ما در عصري زندگي مي‌كنيم كه آن را عصر اطلاع رساني يا قرن ارتباطات ناميده‌اند، لذا مي‌توان اذعان نمود كه كامپيوتر بهترين ابزار ارتباطي در آن عصر مي‌باشد. امروزه كامپيوتر نه تنها به عنوان يك وسيله شخصي يا ابزار گروهي خاص مورد استفاده قرار مي‌گيرد، بلكه به عنوان يك وسيله ارتباطي مهم در جهان مطرح مي‌باشد و به همين دليل است كه كاربرد آن روز به روز در جهان گسترش مي‌يابد به گونه‌اي كه در همه كشورهاي جهان از جايگاه ويژه‌اي برخوردار مي‌باشد.

با گسترش كاربرد كامپيوتر در جهان اين رشته به صورت گسترده‌اي در زمينه‌هاي مختلف توسعه يافته و هر روز نيز به اين گسترش افزوده مي‌گردد.

پيشرفت سريع تكنولوژي، به ويژه فناوري اطلاعات و ارتباطات (ICT) روز به روز چشم اندازها و افق‌هاي روشن‌تري را جهت تسخير قلل علمي، فني و صنعتي و حل مشكلات و مسائل بشر ارائه مي‌كند و تك تك افراد جامعه را به تلاش مضاعف در كسب مهارتهاي رايانه‌اي و كاربرد آنها در ساير علوم ملزم مي‌سازد، به نحوي كه امروزه افراد و جوامع ناتوان در بكارگيري فن آوريهاي جديد رايانه‌ را بي سواد تلقي مي‌كنند. يكي از رشته‌هاي علمي مفيد در زمينه كامپيوتر كار با پايگاه داده‌ها و نرم افزارهاي بانك اطلاعاتي است كه در زمينه‌هاي مختلف تجاري و اداري و وب سايت و ... كاربرد دارد.

از اين نرم‌افزارهاي مي‌توان به ORACLE ، ACCESS , MS SQL SERVER, MS SQL اشاره نمود.

ACCESS يك نرم افزار بانك اطلاعاتي قوي و آسان است كه بسياري از كاربران بانك اطلاعاتي تمايل زيادي به استفاده نرم افزار خوب و سودمند بهره گرفته شده است.

زبان برنامه نويسي BASIC نيز به دليل راحتي و آموزش سريع و آسان از گذشته دور مورد استقبال بسياري از كاربران و برنامه نويسان بوده است.

زبان VISUAL BASIC نسخة تحت ويندوز زبان Basic است كه البته بسيار قوي‌تر و پيشرفته‌تر از نسخة تحت DOS آن عمل مي‌كند و بسياري از برنامه‌هاي پيشرفته و سطح بالا و پيچيد ه مورد نياز شركت‌هاي بزرگ به ويژه برنامه‌هاي چند رسانه‌اي (Multi Media) با آن استفاده ازآن نوشته مي‌شود.

من نيز در اين پروژه درسي از اين زبان قوي كه داراي قابليت ارتباط با بانك اطلاعاتي به نحو مطلوبي است، بهره گرفته‌ام.

اصل و پايه پروژه من نحوة ارتباط با پايگاه داده‌ها، در يك زبان سطح بالا است كه شامل باز كردن بانك اطلاعاتي،ديدن اطلاعات موجود در بانك اطلاعاتي، ويرايش يا حذف داده‌هاي بانك اطلاعاتي، ذخيره داده‌هاي جديد در بانك اطلاعاتي و ليست كردن داده‌هاي بانك اطلاعاتي طبق خواسته و نظر كاربر مي‌باشد.

بانك اطلاعاتي برنامه من مربوط به يك فروشگاه نوت بوك مي‌باشد. در اين فروشگاه علاوه بر خود نوت بوك، كيف نوت بوك، لوازم جانبي نوت بوك يا PC، اجزاء اصلي داخل نوت بوك يا PC و نيز خود PC عرضه مي‌شود.

برنامه VB در اين پروژه طبق Query هاي خاصي كه در ارتباطش با بانك اطلاعاتي ACCESS درخواست مي‌كند، ليست‌هاي متفاوتي از اطلاعات آن را به نمايش در مي‌آورد.

1- Microsoft Access 2003

از برنامه‌هاي مجموعة office 2003 Microsoft

2- Microsoft Visual Basic

از برنامه‌هاي مجموعة Microsoft Visual Basic studio 6.0

روش‌هاي برنامه نويسي معمولاً به دو نوع كلي تقسيم مي‌شوند:

* برنامه نويسي تابع گرا يا ساخت يافته

* برنامه نويسي شي‌ءگرا

الف) برنامه نويسي تابع گرا يا Procedural : اين روش برنامه‌نويسي متن گرا نيز ناميده مي‌شود روش قديمي تري است كه مبتني بر توابع مي‌باشد و معمولاً يكي از توابع اصلي است. با شروع برنامه، كنترل برنامه به اولين دستور تابع اصلي رفته و به ترتيب شروع به اجراي دستورات، از اولين دستور تا آخرين دستور تابع، مي‌كند و مواقعي هم ممكن است فراخواني‌هايي به يك يا چند زير برنامه داشته باشد كه با هر بار فراخواني، كنترل برنامه به ابتداي تابع مورد نظر رفته و دستورات آن تابع را به ترتيب اجرا مي‌نمايد آن گاه با اتمام دستورات تابع مذكور، كنترل برنامه به ابتداي تابع مورد نظر رفته و دستورات آن تابع را به ترتيب اجرا مي‌نمايد آن گاه با اتمام دستورات تابع مذكور، كنترل برنامه به دستور بعد از دستور فراخواني برمي‌گردد و روال برنامه تا رسيدن به آخرين دستور تابع اصلي ادامه مي‌يابد. بعد از اجراي آخرين دستور تابع اصلي يا رسيدن به دستور خاتمه‌ي برنامه، برنامه پايان مي‌پذيرد؛ مانند اكثر زبان‌هاي برنامه نويسي كه تا به حال با آن كار كرده‌ايم، كه از جمله بيسيك، پاسكال و C.

ب ) برنامه نويسي شيء گرا (Object Oriented): برنامه نويسي شيء گرا داراي اصول و ويژگي‌هايي است كه با پيدايش ويندوز ومفاهيمي چون «چند وظيفه‌اي» كه در آن سيستم عامل وجود دارد، مطرح شد. در اين روش، بر خلاف روش قبلي، به جاي استفاده از تابع اصلي كه وظيفه‌ي كنترل تمام برنامه را بر عهده دارد از مفاهيمي هم چون كلاس، خصوصيت و شيء استفاده مي‌شود. بنابراين براي يادگيري بهتر اين روش نخست بايد با مفاهيم گفته شده آشنا شويم.

در محيط زندگي با مفهوم شيء آشنا هستم. همان طور كه مي‌دانيد يك شيء چيزي است مادي كه داراي خصوصياتي است، از جمله اين كه مي‌تواند در مقابل برخي اتفاقات كه ممكن است برايش رخ دهد از خود واكنش‌هايي نشان دهد. پس با اين حال مي‌توان گفت كه هر شيء به همراه سه جنبه‌ي زير شناخته مي‌شود :

خواص ويژگي‌هايي است كه مشخص كننده‌ي حالت فعلي شي‌ء است؛ براي مثال مي‌‌توان گفت رنگ يك ميز قهوه‌اي است يا قد يك شخص 170 سانتي‌متر بودن قد خواص آنهاست.

رفتار يك شيء نحوه‌ي پاسخ آن شيء در مقابل رويدادهايي است كه ممكن است برايش رخ دهد. براي مثال شيء ميز در مقابل رويداد وارد آمدن نيروي بيش از حد بر آن مي‌شكند (رفتار). حال خودتان مثال‌هايي را براي شيء يك شخص و رويدادهايي كه مي‌تواند براي وي اتفاق افتد و رفتارهاي متقابل او بيابيد. توجه داشته باشيد كه ممكن است شيء خاصي در مقابل بعضي رويدادها هيچ رفتاري از خود نشان ندهد. اين در صورتي است كه براي رويداد مورد نظر هيچ رفتاري تعريف نشده باشد. روابط هر شيء نيز نشان دهنده‌ي ارتباط آن شيء با اشياي ديگر است. به عنوان مثال، يك شخص مي‌تواند مالك يك شيء مانند ميز باشد كه در اين صورت رابطه‌ي مالكيت بين شيء و شخص برقرار است.

اشيايي كه در دنياي واقعي وجود دارند، از انواع متفاوتند. حتي اشياي هم نوع ممكن است خصوصيات، رفتارها و روابط متفاوتي داشته باشند. با توجه به اين نكته، براي شيء‌ها تقسيم بندي خاصي را در نظر مي‌گيريم و اصطلاح كلاس را تعريف مي‌كنيم. كلاس مجموعه‌ي تمام اشياي هم نوع است. هر چند اين شيءها خواص، رفتار و روابط متفاوتي داشته باشند.

مثلاً انسان يك كلاس است و هر شخص به خصوصي از اين مجموعه شيئي از كلاس مذكور تلقي مي‌شود. با توجه به تعاريف و مفاهيمي كه در بالا ذكر شد مي‌توان روش برنامه نويسي شي‌ء گرا را به صورت زير بيان كرد:

هر برنامه‌ي شيءگرا شامل تعدادي شيء با خواص و متدهاي متفاوت است به طوري كه روابط خاص بين آنها برقرار مي‌باشد.

متدها مجموعه‌اي از دستورالعمل‌هاي برنامه نويسي هستند كه بايد در هنگام بروز رويدادهايي آشكار شوند. مجموعه‌ي اين دستورالعمل‌ها رفتار آن شيء را در برابر رويداد به خصوصي نشان مي‌دهند.

