ماليات برارث :
مالياتي است كه درنتيجه فوت شخص اعم ازفوت واقعي يا فرضي براموال باقي مانده متوفي طبق قانون تعلق مي گيرد
نرخ ماليات برارث نسبت به سهم الارث به شرح زير است :
ازسهم الارث هريك ازوراث طبقه اول سي ميليون ريال 000/000/30 ريال به عنوان معافيت كسر ومازاد به شرح مذكور مشمول ماليات ميباشد .معافيت مذكور براي هريك ازوراث طبقه اول كه كمتراز 20 سال سن داشته يا محجور يامعلول ازكارافتاده باشد مبلغ 000/000/50 ريال خواهدبود .
اظهارنامه ماليات برارث
تعريف حق تمبر : نوعي ماليات مستقيم است كه ازطريق الصاق تمبرازمودي گرفته مي شود
مثال : ازهربرگ چك كه ازطرف بانكهاچاپ و به مصرف کنندگان ارائه میشود، مبلغ 200 ريال حق تمبر اخذ مي گردد .
ازكارنامه وگواهينامه دانش آموزان دوره ابتدايي , راهنمايي ومتوسطه مبلغ 1000 ريال به عنوان حق تمبر اخذ مي شود
تعريف ماليات بردرآمد املاك : مالياتي است كه ازدرآمد شخص حقيقي ياحقوقي ناشي ازواگذاري حقوق خود نسبت به املاك واقع درايران پس ازكسر معافيت مقرر اخذ مي گردد.
صدور مفاصا حساب ماليات بر ارث
شرح ماده 20 قانون ارث سال 1381
|
|
طبقه اول
|
طبقه دوم
|
طبقهسوم
|
|
تا مبلغ 50.000.000 ريال
|
5%
|
15%
|
35%
|
|
تا مبلغ 200.000.000 ريال
مازاد 50.000.000 ريال
|
15%
|
25%
|
45%
|
|
تا مبلغ 500.000.000 ريال
مازاد 200.000.000 ريال
|
35%
|
45%
|
65%
|
طبقه اول : پدر ـ مادر ـ زن ـ شوهر ـ اولاد و اولاد اولاد
طبقه دوم : اجداد ـ برادر ـ خواهر ـ و اولاد آنها
طبقه سوم : عمو ـ عمه ـ دايي ـ خاله و اولاد آنها
تذكر : از سهم الارث هر يك از وراث طبقه اول مبلغ سي ميليون ريال به عنوان معافيت كسر و مازاد به نرخ هاي مذكور مشمول ماليات مي باشد , هر يك از وراث طبقه اول كه كمتر از 20 سال سن داشته باشند يا محجور يا معلول از كارافتاده باشند مبلغ 50.000.000 ريال معافيت خواهند داشت .
عمده اصلاحات ماليات بر ارث سال 81 نسبت به سنوات قبل :
تغيير طبقات سهم الارث از 5 طبقه به 4 طبقه و تغيير نرخهاي وصول ماليات و تغيير نصاب ها ( ماده 20 )
1ـ هدف از اجراي فرآيند
2ـ خدمت گيرندگان
3ـ خدمت دهندگان
4ـ مدارك و اطلاعات مورد نياز
5ـ فرمهاي مورد استفاده
6ـ مراحل انجام فرآيند
7ـ اختيارات عوامل اجرائي
8ـ مسئوليتهاي عوامل اجرايي
9ـ قوانين و مقررات
10ـ نوع فن آوري
11ـ مدت زمان انجام کار
12ـ نمودار گردش فرآيند صدورمفاصا حساب ارث
13ـ نحوه تکميل اظهارنامه ماليات بر ارث
14ـ اعمالي که مودي بايد انجام دهد
1ـ هدف از اجراي فرآيند :
وصول ماليات بر ارث .
2ـ خدمت گيرندگان :
موديان مالياتي ( وراث متوفي شامل ورثه طبقه اول, ورثه طبقه دوم , ورثه طبقه سوم حسب مورد )
3ـ خدمت دهندگان :
متصدي دفتر مميز كل , كمك مميز , مميز , سر مميز , مميز كل
4ـ مدارك و اطلاعات مورد نياز :
ـ درخواست كتبي 2ـ تنظيم و تسليم اظهارنامه موضوع ماده 26 قانون مالياتهاي مستقيم 3ـ رونوشت و يا تصوير گواهي شده اسناد مربوط به بدهي و مطالبات متوفي 4ـ رونوشت و يا تصوير گواهي شده كليه اوراق مثبته حق مالكيت متوفي نسبت به اموال منقول و غير منقول متوفي 5ـ رونوشت و يا تصوير گواهي شده آخرين وصيتنامه متوفي اگر موجود باشد .6ـ در صورتيكه اظهارنامه از طرف وكيل و يا قيم يا ولي داده شود رونوشت يا تصوير گواهي شده وكالتنامه يا قيم نامه حسب مورد 7ـ تصوير گواهي فوت متوفي 8ـ تصوير شناسنامه وراث.
