صنعت گردشگري در برنامة سوم توسعه
برنامة سوم توسعة اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي كشور
دراين قسمت به بررسي اجمالي سياستهاي استراتژيك و راهكارهاي اجرايي صنعت گردشگري كه در برنامه سوم،توسعه اقتصادي،اجتماعي و فرهنگي كشور(1383-1379) پيشنهاد شده است، مي پردازيم:
الف) سياستهاي استراتژيك:
1-ادغام سازمان هاي ايرانگردي و جهانگردي و ميراث فرهنگي كشور به منظور ايجاد هماهنگي بيشتر در جهت تقويت هويت فرهنگي،تحكيم وحدت ملي و توسعه وظايف فرابخشي و افزايش بهره وري فعاليتهاي آنها .
2-آماده سازي و معرفي قطبهاي گردشگري،اماكن،آثارو محوطه هاي تاريخي،فرهنگي و طبيعي كشور و فراهم آوردن امكانات متناسب با قابليت هاي اين قطب هادر جهت تشويق بازديد گردشگران فرهنگي داخلي و خارجي .
3-تاكيد بر جذب جهانگردان فرهنگي از كشور هاي پيشرفته و صنعتي و افزايش تعداد جهانگردان كشورهاي اسلامي، راه ابريشم و ترغيب ايرانيان داخل كشور وتشويق ايرانيان مقيم خارج از كشور به بازديد از جاذبه هاو نقاط ديدني مناطق مختلف خارج از كشور به بارديد از جاذبه هاو و نقاط ديدني مناطق مختلف ايران در جهت تحكيم وحدت ملي و همچنين بالا بردن سهم ايران از تعداد جهانگردان و افزايش سهم اين بخش در توليد ناخالص داخلي .
4-ايجاد بستر اقتصادي مناسب ،براي تويعه فعاليتهاي ميراث فرهنگي و جلب مشاركت بخش خصوصي ،تعاوني،جذب و هدايت سرمايه هاي خارجي براي توسعه امور ميراث فرهنگي و گردشگري .
5- توسعه آموزش و بهبود مديريت منابع انساني و بالا بردن سطح تخصص نيروها و ارتقاي كيفيت امكانات موجود و بهره وري از ميراث فرهنگي جهت جذب و جلب گردشگران، خارجي .
6-تبيين جايگاه و ابعاد مختلف ميراث فرهنگي در جهت تقويت هويت ملي .
7-تلاش در جهت پوشش كامل شناسايي و مستند سازي مجموعة آثار تاريخي،فرهنگي كشور.
8-گسترش پژوهش هاي تاريخي،فرهنگي و توسعة سطح تبليغات در رسانه هاي ملي و بين المللي،جهت معرفي هرچه بيشتر اين جاذبه ها،به گردشگران داخلي و خارجي .
و چندين پيشنهاد ديگر كه در جهت ارتقاي سطح صنعت گردشگري كشور، در اين برنامه ارائه گرديده است .(1378: 45، معاونت تحقيقات،آموزش و برنامه ريزي سازمان ايرانگردي و جهانگردي)
ب)راهكارهاي اجرايي :
1-وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي موظف است در مدت 6 ماه به منظور سازماندهي امور ميراث فرهنگي، ايرانگرديو جهانگردي ،هماهنگي هاي لازم را براي استفاده بهينه از جاذبه هاي فرهنگي،تاريخي،طبيعي كشور، جهت بهره برداري ازآنها را فراهم آورد .
2-دولت موظف است به منور جلوگيري از رقابت غير اصولي بخش هاي دولتي و يا نهادهايي كه به نحوي از منابع بودجة عمومي و يارانه استفاده مي كنند، كليه واحد هاي اقامتي و پذيرايي در اختيار دستگاه ها و نهادهاي مذكور را طي سالهاي اجراي برنامة سوم به بخش غير دولتي واگذار نمايد .
3-سازمان ميراث فرهنگي و ايرانگردي و جهانگردي،موظف است، با همكاري و هماهنگي دستگاهها، سازمانها و ارگانهاي ذي ربط طي مدت يك سال ،آيين نامة مربوط به نحوة سرمايه گذاري براي ايجاد تاسيسات زير بنايي مانند راههاي دسترسي، تامين آب، برق، گاز، تلفن را در قطب ها و جاذبه هاي گردشگري تاريخي، فرهنگي و طبيعي كشور به منظور آماده سازي زير بناها،براي جلب مشاركت فعال بخش غير دولتي و بهره برداري مطلوب ازآنها را تهيه و براي تصويب به هيات وزيران تقديم كند.
و ساير موارد ديگر كه مي بايست ،توسط سازمانهاي متولي امر ميراث فرهنگي و گردشگري .در طي دورة 5 ساله انجام گردد اشاره شده است .(سازمان برنامه و بودجه،1378: پيوست شماره 2، برنامة ملي توسعة گردشگري ايران)
در ادامه درراستاي برنامه ريزيهاي صورت گرفته در جهت توسعة صنعت گردشگري برنامة بلند مدتي(15 ساله)تححت عنوان برنامة ملي توسعة گردشگري ،توسط سازمان ايرانگردي و جهانگردي سابق شكل گرفت .اين برنامه قصد داشت تا با تدوين يك برنامة بلند مدت گام هاي موثري در توسعه و مديريت بخش گردشگري (از سال 2000 تا 2015) بر دارد .
بطور كلي مي توان اهداف اين برنامه رادر موارد ذيل خلاصه نمود :
1-ايجاد اشتغال براي جوانان، زنان و بيكاران
2-ايجاد فرصت اقتصادي در مناطق روستايي
3-افزايش درآمد ارزي كشور
4-كمك به تقويت روابط ايران با ساير كشورها، به عنوان بخشي از استراتژي گفتگوي تمدن ها
5-كمك به ارتقاي سطح رفاه اجتماعي
6- و مهمتر از همه كسب اطمينان از پايدار بودن توسعة گردشگري از لحاظ زيست محيطي،اجتماعي و فرهنگي.
بنابر اين با توجه به اهداف توسعة برنامة ملي، دراين طرح ابتدا، شرايط و وضعيت موجود بررسي مي شود، تا معيارهاي لازم، جهت تجزيه و تحليل نقاط ضعف و قوت، تهديد ها و فرصت ها فراهم گردد و در نتيجه، تعيين هدف هاي توسعة گردشگري به صورتي واقع بينانه امكانپذبر گردد. سپس درادامه، استراتژي ها و روش هاي اجرايي كه بايد براي تحقق اهداف اتخاذ شوند، مورد بحث قرار مي گيرند.