نقش ICT در توسعه صنعت توریسم
خلاصه :
دنياي امروز به شکل گريزناپذيري تبديل به دهکده اي جهاني با ارتباط گسترده و عميق شده است.اطلاعات وفناوري استفاده از آن امروزه به شکل به عنوان يکي از کليدهاي اصلي در توسعه کشورها مخصوصا کشورهاي جهان سوم مطرح گرديده است.
از سوي ديگر توريسم نيز به فراخور گذشت زمان امروزه به عنوان صنعتي درآمدزا و نجات دهنده براي کشورهاي مختلف در آمده است.به شکلي که درآمدهاي حاصل از آن در برخي کشورها چندين برابر درآمدهاي سرشار نفتي کشورهاي ديگر است.
لزوم توجه به توريسم و استفاده از فناوري هاي نوين در جهت گسترش آن و استفاده کردن از مزاياي بيشمار اقتصادي آن براي کشورها تحقيق و تتبع پيرامون رابطه بين گسترش فناوري اطلاعات و ارتباطات و توسعه توريسم را ضروري ساخته است.
در عصر حاضر دگرگوني ژرف تکنولوژيکي، مکانيسمها و شرايط و در نتيجه بحث هاي تکنيکي و فني به سوي پيچيدگي، تنوع و ظرافت بيشتري گرايش يافته است.
در اين ميان دگرگونيهاي اقتصادي مهم حاصله در برگيرنده شماري از روابط توليد پيچيده، فراگير و روابط مبادلاتي مي باشد که در امر جهاني شدن روندي رو به گسترش دارد بر اين مبنا گردشگري نيز که در رويکردي خاص در هزاره سوم مورد توجه مي باشد؛ تحولاتي را پذيرا شده که به فراگير شدن آن منتهي گرديده است.
گردشگري در رابطه با بسترهاي تکنولوژيکي بحث شده و بسترهاي اقتصادي حاصل از جهاني شدن، اصلي مستحکم در سياست هاي اقتصادي در هزاره سوم محسوب مي شود.
تحولات حاصل از مباحث فوق در رابطه با گردشگري در دوسويه تاثير گذاري از يک سو به شکل گيري گردشگري الکترونيکي منتهي گرديده و از ديگر سو شکل گيري گردشگري مجازي را سبب شده است و با رشد سريع تکنولوژي اطلاع رساني در چارچوب نظام مبادله الکترونيکي و سرعت بخشيدن به امر بازاريابي و مسافرت، کاهش هزينه ها و دستيابي به بازارهاي جديد را در زمينه گردشگري فراهم آورده است.
به عنوان مثال مي توان به نقش اينترنت در زمينه ارتباطات گردشگري، اطلاع رساني به گردشگران و آگاهي يافتن از وضعيت مقاصد گردشگري و از ديگر سو از وضعيت بازار گردشگري اشاره کرد. گردشگري الکترونيکي حاصل اين هم تنيدگي و تغييرات حاصل از آن مي باشد، براين مبنا مي توان گردشگري الکترونيکي را به صورت زير تعريف نمود:
« گردشگري الکترونيکي، بکار گيري تکنولوژي هاي جديد بخصوص تکنولوژيهاي اطلاعات و ارتباطات ICT در دو بعد عرضه و تقاضاي گردشگري مي باشد که در آن علاوه برعرضه خدمات موردنياز گردشگران ،زمينه هاي بازاريابي ودورنمايي گردشگري مقاصد فراهم مي باشد».
از اين رو گردشگران براي آگاهي از مقاصد گردشگري و وضعيت آنها در بعد تقاضا از تکنولوژي هاي اطلاعاتي و ارتباطي استفاده نموده و در چارچوب انگيزه هاي خود به انتخاب مقاصد اقدام مي نمايند.
در اين ميان آژانس هاي مسافرتي با استفاده از اينترنت در عرصه طرح هاي تخصصي گردشگري و در چارچوب شناخت زمان تعطيلات به همراه پاسخگويي به نيازهاي گردشگران(کاکو،192،1381) مبادرت به بازاريابي گردشگري در مقاصد مختلف نمودند.
بطور کلي استفاده از تکنولوژي اطلاعات و ارتباطات و گسترش آن در زمينه عرضه و تقاضاي گردشگري سبب آن شد که گردشگران قبل از سفر به ارزيابي و بررسي وضعيت مقاصد بپردازند و تجربه اي مجازي را در چارچوب دورنمايي گردشگر در ذهن خود شکل دهد. علاوه برآن اين امر زمينه هاي دموکراتيک شدن امر انتخاب مقاصد را براي سفر فراهم آورده که بر بستري از ليبراليسم حاصل از جهاني شدن تسهيل شده است.
اين خود نشان از گذار به انعطاف پذيري ارائه محصول گردشگري در رابطه به عرضه دارد که به گونهاي متبلور کننده توليد بهنگام بر آمده از شيوه توليد پسافورديسم مي باشد.به عبارتي ديگر محصول گردشگري در يک تنوع خاص در برگيرنده پاسخگويي به تقاضاي شخصي و متکثر گردشگران بوده و گردشگران را قادر مي سازد در راستاي انگيزه هاي شخصي و تمايلات خود به انتخاب مقاصد گردشگري براي سفر بپردازند.
از ديگر تغييرات حاصل از گردشگري الکترونيکي در زمينه عرضه محصول گردشگري، شکل گيري سازمان هاي مديريت مقاصد(DMO) مي باشد.اين سازمان ها در زمينه گردشگري با ارائه انواع خدمات الکترونيکي ، امکان جستجو و برنامه ريزي سفر را براي گردشگران فراهم مي آورند.
وظايف اين سازمان ها در برگيرنده، مديريت منابع گردشگري ، برنامه ريزي براي فعاليت هاي گردشگري، تبليغ و بازاريابي، آموزش کارکنان و عرضه خدمات مورد نياز گردشگران مي باشد.
اين سازمان ها در واقعه لايه مياني را در گردشگري الکترونيکي مابين عرضه و تقاضا شکل مي دهنداز يک سو در زمينه عرضه روند تقاضا در بازار گردشگري در جهان و مناطق مختلف و جهت گيري تقاضا را براي مقاصد فراهم مي آورند و از ديگر سو با کسب اطلاعات لازم از مقاصد،آن اطلاعات را در اختيار گردشگران قرار مي دهند(Buhalis,2003).
بايد گفت نظر به ماهيت گردشگري، کاربرد فناوري اطلاعات و ارتباطات ميتواند در بهبود کارآيي تحويل خدمات و معاملات و همچنين پيش بيني فرصت جهت ميسر ساختن دستيابي دامنه گسترده و متنوعي از تجارب در زمينه هاي گوناگون گردشگري بسيار مفيد واقع گردد.
در عرصه جهاني توسعه ICTتاثيرعميقي بربخش گردشگري و مسافرت داشته است و اين مهم همچنان در حال تغيير دادن ساختار و فرآيند هاي آن ميباشد.