5ـ فرمهاي مورد استفاده :
1ـ اظهارنامه ماليات بر ارث ( فرم شماره 30 )
2ـ گواهي نامه تسليم اظهارنامه ماليات بر ارث ( فرم 18 مالياتي )
3ـ اطلاعات ورودي اظهارنامه ماليات بر ارث ( فرم شماره 1)
4ـ فرم برگه ارزيابي املاك
5ـ فرم گزارش رسيدگي به پرونده ارث
6ـ گزارش تشخيص ماليات
7ـ برگ تشخيص ماليات بر ارث
8ـ برگ قطعي ماليات بر ارث
9ـ فرم دعوتنامه هيات حل اختلاف
10ـ گواهي نامه واريز ماليات بر ارث ( فرم 19 مالياتي )
6ـ مراحل انجام فرآيند :
1ـ تسليم اظهارنامه ماليات برارث و مدارك مربوط توسط يكي از وراث يا قيم يا وكيل و يا ولي
2ـ دستور ارجاع و اقدام توسط سر مميز
3ـ ثبت در دفتر مميز كل ( دفتر انديكاتور )
4ـ ارجاع به حوزه ماليات بر ارث توسط سر مميز
5ـ تشكيل پرونده ارث توسط كمك مميز يا مميز
6ـ بررسي اظهارنامه و كنترل تكميل بودن مدارك ضميمه توسط كمك مميز و مميز
7ـ صدور گواهي تسليم اظهارنامه ماليات بر ارث ( فرم شماره 18 ) توسط مميز
8ـ ارسال اظهارنامه به دفتر مركزي ارث توسط حوزه مالياتي
9ـ وصول اظهارنامه از دفتر مركزي توسط حوزه
10ـ تسليم گواهي حصر وراثت و درخواست كتبي مفاصاحساب مالياتي ارث توسط مودي به حوزه
11ـ رسيدگي به ماترك متوفي توسط مميز مالياتي
12ـ تاييد توسط سر مميز مالياتي
13ـ تهيه گزارش رسيدگي توسط مميز و ارائه آن به سر مميز
14ـ اظهارنظر سر مميز
15ـ صدور برگ تشخيص و مطالبه ماليات بر ارث
16ـ ابلاغ برگ تشخيص به وراث
17ـ پرداخت ماليات توسط مودي مالياتي
18ـ صدور برگ قطعي ماليات
19ـ صدور مفاصاحساب ماليات بر ارث ( فرم 19 مالياتي )
7ـ اختيارات عوامل اجرائي :
1ـ كمك مميز مالياتي: ارزيابي دارايي هاي منقول و غير منقول متوفي.
2ـ مميز مالياتي: بررسي مدارك و اطلاعات وصولي و امضاء اوراق صادره.
3ـ سرمميز مالياتي: اظهارنظر در مورد گزارش تشخيص ماليات و دستور اقدام لازم.
4ـ مميز كل مالياتي: بررسي پرونده و توافق با مودي يا ارجاع پرونده به هيات حل اختلاف در صورت اعتراض مودي .
8ـ مسئوليتهاي عوامل اجرايي :
1ـ كمك مميز: مسئول در مقابل ارزيابي اموال متوفي.
2ـ مميز مالياتي: مسئول تهيه گزارش تشخيص و امضاء اوراق صادره و مكاتبات انجام گرفته جهت به دست آوردن مدارك و قرائن به منظور تشخيص صحيح ماليات.
3ـ سر مميز مالياتي: مسئوليت در مقابل اظهارنظر گزارش تشخيص ماليات و دستور اقدام لازم.
4ـ مميز كل مالياتي : مسئوليت در مقابل توافق انجام شده با مودي و همچنين دستور ارجاع پرونده به هيات حل اختلاف مالياتي.