BASIC ، سر نام كلمات Beginner’s All-purpose Symbolic Instruction Code به معني زبان همه منظوره براي افراد مبتدي است. اين زبان برنامه نويسي، به دليل سادگي ساختاري، از محبوبيت زيادي برخوردار است. يك هنرجوي مبتدي كه آشنايي زيادي با رايانه و برنامه نويسي ندارد، پس از آموزشي كوتاه، قادر خواهد بود كه اين زبان را ياد گرفته، امكان نوشتن برنامه در محيط اين زبان برنامه نويسي را به دست آورد.

زبان برنامه سازي BASIC، در سال 1964 ميلادي، از سوي John Kenney و Thomas – kiurts در كالج دارتموث (Dartmouth) پديد آمد. اين زبان، نخستين زبان برنامه سازي نبود ولي هدف اين افراد، فراهم نمودن يك زبان ساده براي دانشجويان رشته‌هاي مختلف بود. تا به امروز نسخه‌‌هاي متعددي از زبان BASIC ارائه شده است كه مي‌توان از آن جمله به
 QUICK BASIC , QBASIC , ANSI BASIC , BASIC , GW BASIC اشاره كرد.

زبان برنامه نويسي BASIC با ارائه‌ي VISUAL BASIC جان تازه‌اي گرفت و دوباره رونق يافت. به همين دليل، به عنوان يك زبان برنامه سازي پايه‌اي در دوره‌ي آموزشس رايانه شناخته شده است. هنرجو، با آموختن اين زبان، با اصول برنامه سازي و همچنين برنامه نويسي در محيط VISUAL BASIC , QUICK – BASIC  آشنا خواهد شد.

در هر زبان برنامه سازي اگر مقدمات آن زبان را بياموزيد،نوشتن برنامه‌ها در آن ساده خواهد بود.

مقدمات يك زبان عبارتند از : انواع داده‌هاي موجود، چگونگي تعريف متغيرها، انواع عملگرها، دستورهاي شرطي، انواع حلقه‌هاي تكرار و دستورهاي ورودي / خروجي.

محيط ويژوال بيسيك ساده است. اين محيط كه از جمله محيط‌هاي توسعه يافته‌ي مجتمع يعني (Integrated Development Environment) IDE مي‌باشد، به برنامه نويسان امكان مي‌دهد كه برنامه‌هاي تحت ويندوز خود را بدون نياز به استفاده از برنامه‌هاي كاربردي ديگر، اجرا و خطايابي كند.

بعد از اجراي برنامه ويژوال بيسيك، كادر محاوره‌اي New project به نمايش در مي‌آيد كه در اين كادر به برنامه نويس امكان انتخاب يكي از انواع برنامه‌هايي را مي‌دهد كه مي‌‌توان در VB ايجاد كرد.

نوع Standard EXE كه به طور پيش فرض در اين كادر انتخاب شده است به برنامه نويس امكان مي‌دهد كه برنامه اجرايي استانداردي را ايجاد نمايد (برنامه‌هاي اجرايي استاندارد از اكثر خصيصه‌هاي ويژوال بيسيك استفاده مي‌كنند).

كادر محاوره‌اي New project شامل سه زبانه (Tab)است :

·        برگه New : جهت ايجاد يك پروژه‌ي جديد

·        برگه‌ي Existing : براي باز كردن پروژه‌اي كه از قبل وجود دارد.

·        برگه‌ي Recent : ليستي از آخرين پروژه‌هاي باز شده يا ايجاد شده را نشان مي‌دهد.

تعريف پروژه (Project) :            پروژه عبارت است از مجموعه‌ي فايل‌هايي (فرم، برنامه و ...) كه در كل يك هدف واحد را دنبال مي‌كنند. كدهاي برنامه، مشخصات ظاهري برنامه و احتمالاً فايل‌هاي بانك اطلاعاتي در اين مجموعه از فايل‌ها قرار دارند.

براي باز كردن يك پروژه بر روي آيكن Standard . exe دابل كليك كرده و يا روي آيكن، كليك كنيد، سپس كليد Enter و يا دكمه‌يOpen را فشار دهيد. با باز شدن پروژه، كادر تبادلي بسته شده و وارد محيط IDE مي‌شويم. اين محيط داراي چندين پنجره؛ يك ميله‌ي منو و يك ميله‌ي ابزار است كه مشابه ميله‌هاي منو و ابزار در اكثر برنامه‌هاي تحت ويندوز است.

پروژه‌ي Standard EXE شامل پنجره‌هاي زير مي‌باشد.

1-   پنجره‌ي پروژه (PROJECT)

3-   جعبه ابزار (ToolBox)

4-   پنجره‌ي خصوصيات (Properties)

5-   پنجره‌ي فرم (Form)

پنجره‌ي پروژه : پنجره‌اي است كه معمولاً به نام Project Explorer نيز معروف است شامل تمام فايل‌هاي مربوط به پروژه مي‌باشد.

نوار ابزار اين پنجره شامل سه دكمه به نام‌هاي : View object , View code و Toggle Folder است.

·    دكمه‌يView code براي نمايش پنجره‌اي كه در آن كد VB (دستورات برنامه) فايلي كه در پنجره‌ي پروژه‌ي فعال وجود دارد، به كار مي‌رود.

·        هم چنين View code براي نمايش شكل ظاهري فرم فعال در پنجره‌ي پروژه به كار مي‌رود.

نكته : اگر در پنجره‌ي پروژه هيچ فايلي فعال نباشد هر دو دكمه‌ي View code و View object به صورت غير فعال درمي‌آيند.

·    دكمه‌ي Toggle Folders باعث مي‌شود كه با هر بار فشار آن، پوشه‌ي Forms به صورت متناوب به نمايش درآمده و پنهان شود.

پنجره Project يكي از مهمترين ابزارهاي مديريت پروژه است.

پنجره (Form Layout) :اين پنجره محل فرم را به هنگام اجراي برنامه (Run time) بر روي صفحه‌ي نمايش مشخص مي‌كند.

اين پنجره يك صفحه‌ي نمايش را نشان مي‌دهد كه در داخل آن محل قرار گرفتن فرم مشخص شده است.

با قرار دادن نشان گر ماوس بر روي شكل فرم و پايين نگه داشتن دكمه‌ي سمت چپ ماوس و جابه‌جا كردن آن (Drag) مي توان فرم را در محل جديد خود قرار داد. به اين ترتيب در زمان اجرا فرم مورد نظر در محل مشخص شده ظاهر مي شود.

پنجره ي خصوصيات (properties window) : اين پنجره ويژگي ها و خصوصيات فرم يا كنترل را نشان مي دهد كه به ترتيب الفبايي[1] مرتب شده اند.

در قسمت بالاي پنجره، جعبه‌ي ليست مانندي (combo box) وجود دارد كه در آن نام كنترل يا فرمي كه خصوصيات آن در اين پنجره آورده شده است. داخل اين ليست نام تمامي كنترل‌ها و همچنين نام فرمي كه فعلاً فعال است آورده شده است. با انتخاب هر كنترل يا فرم ديگري از اين ليست خصوصيات مربوط به آن در پنجره نشان داده مي‌شود. توجه كنيد كه بعضي از اين خصوصيات مشترك هستند مانند خصوصيت Name كه در هر مورد نشان دهنده‌ي نام كنترل يا فرم است، برخي ديگر براي كنترل‌ها يا فرم مشترك نيستند بلكه منحصر به فردند.

جعبه‌ي ابزار (Tool box) : اين جعبه شامل كنترل‌هايي است كه از هر كدام آنها مي‌توان به تعداد دلخواه بر فرم‌هاي مربوط به پروژه اضافه كرد. به اين شرط كه نام هر شيء ايجاد شده منحصر به فرد باشد.

كنترل‌هاي مربوط به جعبه‌ي ابزار نسبت به نوع پروژه‌اي كه در ابتداي ايجاد پروژه‌ي جديد مشخص مي‌شود، متغير است و معمولاً در نوع Standard EXE تعداد اين كنترل‌ها بيشتر مي‌باشد. با اين حال روش‌هايي براي اضافه كردن كنترل‌هايي كه به صورت استاندارد در جعبه‌ي ابزار قرار داده نشده‌اند ولي در VB موجود مي‌باشد وجود دارد.

پنجره‌ي فرم‌ها (Forms) : اين پنجره، فرم فعال در پنجره‌ي پروژه، با تمام اشياي مربوط به آن را در يك رابط گرافيكي كاربر [2]CUI) نشان مي‌دهد. (

در ابتداي ايجاد يك فرم جديد هيچ شيئي در آن وجود ندارد. البته در صورتي كه دكمه‌ي View code در پنجره‌ي پروژه انتخاب شود و يا بر روي شي‌ء يا فرم Double Click شود، پنجره‌‌ي مربوط به كد در اين قسمت نمايش داده مي‌شود.

نوار منو (Menu bar) : نوار منو مكاني است كه در اكثر برنامه‌هاي تحت ويندوز وجود دارد و شامل دستوراتي براي ساخت، نگهداري و راه اندازي برنامه‌هاست.

جدول 1 وظايف هر بخش از منو را به طور خلاصه مشخص نموده است.

File	براي باز كردن، ذخيره و چاپ پروژه
Edit	براي Paste كپي، حذف و غيره.
View	براي نحوه‌ي نمايش پنجره‌هاي محيط IDE
Project	براي افزودن خصيصه‌هايي مانند فرم‌ها به يك پروژه
Format	براي تنظيم كنترل‌هاي موجود بر روي فرم
Run	براي خطايابي
Query	براي اجرا، متوقف كردن برنامه و ...
Diagram	براي بازيابي داده‌ها از پايگاه داده‌ها
Tools	براي ابزارهاي IDE و بهينه سازي محيط كار
Add­­_ins	براي نصب و حذف
Windows	براي مرتب كردن و نمايش پنجره‌ها
Help	راهنماي كاملي براي استفاده كننده

 

در پايين نوار منو، نوار ابزاري وجود دارد كه توسط آن مي‌توان به سرعت به برخي از گزينه‌هاي منو دسترسي پيدا كرد.

