار زیادی آب (روزانه ۲ تا ۳ لیتر) در دفع سمومی که در بدن موجود است بسیار موثر و کارساز است.
میزان کارایی بدن، سلامت عمومی و خوش بنیه بودن از عوامل تاثیرگذار و تسریع کننده در دفع سموم است. ممکن است پرهیز یکباره از مصرف برخی مواد مانند کافئین، شخص را دچار مشکل کند. بنابراین تدریجی بودن این پرهیز، از اهمیت فوق العاده‌ای برخوردار است. برای این‌کار بهتر است مصرف این مواد را به تدریج طی ۳ تا ۴ روز کم کنید. این کار اولین قدم محسوب شده وباعث میشود، تا بدن به طور آهسته و منظم از عوارض و تاثیرات مخرب کافئین و امثال آن در امان بماند.
اجرای این رژیم نباید بیشتر از ۷ روز ادامه پیدا کند. بهترین دوره برای پاک‌سازی ۳ -۴ روز اول است. سعی کنید در این دوره کمترین مشغله و برنامه ریزی را داشته باشید، و با فراغ‌بال و آرامش رژیم را اجرا کنید. رژیم غذایی مناسب برای پاک‌سازی و جوان‌سازی بدن شامل مصرف انواع سبزیجات و حبوبات به‌طور روزانه است. مصرف این مواد می‌تواند به‌صورت بخارپز، خام و یا عصاره باشد، البته بدون اضافه کردن نمک و روغن. نوشیدن ۲ تا ۳ لیتر آب کمک بزرگی به رقیق کردن سموم و دفع آنها از راه پوست(تعرق) و کلیه‌ها می‌کند.
البته استفاده از این رژیم به هر شخصی پیشنهاد نمی‌شود. به‌عنوان مثال استفاده از این رژیم به افراد مبتلا به سرطان، دیابت، ناراحتی‌های قلبی و عروقی، افرادی که دچار اختلالاتی در غدد فوق کلیوی هستند، و یا بانوان باردار و شیرده، افرادی که اختلال در خورد و خوراک دارند و یا از خستگی مفرط و مزمن رنج می‌برند، توصیه نمی‌شود.
● برنامه غذایی که پیشنهاد می‌کنیم:
▪ مصرف غذاهای گیاهی در رژیم غذایی روزانه
▪ استفاده از آب‌های تصفیه شده
▪ پرهیز از مصرف انواع چربی‌های حیوانی
▪ مصرف طبیعی و خام انواع خوراکی‌ها(سبزیجات و میوه ها) به‌طور فصلی و تازه
▪ مصرف حبوبات و بنشن، انواع دانه‌ها و انجیر
▪ پرهیز از مصرف گوشت قرمز، جگر و قلوه
▪ پرهیز از مصرف غذاهای کنسرو شده یا هر نوع ماده‌ای که افزودنی دریافت می‌کند(مانند نمک،شکر،چربی‌های اشباع شده در انواع چیپس‌ها، مارگارین و شیرینی‌جات)
▪ پرهیز از مصرف قند، قهوه، الکل و نیکوتین
▪ پرهیز از مصرف غذاهای سرخ شده
استفاده از گیاهان دارویی
و نکته‌ای که حتما باید به آن اشاره کنیم، این است که به هیچ عنوان از این رژیم غذایی، به‌عنوان رژیمی به منظور کاهش وزن بدن استفاده نکنید.