9ـ قوانين و مقررات :
قانون مالياتهاي مستقيم مواد 17 الي 43 و مواد 1 ـ 203ـ 204 ـ 210 ـ 211 ـ 216 ـ 237 ـ 238 ـ 239 ـ 242 ـ 243 ـ 244 ـ 245 ـ 246 ـ 248 ـ 249 ـ 250 ـ 256
10ـ نوع فن آوري :
ماشين حساب , قلم و كاغذ و فرمهاي مربوط ( عمليات به صورت دستي صورت ميگيرد )
11ـ مدت زمان لازم :
1ـ ارسال اظهارنامه به دفتر مركزي ارث : يك هفته از تاريخ دريافت اظهارنامه
2ـ وصول اظهارنامه از دفتر مركزي : يكماه
3ـ صدور فرم 18 مالياتي : ظرف مدت يك هفته در صورت درخواست كتبي از طرف مودي
4ـ‌دريافت حكم انحصار وراثت از دادگاه : ظرف مدت 15 روز از تاريخ صدور
5ـ صدور گواهينامه ماليات بر ارث ( فرم 19 ) : ظرف مدت يكهفته پس از دريافت ماليات
12ـ نمودار گردش فرآيند صدور مفاصاحساب ارث:
13ـ نحوه تكميل اظهارنامه ماليات بر ارث :
1ـ ثبت مشخصات شناسنامه اي و تاريخ فوت متوفي
2ـ‌ثبت مشخصات شناسنامه اي و نسبت با متوفي هريك از ورثه
3ـ ثبت مشخصات شناسنامه اي و نسبت با متوفي تسليم كننده اظهارنامه
4ـ ثبت فهرستي دارائي ها و بدهي ها و مطالبات و حقوق مالي متوفي با توجه به نكات زير:
الف : اثاث البيت متوفي جزء ماترك متوفي محسوب نمي شود و نيازي به ذكر آنها در اظهارنامه نمي باشد
ب : ارزش اموال غير منقول ( املاك ) بر اساس ارزش معاملاتي ( منطقه اي ) ملك در زمان فوت متوفي و همچنين ارزش ساير اموال و حقوق مالي بر اساس ارزش آنها در زمان فوت محاسبه و در اظهارنامه قيد گردد.
ج : حقوق ناشي از عقود اجاره به شرط تمليك با بانكها نسبت به عرصه و اعيان املاك بر اساس ارزش معاملاتي ( ارزش منطقه اي ) زمان فوت محاسبه و در اظهارنامه قيد گردد. ( تذكر : قيمت منطقه اي از دارائي محل سوال گردد ) .
14ـ نحوه تكميل اظهارنامه ماليات بر ارث :
1ـ تكميل اظهارنامه با در نظر گرفتن بند 13
2ـ درخواست كتبي فرم 18
3ـ مراجعه به سرمميز جهت دستور ارجاع و تعيين حوزه مربوطه
4ـ تسليم اظهارنامه و درخواست فرم 18 و مدارك مورد نياز بند 4 ( ضمائم اظهارنامه ) به حوزه مالياتي
5ـ ارائه تصوير گواهي شده يا رونوشت انحصار وراثت (پس از صدور ) و درخواست فرم 19 مالياتي
تذكر : اين قانون براي مودياني مي باشد كه از تاريخ 1/1/81 به بعد فوت نموده اند .
ماده 17 قانون مالياتهاي مستقيم
هرگاه در نتيجه فوت شخصي، اعم از فوت واقعي يا فرضي اموالي از متوفي باقي بماند بشرح زير مشمول ماليات است.
در صورتي كه متوفي يا وارث يا هر دو ايران مقيم ايران باشند نسبت به سه‚الارث هر يك از وراث از اموال مشمول ماليات بر ارث موضوع ماده 19 اين قانون واقع در ايران يا در خارج از ايران پس از كسر ماليات بر ارثي كه بابت آن قسمت از اموال وقاع در خارج از ايران به دولت محلي كه مال در آن واقع گرديده پرداخت شده است بنرخ مذكور در ماده 20 اين قانون.
در صورتي كه متوفي و وراث هر دو ايراني مقيم خارج از ايران باشند سهم الارث هر يك از وراث از اموال و حقوق مالي متوفي كه در ايران موجود است به نرخ مذكور در ماده 20 اين قانون و نسبت به آن قسمت كه در خارج از ايران وجود دارد پس از كسر ماليات بر ارثي كه از آن بابت به دولت محل وقوع مال پرداخت شده است به نرخ بيست و پنج درصد.