براي اضافه كردن يك شيء از هر كنترل موجود در جعبه‌ي ابزار مي‌توان به دو روش عمل نمود :

الف ) با Double Click كردن روي هر كنترل، يك نمونه از شيء مربوطه كه در وسط فرم فعال ظاهر مي‌شود، هميشه از نظر اندازه و موقعيت ثابت است. با پايين نگه داشتن كليد ماوس روي هر شيء اضافه شده و حركت دادن ماوس (Drag) مي‌توان محل شيء را تغيير داد و نيز مي‌توان با قرار دادن مكان نما در گوشه‌هاي شيء و Drag كردن، اندازه‌ي آن شيء را نيز به دلخواه تعيين نمود.

ب ) كنترل مربوط به آن شيء را در جعبه ابزار توسط كليك سمت چپ ماوس انتخاب نمود و سپس بر روي فرم مورد نظر در محل دلخواه كليك كرده و با Drag كردن، شيء را به اندازه‌ي دلخواه بر روي فرم اضافه نمود.

هنگام برنامه نويسي بايد بدانيد كه كدها چگونه با فرم‌ و كنترل‌هاي برنامه ارتباط برقرار مي‌كنند. به ياد داريد كه پنجره‌ي خواص تمام فايل‌هاي برنامه را نشان مي‌دهد. كدهاي برنامه در پنجره‌ي كد نوشته مي‌شوند ولي مي‌دانيد كه روال‌هاي رويداد به فايل‌هاي خاص خود نياز ندارند؛ آنها در همان فايل فرم ذخيره مي‌شوند. يك فرم مي‌تواند كدهايي داشته باشد كه روال رويداد نيستند، اينها كدهايي هستند كه وظايف كلي‌تري بر عهده دارند.

پروژه‌ها مي‌توانند انواع ديگري از كد داشته باشند. روال‌هاي Visual Basic مي‌توانيد سابروتين يا تابع باشند. تمام كدهايي كه روال رويداد نيستند را مي‌توان در يك محل جداگانه، به نام ماژول (module)، قرار داد. ماژول يك فايل جداگانه است كه در پنجره‌ي خواص ظاهر خواهد شد. از نظر فني، كدهاي موجود در فرم هم در يك ماژول (به نام ماژول فرم) قرار دارند. هر پروژه به تعداد فرم‌هايشان داراي ماژول فرم است. وقتي برنامه‌اي داراي چند فرم است. برنامه نويس بايد تصميم بگيرد كه كدام فرم در شروع برنامه روي صفحه ظاهر شود. فرم شروع (start form) اولين فرمي است كه در برنامه ايجاد مي‌شود، اما مي‌توان اين وضع را عوض كرد. براي اين كار، آيتم Project>Project Name Properties را كليك كنيد (<Project Name> نام پروژه است) تا Visual Basic كادر محاوره‌اي خواص پروژه را نشان دهد.

اما يك ماژول فرم علاوه بر روال‌هاي رويداد مي‌تواند حاوي قسمت ديگري هم باشد: قسمت تعاريف (Declaration Section). قسمت تعاريف فضايي است كه نام‌هاي مورد استفاده در ساير قسمت‌هاي ماژول تعريف مي‌شوند. كنترل‌ها نيازي به تعريف ندارند، اما ساير انواع داده‌هاي Basic Visual را بايد در اين قسمت تعريف كنيد.

هر ماژولي هم كه داشته باشد مي‌تواند داراي يك قسمت تعاريف باشد؛ اين قسمت هميشه در ابتداي ماژول ظاهر مي‌شود. هر كدي كه قبل از اولين روال رويداد نوشته شود جزء اين قسمت محسوب خواهد شد.

متن انتخاب شده (كه با دستور Option Explicit شروع شده) قسمت تعاريف ماژول است. دقت كنيد كه در ليست‌هاي Procedure , Object به ترتيب (Genera;) و (Declarations) ديده مي‌شود؛ دو ليست در هر لحظه نشان مي‌دهند كه شما در كدام قسمت از ماژول فرم قرار داريد.

دو روال بعدي روال رويداد نيستند و اين واقعيت را از نام آنها مي‌توان دريافت. به ياد داريد كه نام يك روال رويداد از دو قسمت، نام كنترل و نام رويداد كه با يك زير خط به هم متصل شده‌اند، تشكيل مي‌شود. با اين كه نام روال Update _ Count () داراي دو قسمت و يك زير خط است ولي اگر مكان نما را در بدنه‌ي اين روال قرار دهيد در ليست Object همچنان كلمه‌ي General را خواهيد ديد، چون روال مزبور جزء روال‌هاي عمومي ماژول است. (اما نام روال Update _ Countدر ليست Procedure ظاهر خواهد شد، چون اين ليست حاوي نام تمام روال‌هاي ماژول از جمله روال‌هاي عمومي است).

هر زبان برنامه‌نويسي براي پردازش اطلاعات به انواع مختلفي از داده‌ها نياز دارد و Basic Visual هم از اين قاعده مستثني نيست. Basic Visual از انواع داده‌هاي مختلفي پشتيباني مي‌كند كه با آنها مي‌توان نيازهاي مختلف برنامه نويس را برآورده كرد.

Basic Visual هم مانند ساير زبان‌هاي برنامه‌نويسي درباره‌ي داده‌هاي خود سخت گير است (البته نه به شدت برخي ازآنها) و بايد دقيقاً به او بگوييد كه از چه نوع داده‌اي مي‌خواهيد استفاده كنيد. Basic Visual از دوازده (12) نوع داده (Data type) پشتيباني مي‌كند.

تمام انواع داده‌هاي عددي در يكي از مقوله‌هاي زير جاي مي‌‌گيرند:

· اعداد صحيح (Integer). اعداد صحيح بدون نقطه‌ي اعشاري : مانند 614، 0، 934- 0

·اعداد اعشاري (Decimal). اعداد با نقطه‌ي اعشاري (مميز)؛ مانند 709، 8، 005، 0، 355، 402 – به اعداد اعشاري اعداد مميز شناور هم گفته مي‌شود. در تمام اعداد اعشاري بايد نقطه‌ اعشاري وجود داشته باشد حتي اگر ارقام بعد از آن صفر باشند.

Basic Visual اعداد اعشاري و صحيح را به روش‌هاي مختلف ذخيره و با آنها كار مي‌كند. با آنكه براي يك كاربر بين 8 و 00/8 هيچ فرقي وجود ندارد ولي از نظر Basic Visual آنها متفاوتند.

مقدار حافظه‌اي كه انواع داده‌اي مختلف به خود اختصاص مي‌دهند يكسان نيست. با نگاه كردن به يك عدد نمي‌توان گفت كه چقدر حافظه اشغال كرده است. مثلاً، اعداد 999، 29، 701 هر دو به يك مقدار حافظه مي‌گيرند. با آن كه امروزه ديگر حافظه يك مشكل كليدي نيست و شما هم به عنوان برنامه نويس نبايد زياد نگران آن باشيد، ولي هميشه سعي كنيد براي داده‌هايتان نوعي انتخاب كنيد كه حافظه‌ي كمتري را اشغال مي‌كند.

در جدول 2 هفت نوع داده‌ي عددي Basic Visual، مقدار حافظه‌ي مورد نياز هر كدام و محدوده‌اي مي‌توانند در خود جاي دهند را مي‌بينيد. هنگام تعريف داده‌ها اين جدول را مد نظر داشته باشيد. به عنوان مثال، اگر مي‌خواهيد با اعداد منفي كار كنيد نبايد از نوع Byte استفاده كنيد، اما اگر با سن افراد سر و كار داريد اين نوع بهترين انتخاب ممكن است.

Byte	1 بايت	0 تا 255
Integer	2 بايت	33/768 – تا 32/767
Long	4 بايت	2/147/483/648- تا 2/147/483/647
Single	8 بايت	اعداد منفي: - 402823و 383 + E تا – 401298 – E-451 اعداد مثبت : 401298و 451- E تا 402823و 383+ E
Double	8 بايت	اعداد منفي : - 79769313486232 و 3081+E تا ـ 94065645841247و 3244- E اعداد مثبت : 94065645841247و 3244- E تا 79769313486232 و 3081+E
Currency	8 بايت	- 922/337/203/685/5808و477 تا 922/337/203/685/5807و477 (چهار رقم اعشار براي حفظ دقت محاسبات است)
Decimal	12 بايت	79/228/162/514/264/337/593/543/950/335  بدون اعشار 9228162514264337593543950335و7 با حداكثر 28 رقم اعشاري (Visual Basic هنوز به طور كامل از اين نوع پشتيباني نمي‌كند).

بايت (byte) معادل يك واحد ذخيره سازي در حافظه PC است. در نوع Single براي نوشتن نماي عدد از E يا e استفاده مي‌شود؛ در نوع Double مي‌توان از D يا d براي نوشتن نما استفاده كرد. براي تبديل يك عدد از عدد نويسي معمولي بايد عدد بعد از E (يا D) را به توان 10 رسانده و آن را در عدد قبل از E (يا D) ضرب كنيد. مثلاً،E+55,83 معادل 10000 (10⁵)× 83/5 يا 583000 است. هنگام كار با اعداد بسيار بزرگ (يا بسيار كوچك) عدد نويسي علمي كمك قابل توجهي به دقت و صرفه جويي درجا خواهد كرد.

وقتي در برنامه عددي را صريحاً مي‌نويسيد (به اين قبيل اعداد واژه‌ي عددي – Numeric Literal – گفته مي‌شود)، Visual Basic مناسب‌ترين نوع را براي آن برمي‌گزينند ولي گاهي لازم است تا واژه‌ي مورد استفاده از نوعي باشد كه شما داريد نه آنچه كه Visual Basic تعيين مي‌كند. در چنين مواردي مي‌توانيد نوع واژه را صريحاً به Visual Basic معرفي كنيد، اين كار با استفاده از پسوند نوع داده (data – type suffix) امكان پذير است. جدول 3 انواع پسوندهاي عددي را در Visual Basic نشان مي‌دهد.

پسوند	نوع داده
&	Long
!	Single
Double
@	Currency

 

توجه داشته باشيد كه اگر از عدد نويسي علمي استفاده مي‌كنيد، حروف D,E به ترتيب معرف انواع Double , Single هستند و ديگر نبايد از پسوند نوع داده استفاده كنيد.

به يك مثال توجه كنيد. اگر در برنامه‌‌اي از واژه‌ي عددي 8/5 استفاده كرده باشيد، Visual Basic به طور خودكار نوع Single  را براي آن برمي‌گزينند و 4 بايت حافظه به آن اختصاص مي‌دهد. اما با نوشتن اين عدد به صورت ، Visual Basic را وادار كنيد تا به آن چشم يك عدد Double نگاه كند و 8 بايت حافظه براي آن كنار بگذارد.

درك‌ داده‌هاي غير عددي (براي كساني كه علاقه‌اي به رياضيات ندارند) آسان‌تر است. يكي از دلايلي كه BASIC، عليرغم حضور زبان‌ها پيشرفته‌تر، همچنان مطرح مانده، توانايي‌هاي آن در كار با رشته‌هاي متن است. رشته (String) تركيبي است از چند كاراكتر، كه حتي مي‌توانند عدد باشند ولي نمي‌توان روي آنها محاسبه انجام داد. نام، آدرس، شماره تلفن يا حساب بانكي را مي‌توان به صورت رشته نمايش داد. همواره سعي كنيد فقط براي اعدادي كه نياز به محاسبه دارند از انواع عددي استفاده كنيد. در جدول 4 انواع غير عددي Visual Basic را مي‌بينيد.

نوع داده	مقدار حافظه	محدوده
(طول ثابت) String	طول رشته	از 1 تقريباً 65400 كاراكتر
(طول متغير) String	طول رشته + 10 بايت	0 تا 2 ميليارد كاراكتر
Date	8 بايت	از اول ژانويه 100 تا31 دسامبر9999
Boolean	2 بايت	True  يا False
Object	4 بايت	معادل شيء تعريف شده
(عددي) Variant	16 بايت	هر عددي تا Doble
(متن) Variant	طول رشته + 22 بايت	مانند (طول متغير) String

متغير Boolean فقط مي‌تواند دو مقدار بگيرد: True (درست) يا False (نادرست).

واژه‌هاي رشته‌اي (string literal) هميشه بين دو علامت نقل قول (") قرار مي‌گيرند و مي‌توانند شامل هر كاراكتري باشند. مثال‌هاي زير همگي رشته هستند.

هر چيزي كه بين دو علامت " قرار گيرد، يك رشته است حتي اگر (مانند مثال آخر) هيچ كاراكتري در آن نباشد. رشته‌اي كه طول آن صفر باشد، رشته‌ي Nullناميده مي‌شود. Visual Basic از رشته‌هاي خاصي به نام رشته‌هاي خالي (كه با كلمه‌ي كليدي Empty تعريف مي‌شوند) پشتيباني مي‌كند. رشته‌ي خالي رشته‌اي است كه هيچ مقداري (حتي Null) ندارد.

هنگام تعريف واژه‌هايي كه حاوي تاريخ و زمان هستند از علامت  استفاده كنيد. Visual Basic از تمام فرمت‌هاي تاريخ و زمان پشتيباني مي‌كند. به مثال‌هاي زير توجه كنيد:

نوع داده‌اي Boolean براي مواردي براي مواردي مناسب است كه فقط دو مقدار متضاد (True يا False، Yes يا No و از اين قبيل) داريد. خاصيت Enabled كنترل‌ها از اين نمونه است.

نوع داده‌اي Variant مي‌تواند هر مقداري (به جز رشته‌هاي با طول ثابت) را در خود جاي دهد. از اين نوع داده زماني استفاده كنيد كه از قبل دقيقاً ندانيد با چه نوع داده‌اي سر و كار خواهد داشت.

متغير (variable) مكاني است براي نگهداري يك مقدار، مقداري كه در متغير قرار داده مي‌شود، قابل تغيير است (نام آن هم بر همين ويژگي دلالت دارد). وقتي مقداري را در يك متغير قرار مي‌دهيد مقدار قبلي آن از بين خواهد رفت. متغير مكاني است در حافظه براي ذخيره كردن داده‌هاي موقتي برنامه.

متغيرها با نامشان شناخته مي‌شوند، بنابراين در يك روال استفاده از دو متغير با يك نام مجاز نيست چون Visual Basic قادر به تشخيص آنها نخواهد بود. بر خلاف كنترل‌ها كه Visual Basic خود به آنها يك نام پيش فرض مي‌دهد، نامگذاري متغيرها از همان ابتدا برعهده‌ي برنامه نويس است. قبل از استفاده از يك متغير بايد آن را تعريف (declare) كنيد، تعريف يك متغير يعني نامگذاري آن و تعيين نوع مقداري كه مي‌تواند بگيرد. متغيرها مي‌توانند فقط از همان نوعي كه تعريف شده‌اند مقدار بگيرند (به استثناي متغيرهاي variant كه مي‌توانند از تمام انواع داده مقدار بگيرند)

براي تعريف يك متغير (نامگذاري و تعيين نوع آن) از كلمه‌ي كليدي Dim استفاده مي‌شود. قبل از استفاده از يك متغير حتماً بايد آن را تعريف كرد. البته Visual Basic اجازه مي‌دهد كه اين قاعده‌ي كلي را زير پا بگذاريد ولي تخلف از اين قاعده مي‌تواند به سردرگمي منجر شود. الزام (يا عدم الزام) به تعريف متغيرها را مي‌توانيد در منوي Tools، گزينه options، برگه‌ي Editor و گزينه‌ي Require Variable Declaration مشخص كنيد. اگر دقت كرده باشيد، در قسمت تعاريف پنجره‌ي كد كه دستور به صورت پيش فرض وجود دارد:

Option Explicit  

اين دستور به Visual Basic مي‌گويد كه در كل ماژول مورد بحث، متغيرها قبل از استفاده بايد تعريف شوند. در چنين ماژول‌هايي هر گاه نام يك متغير را اشتباه بنويسيد، Visual Basic آن را به شما گوشزد خواهد كرد. اما اگر اين گزينه را غير فعال كرده باشيد، Visual Basic اشتباه در نوشتن نام يك متغير را متغير جديدي تلقي كرده و به كار خود ادامه خواهد داد. در اين حالت تمام متغيرهايي كه صريحاً تعريف نشوند از نوع Variant در نظر گرفته خواهند شد.

شكل كلي استفاده از دستور Dim براي تعريف يك متغير چنين است :

كه در آن Var Name نام متغير و Data Type يكي از انواع داده‌هاي Visual Basic است. متغيرهاي مورد استفاده در يك روال بايد در همان ابتداي روال تعريف شوند. متغيرهاي تعريف شده در يك روال فقط در همان روال قابل استفاده‌‌اند و در هيچ روال ديگري قابل دسترسي نيستند؛ به اين قبيل متغيرها، متغير محلي (local variable) گفته مي‌شود. متغيرهايي كه در قسمت تعاريف ماژول تعريف شوند از تمام روال‌هاي آن ماژول قابل دسترس خواهند بود؛ به اين گونه متغيرها، متغيرعمومي (Global Variable) مي‌گويند. متغيرهاي عمومي فقط در همان ماژولي كه تعريف شده‌اند ديده مي‌شوند. متغيرها را مي‌توان به گونه‌اي تعريف كرد كه در تمام ماژول‌هاي پروژه قابل دسترسي باشند.

چون نام گذاري متغيرها بر عهده‌ي برنامه نويس است، بايد قواعد نام گذاري آنها را بدانيد:

علاوه بر قواعد الزامي فوق، سعي كنيد هنگام نام گذاري متغيرها نكات زير را هم رعايت كنيد:

در هر دستور Dim مي‌توان بيش از يك متغير را تعريف كرد؛ تعريف‌ها با كاما (,) از هم جدا مي‌شوند :

اگر نوع داده‌ي يك متغير ذكر نشود، Visual Basic آن را از نوع variant تعريف خواهد كرد؛ بنابراين هر دو دستور زير معادل يكديگرند:

 Dim vntControlVal As Variant

هنگام تعريف رشته‌ها يك مشكل ثانويه پيش مي‌آيد، چون دو نوع String وجود دارد: با طول ثابت، با طول متغير. متداول‌ترين رشته‌ها رشته‌هاي با طول متغيرهستند چون روش تعريف آنها درست شبيه تعريف متغيرهاي ديگر است. در مثال‌هاي زير دو رشته‌ي با طول متغير تعريف شده‌اند :

هر دوي اين متغيرها مي‌توانند رشته‌هايي با طول‌هاي متفاوت را در خود نگه دارند. مثلاً، اگر ابتدا در متغير strCityName رشته‌ي "Tehran" و سپس رشته‌اي "Yazd" را ذخيره كنيم، اين متغير طول خود را متناسب با آن تغيير خواهد داد. در اكثر موارد اين همان چيزي است كه ما مي‌خواهيم، ولي گاهي پيش مي‌آيد (مثلاً هنگام كار با فايل‌ها) كه بخواهيم طول رشته‌ها ثابت بماند. در اين موارد بايد طول آنها را مشخص كنيم :

اگر رشته‌اي كه طول آن بيش از پنج حرف باشد به متغير strZipCode نسبت داده شود، Visual Basic فقط پنج حروف اول آن را ذخيره مي‌كند و ما بقي را دور خواهد انداخت.