در مورد اتباع خارجي و ساير موارد نسبت به آن قسمت از اموال و حقوق مالي متوفي كه در ايران موجود است كلاً مشمول ماليات بنرخ مذكور در ماده 20 اين قانون براي وراث طبقه دوم:
ماده 24- اموال زير از شمول ماليات اين فصل خارج است.
صددرصد سپرده‌هاي متوفي نزد بانكهاي كشور و شعب آنها در خارج از كشور و همچنين 50% ارزش سهام متوفي در شركتهايي كه سهام آنها طبق قانون مربوط از طرف هيئت پذيرش براي معامله در بورس اوراق بهادار قبول شده باشد و 40% ارزش سهام متوفي در شركتهاي سهامي عام توليدي صنعتي و معدني و شركتهاي تعاوني توليدي صنعتي و معدني
ماده 20نرخ ماليات بر ارث نسبت به سهم الارث بشرح زير ميباشد:
طبقه اول / طبقه دوم/ طبقه سوم
تا مبلغ 000،000 ،8 ميليون ريال 9% 18% 30 %
تا مبلغ 20000000 ريال نسبت به مازاد 8000000 ريال 20% 30% 40%
تا مبلغ 40000000 ريال نسبت به مازاد 20000000 ريال 30% 40% 50%
تا مبلغ 80000000 ريال نسبت به مازاد 40000000 ريال 40% 50% 60%
نسبت به مازاد 80000000 ريال 30% 40% 50%
تبصره ذيل ماده 84- درآمد حقوقي كه در مدت مأموريت خارج از كشو (از طرف دولت جمهوري اسلامي ايران يا اشخاص مقيم ايران) از منابع ايراني عايد شخص مي‌شود مشمول ماليات بر درآمد حقوق ميباشد.
ماده 88-در مواردي كه از اشخاص مقيم خارج كه در ايران شعبه يا نمايندگي ندارند حقوق دريافت شود دريافت كنندگان حقوق مكلفند ظرف سي روز از تاريخ دريافت حقوق ماليات متعلق را طبق مقررات اين فصل به حوزه مالياتي محل سكونت خود پرداخت و تا آخر تير ماه سال بعد اظهار نامه مالياتي مربوط به حقوق دريافتي خود را به حوزه مالياتي مزبور تسليم نمايند.
ماده 89- صدور پروانه خروج از كشور يا تمديد پروانه اقامت و يا اشتغال براي اتباع خارجه باستثناي كساني كه طبق مقررات اين قانون از پرداخت ماليات معاف مي‌باشند موكول به ارائه مفاصا حساب مالياتي است
ماده 91-درآمدهاي حقوق بشرح زير از پرداخت ماليات معاف است: رؤسا و اعضاي مأموريتهاي سياسي خارجي در ايران و رؤسا و اعضاي هيئتهاي نمايندگي فوق‌العاده دول خارجي نسبت به درآمد حقوق دريافتي از دولت متبوع خود بشرط معامله متقابل و همچنين رؤسا و اعضاي هيئتهاي نمايندگي سازمان ملل متحد و مؤسسات تخصصي آن در ايران نسبت به درآمد حقوق دريافتي از سازمان و مؤسسات مزبور در صورتي كه تابع دولت جمهوري اسلامي ايران نباشند.
رؤسا و اعضاي مأموريتهاي كنسولي خارجي در ايران و همچنين كارمندان مؤسسات فرهنگي دول خارجي نسبت به درآمد حقوق دريافتي از دول متبوع خود بشرط معامله متقابل .
كارشناسان خارجي كه با موافقت دولت جمهوري اسلامي ايران از محل كمكهاي بلاعوض فني و اقتصادي و عملي و فرهنگي دول خارجي و يا مؤسسات بين‌المللي به ايران اعزام مي‌شوند نسبت به حقوق دريافتي آنان از دول متبوع يا مؤسسات بين‌المللي مذكور.
كارمندان محلي سفارتخانه‌ها وكنسولگريها و نمايندگيهاي دولت جمهوري اسلامي ايران در خارج نسبت به درامد حقوق دريافتي از دولت جمهوري اسلامي ايران در صورتي كه تابعيت دولت جمهوري اسلامي ايران نباشند بشرط معامله متقابل.
ماده 96اشخاص حقيقي مذكور بشرح ذيل مكلف به نگهداري دفاتر قانوني مي‌باشند و درآمد آنان از روي دفاتر قانوني تشخيص داده مي‌شود.