بعد از تعريف يك متغير، مي‌توان داده‌ها را در آن ذخيره كرد. ساده‌ترين راه براي ذخيره كردن يك مقدار در يك متغير، دستور انتساب (assignment statement) است. شكل كلي اين دستور چنين است :

كه در آن Item Name نام يك متغير (يا خصوصيت) است و Expression مي‌تواند يكي از موارد زير باشد :

·   مقدار خصوصيت يك كنترل (خواص كنترل‌ها از نوع Variant هستند ولي Visual Basic هنگام ذخيره كرده آنها در يك متغير نوع آنها را تبديل خواهد كرد)

·   تركيبي از عبارات محاسباتي يا منطقي، واژه‌ها، متغيرها و مقدار خئاص كنترل‌ها هر چيزي كه بتواند يك مقدار توليد كند، عبارت (expression) است. به مثال‌هاي زير توجه كنيد :

 مهمترين نكته درباره‌ي يك عبارت آن است كه مقدار سمت راست عبارت به متغير سمت چپ آن نسبت داده مي‌شود. توجه كنيد كه مقدار سمت راست عبارت بايستي با نوع متغير سمت چپ عبارت متناسب باشد، يا اينكه امكان تبديل آن براي Visual Basic وجود داشته باشد. مثلاً، Visual Basic مي‌تواند يك عدد كوچكتر را در متغيري از نوع Long (كه قاعدتاً براي اعداد بزرگ به كار مي‌رود) قرار دهد، ولي نمي‌تواند يك رشته را به متغير عددي نسبت دهد. در Visual Basic،براي حفظ سازگاري با بيسيك‌هاي قديمي، مي‌توان از كلمه كليدي let براي مقدار دادن به متغيرها استفاده كرد؛ دو دستور زير معادل يكديگرند:

Visual Basic از عملگر (operator) هاي محاسباتي و رشته‌اي متعددي پشتيباني مي‌كند. جدول 5 عملگرهاي متداول Visual Basic را نشان مي‌دهد. عملگر ابزاري است براي تركيب كردن داده‌هاي مورد نظر.

عملگر توان (exponentiation) يك عدد را به توان عدد ديگر مي‌رساند؛ 2^3 يعني 2توان 3، عملگرهاي ضرب، تقسيم، جمع و تفريق هم دقيقاً همان كاري را مي‌كنندكه در محاسبات معمول با آن آشنا هستيد. عملگر Mod براي محاسبه‌ي باقي مانده يك تقسيم است، بنابراين 3 11 mod معادل 2 خواهد شد. چون باقي مانده‌ي تقسيم 11 بر 3 معادل 2 است. عملگر Mod فقط براي اعداد صحيح است و اگر از اعداد اعشاري استفاده كنيد، Visual Basic ابتدا آنها را به صحيح تبديل كرده و سپس باقي مانده را محاسبه خواهد كرد. عملگر تقسيم صحيح (\) خارج قسمت صحيح تقسيم را برمي‌گرداند و باقي مانده‌ي تقسيم را دور مي‌اندازد.

عملگر	مفهوم	مثال	نتيجه
^	توان	2^3	8
*	ضرب	2*3	6
/	تقسيم	6/2	3
+	جمع	2+3	5
-	تفريق	6-3	3
Mod	مدول يا نهشت	11 mod 3	2
\	تقسيم صحيح	11/3	3
& يا +	تركيب رشته‌ها	"Hi,"&"There"	"Hi, There"

نكته جالب در جدول 5 آن است كه عملگر + دو كار متفاوت انجام مي‌دهد: جمع معمولي و به هم چسباندن (تركيب) رشته‌ها. اين عملگرها با توجه به محلي كه مورد استفاده قرار رفته (بين دو عدد يا بين دو رشته) واكنش مناسب را نشان مي‌دهد. هنگام تركيب رشته‌ها، Visual Basic هيچ چيز به آنها اضافه نخواهد كرد. بنابراين اگر مي‌خواهيد بين دو رشته يك فاصله وجود داشته باشد بايد خودتان آن را اضافه كنيد. به مثال زير توجه كنيد:

به اين نوع عملگرها عملگر تحريف شده مي‌گويند چون عملكرد آنها بسته به مكان استفاده از آن متفاوت خواهد بود.

Visual Basic اعمال رياضي را به ترتيب خاصي، كه در جدول 6 آمده، انجام مي‌دهد. اعمال درون       پرانتز ابتدا اجرا مي‌شوند و سپس بالاترين تقدم را توان (^) دارد و بعد نوبت به ضرب و تقسيم مي‌رسد و بعد از آن نوبت جمع و تفريق است.

عملگر	مفهوم	مثال	نتيجه
1	پرانتز	(2+3)*7	35
2	^	2^3+1	9
3	Mod ,\ , /, *	2+3*7	23
4	+، -	10-4*2+1	3

 

اگر از پرانتزها استفاده نكنيد، Visual Basic هميشه ابتدا توان، سپس ضرب و تقسيم و بعد از آن جمع و تفريق را انجام خواهد داد. اگر در يك عبارت عملگرهايي با تقدم يكسان وجود داشته باشند، Visual Basic محاسبات را از چپ به راست انجام مي‌دهد. به مثال زير نگاه كنيد.

در اين عبارت چون ضرب و تقسيم داراي تقدم يكسان هستند. Visual Basic ابتدا تقسيم را انجام داده و سپس حاصل تقسيم را در 3 ضرب خواهد كرد؛ بدين ترتيب حاصل عبارت فوق 15 خواهد شد. اگر مي‌خواهيد ترتيب انجام محاسبات را تغيير دهيد بايد از پرانتزها استفاده كنيد. در پرانتزهاي تودرتو، Visual Basic از داخلي ترين جفت پرانتز شروع كرده و رو به بيرون حركت مي‌كند. در مثال زير

(10+2-(8-3))+1  

Visual Basic قبل از هر كاري (8-3) را محاسبه خواهد كرد.

در جدول 7 عملگرهاي شرطي Visual Basic(conditional operator) را مي‌بينيد. اين عملگرها هيچ گونه عمليات رياضي انجام نمي‌دهند، بلكه داده‌ها را مقايسه مي‌كنند. با اين عملگرها برنامه هوشمندتر خواهد شد و خواهد توانست داده‌ها را مقايسه كرده و بر اساس نتايج آن، عملكرد مناسب را در پيش گيرد.

عملگر	توضيح	مثال	نتيجه
=	تساوي	7=2	نادرست
<	بزرگتر است از	6>3	درست
>	كوچكتر است از	5<11	درست
=<	بزرگتر يا مساوي	23>=23	درست
=>	كوچكتر يا مساوي	4<=21	درست
<>	نامساوي	3<>3	نادرست

 

توجه كنيد كه نتيجه‌ي عمل عملگرهاي شرطي هميشه False (نادرست) يا True (درست) خواهد بود؛ از فصل قبل به ياد داريد كه اينها مقادير Boolean هستند. نكته‌ي ديگر جدول 7 آن است كه عملگر= در آن تحريف شده است؛ يعني اين عملگر هم مي‌تواند در دستورات انتساب مورد استفاده قرار گيرد، هم در دستورات مقايسه و اين Visual Basic است كه كاركرد آن را تشخيص داده و به طور مناسب عمل خواهد كرد.

عملگرهاي شرطي، نه فقط روي واژه‌ها بلكه روي عبارات، متغيرها، كنترل‌ها و يا تركيبي از آنها هم عمل مي‌كنند. با توجه به تنوع داد‌ه‌ها در Visual Basic، اين برنامه نويس است كه بايد تصميم بگيرد داده‌ها را چگونه مقايسه كرده و چگونه نتيجه گيري كند.

هنگام استفاده از عملگرهاي شرطي ممكن است حالت خاصي پيش آيد و آن Null بودن يكي از اجزاء مقايسه است. در اين حالت Visual Basic مقدار Null برمي‌گرداند نه True يا False. اگر امكان Null بودن يكي از عناصر مقايسه وجود دارد، بايد اين حالت را هم در نظر بگيريد و براي آن تمهيدي بينديشيد.

عملگرهاي شرطي، علاوه بر مقادير عددي، رشته‌ها را هم مي‌توانند مقايسه كنند. در هنگام مقايسه‌ي رشته‌ها به نكات زير توجه داشته باشيد :

·        حروف بزرگ كوچكتر از حروف كوچك هستند، يعني "ST.JOHN" قبل از "st.john" قرار خواهد گرفت.

·    حروف الفبا به همان ترتيبي كه هستند مقايسه مي‌شوند، يعني "A" كوچكتر از "B" است و نام "Walter" قبل از "Wiliams" قرار خواهد گرفت.

·        اعداد كوچكتر از حروف هستند، يعني "3' از"Three" كوچكتر خواهد بود.

براي درك بهتر اين نكات فقط كافيست بدانيد كه Visual Basic رشته‌ها را مانند يك كتاب لغت مرتب خواهد كرد. با اين قابليت برنامه‌ي شما هم مي‌تواند روي انواع مختلف داده‌ها عمل كند.

Visual Basic هنگام مقايسه‌ي رشته‌ها به بزرگ يا كوچك بودن حروف هم توجه دارد يعني بين آنها تفاوت قايل خواهد شد. اگر ميل داريد Visual Basic حروف بزرگ و كوچك را يكسان فرض كند مي‌توانيد در قسمت تعاريف مدول از دستور Option Compare Text استفاده كنيد. اما اگر اين دستور وجود نداشته باشد، Visual Basic براي مرتب كردن رشته‌ها از جدول ASCII استفاده خواهد كرد. جدول ASCII شامل 256 كاراكتر موجود در PC هاست و هر كاراكتر در اين جدول داراي يك عدد متناظر (و منحصر به فرد) است.

به دستورات مقايسه‌ي زير توجه كنيد:

تمام دستورات فوق مقدار True را برمي‌گردانند.

  Visual Basic عملگر شرطي ديگري دارد به نام LIKE، كه با آن مي‌توان مقايسه‌هاي كلي‌تري انجام داد. شايد هنگام كار با سيستم عامل با كاراكترهاي * و ؟ برخورد كرده باشيد. * يعني صفر يا چند كاراكتر و ؟ به جاي يك كاراكتر مي‌نشيند. علاوه بر اين دو كاراكتر، عملگر Like از كاراكتر # هم (كه به معناي يك رقم است) استفاده مي‌كند. در زير به كمك چند مثال با اين عملگر بيشتر آشنا مي‌شويد. تمام اين عبارات مقدار True دارند :

آخرين مثال شكل خاصي از دستور Like  است. اگر كاراكتر مشخص شده مانند هر يك از كاراكترهاي درون [] باشد، مقدار True برگشت داده خواهد شد. [] براي يافتن كاراكتر از ميان چند كاراكتر است. رشته‌ي "code [12345] RED هنگام مقايسه با تمام رشته‌هاي زير مقدار True برمي‌گرداند.

هنگام مقايسه‌ي دو مقدار، نوع آنها بايد با هم سازگار باشد، مثلاً، دو عدد يا دو رشته را مي‌توان با هم مقايسه كرد. ولي نمي‌توان يك عدد را با يك رشته يا يك مقدار منطقي (Boolean) مقايسه كرد. حتي مقايسه‌اي انواع داده‌ي دقيق (مانند Single يا Double) هم در اكثر موارد به اشتباه منجر خواهد شد چون Visual Basic اين قبيل اعداد را گرد مي‌كند و مقايسه‌ي آن‌ها نمي‌توانند دقيق باشد. براي مقايسه‌ي اين قبيل داده‌ها از تفريق استفاده كنيد (يا حتي الامكان از اين كار اجتناب كنيد!).

Visual Basic هنگام مقايسه‌اي داده‌هاي Variant (كه خواص كنترل‌ها هم از اين نوع است) بسيار خوب عمل مي‌كند. Visual Basic هنگام مقايسه‌ي داده‌هاي Variant، ابتدا آنها را به نوع مناسب تبديل كرده و سپس مقايسه را انجام خواهد داد. اما مقايسه‌ي داده‌هاي ناهمگن هميشه مي‌تواند با خطا همراه باشد.

از لحاظ تئوري، شش عملگر شرطي Visual Basic قدرت كافي براي هر نوع مقايسه‌اي را دارند، ولي قدرت آنها را با استفاده از عملگرهاي منطقي (Logical operator) باز هم مي‌توان بالاتر برد. جدول 8 عملگرهاي منطقي Visual Basic را نشان مي‌دهد.

عملگر	توضيح	مثال	نتيجه
And	هر دو گزاره بايد درست باشند	(2<3) And (4<5)	True
Or	حداقل يكي از دو گزاره‌ بايد درست باشد	(2<3) Or (6<7)	True
Xor	فقط يكي از دو گزارخ بايد درست باشد يا نه هر دو	(2<3) Xor (7>4)	False
Not	نقيض	Not (3=3)	False

با عملگرهاي منطقي مي‌توان دو يا چند مقايسه‌اي شرطي را با هم تركيب كرد. كاربرد Or , And بسيار بيشتر از دو عملگر ديگر است. با Xor مي‌توان دو گزينه‌ي انحصاري را مقايسه كرد. اگر بيش از يكي از گزينه‌هاي Xor درست باشد، كل عبارت نادرست خواهد شد.

عملگر Not هم براي نقيض يك عبارت است. اين عملگر ارزش عبارت را به عكس آن تبديل مي‌كند. به عبارت زير، كه تركيب دو عملگر شرطي با And منطقي است، توجه كنيد :

در اين عبارت، اگر فروش سال جاري يك كارمند از حداقل فروشس تعيين شده كمتر باشد و تعداد سال‌هاي كاري وي هم از 10 سال كمتر باشد (به انتخاب نام متغيرها دقت كنيد!) كل عبارت درست خواهد شد. البته مي‌توانستيد اين دو عبارت را جداگانه مقايسه كنيد ولي And امكان مي‌دهد تا آنها را در يك عبارت متمركز كنيد. البته تركيب بيش از حد عبارات آنها را گيج كننده خواهد كرد.

در جدول 9 تقدم كاملتر عملگرها را مشاهده مي‌كنيد.

ترتيب	عملگر
1	پرانتز ()
2	^
3	* ، / ، \، Mod
4	+ و -
5	عملگرهاي شرطي از قبيل Like
6	عملگر منطقي Not
7	And
8	Or
9	Xor

Access فقط يك قسمت از استراتژي كلي مديريت داده هاي مايكروسافت است. مانند همه پايگاه هاي داده اي رابطه اي خوب، در Access به شما اجازه داده مي شود كه به آساني اطلاعات مربوط به هم را به هم پيوند دهيد – مانند پيوند دادن مشتري به اطلاعاتي كه شما وارد مي كنيد. ولي Access با داشتن ويژگي هاي برقراري ارتباطات قدرتمند ديگر، از ساير مزاياي پايگاه هاي داده ها نيز برخوردار است. Access مي تواند منابع ديگر، مانند بسياري از برنامه‌هاي پرطرفدار بانك اطلاعات PC (مانند پرس و جوي ساختار يافته) در ميز كار، در سرورها، در ميني كامپيوترها، يا در كامپيوترهاي بزرگ، و داده هاي ذخيره شده در سرورهاي اينترنت با اينترانت Web را مستقيماً به كار ببرد. Access به طور كامل از فن آوري ActiveX مايكروسافت نيز پشتيباني مي كند. بنابراين يك برنامه كاربردي آن مي تواند براي ساير برنامه هاي كاربردي Office مانند برنامه هاي Word، Exel، Powerpoint، OutLook ، FrontPage ، Publisher و برنامه جديد Microsoft OneNote يك برنامه خدمات گيرنده و خدمات دهنده محسوب شود.

Access يك برنامه كاملاٌ پيشرفته براي كار تحت سيستم عامل ويندوز مايكروسافت محسوب مي شود. و به كمك آن ميتوان با هر نوع منبع داده اي، برنامه هاي كاربردي را سريعاً ساخت. در واقع مي توانيد برنامه هاي كاربردي ساده را با تعريف فرم ها و گزارش ها بر اساس داده هايتان ساخته و به كمك چند عبارت ويژوال بيسيك آنها را به يكديگر پيوند دهيد، لذا ديگر نيازي به نوشتن كدهاي پيچيده در محتواي يك برنامه نويسي كلاسيك نيست. از آنجايي كه در Access زبان ويژوال بيسيك به كار مي رود، مي توانيد از مهارت هاي ساير برنامه‌هاي Office يا ويژوال بيسيك مايكروسافت در ساخت اين برنامه ها استفاده كنيد.

در مشاغل كوچك اداري تجاري (و براي مشاوره درباره ساخت برنامه براي اين مشاغل كوچك)، ويژگي هاي ميز كار Access كل نيازهاي شما را براي ذخيره و مديريت داده هاي به كار رفته در يك كسب كوچك نوعي برآورده مي سازند. Access همراه با SQL Server مايكروسافت – در روي ميز كار يا بر روي يك سرور – يك روش ايده آل براي بسياري از شركت هاي نه چندان بزرگ جهت ساخت برنامه هاي كاربردي جديد براي ويندوز به طرزي سريع و كم هزينه مي باشد. براي شركت هاي بزرگ يا سرمايه گذاري هاي كلان بر روي برنامه هاي كاربردي بانك اطلاعات / پايگاه داده هاي رابطه اي و نيز تكثير برنامه هاي كاربردي ميزكار كد قبلي بر بانك هاي اطلاعاتي PC مي باشند، Access ابزارهايي جهت تسهيل پيوند داده هاي موجود از روي كامپيوترهاي بزرگ و PC را در يك برنامه كاربردي مبتني بر ويندوز ارائه داده است.

و نيز Access مايكروسافت يك منبع مستقيم اطلاعات است كه بر روي يك اينترانت يا بر روي World Wide Web (شبكه جهاني وب) انتشار داده مي شود. صفحه هاي دسترسي به داده ها به شما اجازه ساخت سريع و به كار بردن برنامه هاي كاربردي اينترانت را كه مستقيماً در Access ساخته ايد مي دهند، درست شبيه اينكه اين برنامه‌ها را در Access ساخته باشيد. صفحه هاي دسترسي به داده ها مي توانند داده هاي ذخيره شده در بانك اطلاعاتي Access يا در SQL Server مايكروسافت را نشان دهند. Access 2003 مايكروسافت شامل ويژگي هاي جديد و بهينه شده اي است كه وارد و صادر كردن داده ها به فرمت XML (زبان ذخيره سازي داده ها در Web) را ممكن مي سازد و براي پيوند مستقيم به يك منبع داده اي XML در پايگاه وب Microsoft SharePoint Services به كار مي رود . شما مي‌توانيد داده ها (يا زير مجموعه اي از داده هاي ) ذخيره شده در بانك اطلاعات Microsoft Access يا SQL Server را به يك سرور SharePoint صادر كرده و سپس اين پرونده هاي را به هم پيوند داده و آنها را به برنامه كاربردي اصلي برگردانيد.

اگر با كامپيوترهاي شخصي زياد كار مي كنيد، بي ترديد از واژه پردازها يا برنامه هاي كاربردي صفحه گسترده در كارهاي خود استفاده مي نماييد و احتمالاً استفاه از واژه پردازها را از زماني كه محصولات مبتني بر كاراكتر تحت MS-DOS به كار برده مي شوند شروع كرده و به تدريج آنها را به واژه پردازهايي كه تحت سيستم عامل ويندوز اجرا مي شوندن ارتقاء داده ايد . و نيز احتمال مي رود كه اكنون از مزيت داشتن بعضي نرم افزارهاي بانك اطلاعاتي، يا به منزله جزئي از بسته هاي مجتمع سازي نشده مانند Microsoft Works يا به صورت يك برنامه جداگانه برخوردار هستيد.