15- نمايندگان مؤسسات تجاري و صنعتي اعم از داخلي و خارجي.
ماده 105جمع درآمد شركتها و درآمد ناشي از فعاليتهاي انتفاعي ساير اشخاص حقوقي كه از منابع مختلف در ايران يا خارج تحصيل شود پس از كسر معافيتهاي مقرر در اين قانون به ترتيب زير مشمول ماليات خواهد بود:
ج- در مورد اشخاص حقوقي خارجي و مؤسسات مقيم خارج از ايران باستثناي مشمولان ماده 113 اين قانون) از مأخذ كل درامد شمول مالياتي كه از بهره‌برداري سرمايه در ايران يا از فعاليتهايي كه مستقيماً يا وسيله نمايندگي از قبيل شعبه، نماينده& كارگزار و امثال آن در ايران انجام مي‌دهند و يا از واگذاري امتيازات و ساير حقوق خود يا دادن تعليمات و كمكهاي فني از ايران تحصيل مي‌كنند به نرخ مذكور در ماده 131 اين قانون.
تبصره 1- در وقع احتساب ماليات بر درآمد اشخاص حقوقي اعم از ايراني يا خارجي مالياتي كه اشخاص حقوقي ديگر بابت سود سهام يا سهم الشركه پرداختي به آنها پرداخت نموده‌اند با رعايت مقررات مربوط از ماليات متعلق كسر خواهد شد و اضافه پرداختي از اين بابت قابل استرداد ميباشد.
ماده 107درآمد مشمول ماليات اشخاص حقوقي خارجي و مؤسسات مقيم خارج از ايران به ترتيب زير تشخيص مي‌گردد:
الف- درآمد مشمول ماليات در مورد اشخاص حقوقي خارجي و مؤسسات مقيم خارج از ايران بابت واگذاري امتيازات و ساير حقوق خود و دادن تعليمات و كمكهاي فني و واگذاري فيلمهاي سينمايي (كه بعنوان بهاء يا حق نمايش يا هر عنوان ديگر عايد آنها مي‌شود) بطور علي‌الرأس تشخيص مي‌گردد و عبارت است از 20 تا 90 درصد مجموع وجوهي كه ظرف يكسال مالياتي عايد آنها مي‌شود طبق آئين نامه‌اي كه به پيشنهاد وزارت امور اقتصادي و دارايي بتصويب هيئت وزيران خواهد رسيد.
پرداخت كنندگان وجوه مزبور مكلفند در هر پرداخت ماليات متعلق را با توجه به مبالغي ك از اول سال تا آن تاريخ پرداخت نموده‌اند كسر و ظرف مدت ده روز به اداره امور اقتصادي و دارايي محل اقامت خود پرداخت نمايند در غير اين صورت با دريافت كنندگان متضامناً مسئول پرداخت اصل ماليات و متعلقات آن خواهند بود.
در مورد تعليمات و كمكهاي فني در صورتي كه پرداخت كننده وزارتخانه يا مؤسسه دولتي باشد وزارت امور اقتصادي و دارايي مي‌تواند ضريب درآمد مشمول ماليات را به پيشنهاد وزارتخانه يا مؤسسه دولتي مربوط كمتر از 20 درصد تعيين نمايد.
ب- درآمد مشمول ماليات در مورد بهره‌برداري از سرمايه يا ساير فعاليتهايي كه اشخاص و مؤسسات مزبور بوسيله نمايندگي از قبيل شعبه، نماينده، كارگزار و امثال آنها در ايران انجام مي‌دهند از طريق رسيدگي به دفاتر قانوني تشخيص مي‌گردد. اينگونه مؤديان مكلف به نگاهداري حساب جداگانه و ثبت آن در دفاتر قانوني بوده و براي محاسبه هزينه‌هاي عادي واداري فقط هزينه‌هايي كه مربوط به عمليات آنها در ايران است قابل قبول خواهد بود (نمايندگان اشخاص و مؤسسات خارجي در ايران نسبت به درآمدهايي كه به هر عنوان به حساب خود تحصيل مي‌كنند طبق مقررات مربوط به اين قانون مشمول ماليات مي‌باشند.)
منابع :
1. ماليات بر ارث و جايگاه آن در ايران، نويسنده: بتول عطاران - حميد ركوعي
2. http://www.magiran.com
3. http://www.iranmalieh.com/index_files/Page918.html