اكنون مدت هاي طولاني است كه برنامه هاي بانك اطلاعاتي براي استفاده كليه كاربران كامپيوترهاي شخصي به بازار ارائه شده اند، ولي متأسفانه بيشتر اين برنامه ها يا برنامه هاي مديريت ذخيره سازي ساده داده ها مي باشند كه براي ساخت برنامه هاي كاربردي مناسب نمي باشند يا سيستم هاي پيچيده توسعه برنامه هاي كاربردي هستند كه يادگيري و استفاده از آنها سخت مي باشد. امروزه حتي افرادي كه با كامپيوتر به خوبي آشنا هستند نيز از سيستم هاي بانك هاي اطلاعاتي پيچيده دوري مي كنند، مگر اينكه مجبور به استفاده از يك بانك اطلاعاتي اختصاصي تكميل شده باشند اكنون، با ارائه Access مايكروسافت، يك سيستم بانك اطلاعاتي ساده در اختيار همگان مي‌باشد. و كاربران بسياري براي ساخت بانك هاي اطلاعاتي ساده و كاملاً پيشرفته از آن استفاده مي كنند.

اكنون كه هفتمين نسخه Access ارائه شده است. اين نرم افزار به مراتب از پنجمين نسخه خود كه براي نسخه هاي 22 بيتي ويندوز طراحي شده بود قدرتمندتر گشته و نياز به بررسي نحوه استفاده از كامپيوتر براي انجام كار تحت Access دارد.

به يك زبان ساده، يك DataBase ( بانك اطلاعاتي) به مجموعه ركوردها و پرونده هايي اطلاق مي شود كه به منظور خاصي سازماندهي شده اند. براي مثال، مي توانيد اسامي و نشاني كليه دوستان يا مشتريان را بر روي كامپيوتر خود نگه داريد. و يا كليه نامه‌هايي را كه مي نويسيد نگهداري كرده و آنها را به ترتيب اسامي گيرندگان آنها مرتب سازيد و يا مجموعه اي از پرونده هاي حاوي، اطلاعات مالي – پول هاي پرداختني و حساب هاي دريافتي و موازنه حساب هاي خود را روي كامپيوتر ذخيره كنيد. اسناد واژه پرداز كه بر حسب عنوان سازماندهي مي شوند نيز به نوعي يك بانك اطلاعاتي را تشكيل مي دهند. پرونده هاي صفحه گسترده اي كه بر حسب كاربران آنها سازماندهي شده اند نيز نوع ديگري از يك بانك اطلاعاتي ميباشند. ميانبرها به كليه برنامه ها درروي منوي Start ويندوز نيز نوعي بانك اطلاعاتي محسوب مي شوند و ميانبرهاي اينترنت به پوشه Favorite شما هم يك بانك اطلاعاتي است.

اگر كار شما كاملاً سازماندهي شده باشد، مي توانيد صدها كاربرگ يا ميانبر را با استفاده از پوشه ها و زير پوشه ها اداره كنيد. هنگام انجام اين كار، شما مدير بانك اطلاعاتي محسوب مي شويد. ولي اگر به اشكال بزرگي برخورديد چه بايد كرد؟

چگونه مي توان اطلاعات مربوط به مشتريان متعدد را كه در اسناد و پرونده هاي كاربرگ هاي گوناگون درج شده اند جمع آوري كرد و به آنها دسترسي داشت؟ چگونه مي توان با وارد كردن اطلاعات جديد همين اطلاعات رابطه برقرار نمود؟ چگونه مي توان مطمئن شد كه اطلاعات وارد شده صحيح مي باشند؟ چگونه مي توان اطلاعات را با ديگران به اشتراك گذاشت، ولي به آنان اجازه تغيير آنها را نداد؟ براي انجام اين كارها، به يك سيستم مديريت اطلاعات يا DataBase Management System (DBMS) نياز داريد.

تقريباً كليه سيستم هاي جديد مديريت بانك اطلاعاتي ، اطلاعات را با استفاده از الگوي مديريت رابطه اي بانك اطلاعاتي ، ذخيره و اداره مي كنند. در يك سيستم مديريت رابطه اي بانك اطلاعاتي كه به RDSMS معروف مي باشد، سيستم كليه اطلاعات را از طريق جدول ها كنترل مي كند. در جدول هايي (Tables) كه حتي يك عنوان مثل نام مشتري يا محصول ذخيره مي شوند، هر جدول داراي ستون ها (Columns) يا فيلدها (Fields) مي باشد كه هر ستون حاوي اطلاعات مختلفي درباره موضوع (مثل نشاني مشتري يا شماره هاي تلفن) مي باشد. و نيز يك جدول داراي رديف ها (ROWS) ( يا ركوردها (  Records ) است كه كليه مشخصه هاي يك نمونه از موضوع (مثل اطلاعات درباره يك محصول يا يك مشتري خاص) در آنها ثبت مي شوند. ولي هنگامي كه از يك بانك اطلاعاتي پرس و جويي ( Query ) مي كنيد (آوردن اطلاعات از يك يا چند جدول ) هميشه نتيجه شبيه جدول ديگري به نظر خواهد رسيد.

اصطلاح رابطه اي ( Relational ) ازاين واقعيت ناشي مي شود كه هر جدول در يك بانك اطلاعاتي حاوي اطلاعات مربوط به يك موضوع و فقط يك موضوع مي شود. اگر الگوي مديريت رابطه بانك اطلاعاتي را مرور كنيد متوجه خواهيد شد كه رابطه ( Relation ) براي مجموعه اي از رديف ها ( يك جدول ) درباره يك موضوع به كار مي رود. و نيز، اطلاعات مربوط به دو دسته از اطلاعات (مانند مشتري ها و سفارشات ) مي توانند براساس مقدارهاي مرتبط داده ها به عنوان يك ورودي منظور شوند. براي مثال، ذخيره اسم و نشاني مشتري براي هر سفارشي كه مشتري مي دهد كار زائدي است. در يك سيستم رابطه اي بانكه اطلاعاتي ، اطلاعات مربوط به هر سفارش داراي فيلدي است كه اطلاعاتي مانند شماره مشتري را ذخيره مي كند و از اين فيلد مي توان براي برقراري ارتباط و اخذ هر نوع اطلاعات مربوط به اين مشتري استفاده كرد.

در عين حال مي توانيد اطلاعات مقدارهاي مرتبط به هم در چند جدول يا پرس وجو را با هم يكي سازيد. براي مثال مي توان از اطلاعات شركت كه شامل اطلاعات تماس است. براي يافتن نشاني هاي تماس با يك شركت خاص استفاده كرد و يا از اطلاعات مربوط به كاركنان همراه با اطلاعات هر دپارتماني براي پيدا كردن بخشي كه كارمند خاصي در آن كار مي كند استفاده نمود.

چند اصطلاح مربوط به بانك اطلاعاتي / پايگاه داده هاي رابطه اي

Relation : اطلاعات درباره فقط يك موضوع مانند مشتريانع سفارش ها، كاركنان، توليدات يا شركت ها. اين اطلاعات معمولاً درسيستم مديريت رابطه اي بانك اطلاعاتي در يك جدول ( table ) نگه داري مي شوند.

Attribute : اطلاعات ويژه درباره يك موضوع، مثل نشاني مشتري يا ارزش يك سفارش، مشخصه هاي فوق معمولاً در ستون ( فيلد) يك جدول قرار داده ميشوند.

Instance : يك عضو مخصوص در يك رابطه- مثل يك مشتري يا محصول منفرد. اين جزء معمولاً در جدول به صورت يك ركورد، يا در رديف نگه داري مي شود.

Relationship : روشي كه در آن اطلاعات در يك رابطه مربوط به اطلاعات در رابطه ديگري مي شود. براي مثال، هر مشتري داراي « يك- به – چند» رابطه با سفارشها مي باشد. رابطه شركت ها با افراد مورد تماس يك رابطه «چند-به-چند» مي باشد، زيرا هر مشتري مي تواند چند نشاني تماس داشته باشد و يك مشتري نيز مي تواند با چند شركت تماس داشته باشد.

Join : پروسه به هم پيوستگي جدول ها يا پرس و جوها در جدول ها از طريق مقدارهاي داده هاي مربوط به هم. براي مثال، مشتريان را مي توان با تطابق شماره شناسايي مشتري  ( customer LD) در يك جدول مشتري به سفارشها در جدول سفارشات به هم مربوط ساخت.

يك RDBMS كنترل كامل براي چگونگي تعريف داده ها، كار با آنها و اشتراك گذاري داده ها با ديگران را ممكن مي سازد. اين سيستم ويژگي هاي پيشرفته براي كاتالوگ و مديريت داده هاي بسيار در جدول هاي گوناگون را نيز ارائه مي دهد. يك RDBMS از سه قابليت عمده تعريف داده ها، دستكاري داده ها و كنترل داده برخوردار است.

تعريف داده ها: در RDBMS مي توانيد داده هاي ذخيره شده در بانك اطلاعاتي خود را از نظر نوع داده ( مثلاً داده عددي يا داده حرفي ) و چگونگي ارتباط داده ها مشخص سازيد. در بعضي موارد شما مي توانيد نحوه قالب بندي داده و چگونگي تعيين صحت آن را نيز مشخص سازيد.

دستگاه داده ها: به روش هاي گوناگون م يتوان با داده ها كار كرد. شما مي توانيد فيلدهايي از داده را كه لازم داريد مشخص سازيد، داده ها را از فيلتر بگذرانيد و آنها را مرتب سازيد. شما مي توانيد داده ها را با اطلاعات مربوطه مرتبط ساخته و و خلاصه اي از داده ها را تهيه نماييد و يا مي توانيد مجموعه اي از داده ها را انتخاب كرده و از RDBMS بخواهيد تا اين داده ها را به روز رسانده ، حذف نموده و بر روي جدول ديگر كپي نمايد يا جدول جديدي براي اين داده ها بسازيد.

كنترل داده ها: شما مي توانيد تعيين كنيد كه چه افرادي مجاز هستند تا داده هاي شما را خوانده به روز رسانده يا داده هاي جديدي را در پرونده هاي شما وارد كنند. در بسياري از موارد مي توانيد در عين حال مشخص كنيد كه داده هايتان چگونه به اشتراك گذاشته شوند، و توسط چه كاربراني به روزرساني شوند.

كليه اين عمليات به كمك ويژگي هاي قدرتمند Access مايكروسافت انجام ميشوند. در زير به بررسي چگونگي انجام اين عمليات مي پردازيم و نحوه انجام آنها را با روش هاي مورد استفاده در برنامه هاي واژه پرداز و صفحه گسترده مقايسه          مي كنيم.

يك بانك اطلاعاتي ميز كار Access ساخت شركت مايكروسافت ( كه در آن از پرونده ها با پسوند mdb . استفاده مي شود) يك RDBMS با قابليت كامل عملياتي مي باشد. در اين برنامه كليه عمليات تعريف داده ها، دستكاري داده ها و كنترل داده براي داده هاي حجيم را مي توان به خوبي انجام داد.

يك بانك اطلاعاتي ميزكار (mdb) Access را مي توان يا به صورت RDBMS مستقل در روي يك ايستگاه كاري و يا در حالت اشتراكي خدمات گيرنده / خدمات دهنده در يك شبكه به كار برد. يك بانك اطلاعاتي ميزكار يك منبع داده ها براي داده هاي نمايش داده شده در صفحه هاي  Web روي اينترنت شركت شما نيز ميباشد. هنگامي كه يك برنامه كاربردي را با بانك اطلاعاتي ميزكار Access ميسازيد، Access يك RDBMS است. از Access مي توانيد در عين حال براي ساخت برنامه هاي كاربردي در يك پرونده پروژه ( با پسوند adp ) مرتبط به SQL server مايكروسافت نيز استفاده كنيد و مي توانيد داده هاي سرور را با ديگر برنامه هاي كاربردي يا با ساير كاربران web به اشتراك بگذاريد.

هنگامي كه يك پرونده پروژه Access ( با پسوند adp ) را مي سازيد، SQL server ( يا SQL server Desktop Engne – MDSE ) يك RDBMS ميباشد.

در ضمن كار با يك سند يا يك كاربرگ، معمولاً به آزادي مي توانيد محتويات سند يا خانه كاربرگ را تعريف كنيد. در يك صفحه مشخص از يك سند، مي توانيد پاراگراف، جدول، نمودار يا چند ستون از داده ها با قلم هاي مختلف را به متن اضافه كنيد. در يك ستون داده شده بر روي يك كاربرگ، مي توانيد در بالاي ستون يك عنوان با داده هاي متني براي چاپ يا نمايش بر روي صفحه مانيتور قرار دهيد. و نيز مي توانيد از قالب هاي متعدد عددي، بسته به عمليات هر رديف در يك ستون استفاده كنيد. شما به اين انعطاف پذيري نياز داريد، زيرا سند واژه پرداز شما بايد قادر به انتقال پيام بر روي يك صفحه چاپي باشد و كاربرگ بايد داده هايي را كه تحليل مي كند بتواند ذخيره كند و محاسبات مربوطه را انجام داده و نتيجه را نمايش دهد.

اين انعطاف پذيري به خصوص براي حل مشكلات كارهاي به نسبت كوچك ولي به خوبي تعريف شده بسيار سودمنداست. در صورتي كه تعداد صفحه هاي اسناد به چند دوجين برسند، سندها دست و پاگير شده و انجام كار مشكل خواهد شد. در كاربرگها نيز هنگامي كه تعداد خانه ها به چند صد رديف اطلاعات برسد، نيز كار سخت مي شود. با افزايش مقدار داده ها، فضاي ذخيره سازي داده ها، فراتر از حد در نظر گرفته شده براي واژه پرداز يا صفحه گسترده در كامپيوترتان خواهد رفت. اگر هدف شما اشتراك گذاري سند يا كاربرگ مي باشد، كنترل چگونگي استفاده ديگران از اين اسناد و وارد كردن داده ها به اين اسناد مشكل ( البته نه غيرممكن) مي گردد. براي مثال، در يك كاربرگ، حتي اگر فقط به دو خانه براي درج تاريخ و يك مقدار پولي نياز داشته باشد، باز اين احتمال وجود دارد كه كاربري به اشتباه يك مقدار حرفي را در اين دو فيلد وارد كند.

در بعضي برنامه هاي صفحه گسترده به شما اجازه داده مي شود تا يك ناحيه، بانك اطلاعاتي را در يك كاربرگ براي مديريت اطلاعات مورد نياز جهت ارائه نتايج مورد نظر در نظر بگيريد. ولي به هر حال بايد محدوديت فضاي ذخيره سازي در يك برنامه صفحه گسترده را منظور داريد و در هر صورت كنترل كاملي بر روي آنچه كه در رديف ها و ستون هاي ناحيه بانك اطلاعاتي وارد مي شود نخواهيد داشت. و نيز، اگر بايد داده هايي به جز داده هاي عددي و حرفي را كنترل نماييد، بايد مطمئن شويد كه برنامه صفحه گسترده شما اين اطلاعات را به منزله يك پرونده صوتي يا تصويري تلقي ننمايد.

يك سيستم RDBMS به شما اجازه تعريف نوع داده هايتان و تعيين نحوه ذخيره سازي آنها را مي دهد و نيز مي توانيد قواعدي را كه RDBMS مي تواند براي كسب اطمينان از يكپارچگي داده هايتان به كار ببرد، مشخص سازيد. در ساده ترين شكل آن، يك قاعده تعيين صحت داده ها (Validilation Rule) مي تواند اين اطمينان را ايجاد كند كه كاربران به طور تصادفي كاراكترهاي الفبايي را به جاي عدد و فيلدي وارد نكنند. در قواعد ديگر ، مي توان مقدارهاي مورد قبول يا دامنه مقدار براي داده ها را مشخص ساخت. در بيشتر سيستم هاي پيشرفته، مي توانيد رابطه بين مجموعه اي از داده ها (معمولاً جدول ها و پرونده ها) را مشخص ساخته و از RDBMS بخواهيد تا يكپارچگي داده ها را كنترل كند. براي مثال، مي توانيد از سيستم بخواهيد به طور خودكار كار بازبيني ترتيب ورودي ها براي مشتريان معتبر را انجام دهد.

در يك بانك اطلاعاتي ميزكار (mdb) Access شما از انعطاف‌پذيري كاملي براي تعريف داده هاي خود (به صورت متن، عدد، تاريخ، زمان، پول، فراپيوندهاي اينترنتي، تصوير، صوت، مستندات و صفحه هاي گسترده) و تعيين نحوه ذخيره داده هايتان (طول رشته، دقت عدد، و دقت تاريخ / زمان) و تعيين نحوه نمايش داده ها در روي صفحه مانيتور يا در چاپ برخوردار هستيد. شما مي توانيد قواعد ساده يا پيچيده اي براي تأييد صحت داده ها را نيز برقرارسازيد. شما مي توانيد از Access بخواهيد كه رابطه بين پرونده ها يا جدول هادر بانك اطلاعاتي شما را بررسي و صحت آنها را بازبين نمايد. هنگامي كه پروژه (.adp) Access به بانك اطلاعاتي SQL Server وصل مي‌شود، SQL Server نيز كليه قابليت هاي فوق را ارائه مي دهد.

از آنجايي كه Access يك برنامه كاربردي با فن آوري هاي جديد براي ويندوز مايكروسافت است شما مي توانيد از كليه تسهيلات اشياء ActiveX و كنترل هاي سفارشي ActiveX نيز استفاده كنيد. ActiveX يك فن آوري پيشرفته ويندوز است. كه به نوبه خود اجازه پيوند اشياء به اشياء تعبيه شده در ميزكار بانك اطلاعاتي Access يا SQL Server را مي دهد. اين اشياء شامل تصاوير صفحه هاي گسترده و مستندات برنامه هاي كاربردي ديگر مبتني بر ويندوز است كه در آ‹ها نيز از ActiveX پشتيباني مي شود.

Aceess 2003 مايكروسافت را مي توان به منزله يك سرور ActiveX نيز به كار برد و اجازه داد تا بتوانيد از برنامه هاي ديگر مبتني بر ويندوز، بانك اطلاعاتي Access را باز كرده و اشياء آن (مانند جدول ها، پرس و جوها، و فرم ها) را دستكاري كنيد.

در فرم ها و گزارش هاي Access مي توانيد كنترل هاي سفارشي ActiveX را به كار ببريد تا عمليات برنامه خود را بهتر سازيد. كنترل هاي ActiveX اشياء طراحي بهينه اي را در اختيار مي گذارد كه امكان ارائه داده هاي پيچيده به فرم ساده تر و به طرز گرافيكي را فراهم مي‌سازد . بيشتر كنترل هاي ActiveX مجموعه اي غني از «عمليات» (موسوم به روش ها (Methods)) در اصطلاح شناسي شيء ) را فراهم مي سازند كه اين عمليات را مي توان در يك پروسجر فراخواند و مشخصه ها را براي چگونگي نمايش و رفتار كنترل تنظيم نمود. براي مثال، اگر بخواهيد به كاربران خود اجازه درج تاريخي را با انتخاب تاريخ از يك تصوير تقويم بدهيد، مي توانيد به روش فوق عمل كنيد.

يكي از كنترل هاي ActiveX كه مي توانيد در برنامه هاي كاربردي Access به كار ببريد ، كنترل تقويم است كه يك رابط گرافيكي از اين نوع را ارائه مي دهد.

 

شالوده معماري Access بر چيزي موسوم به Object (شيء) بنا شده است. در يك بانك اطلاعاتي Access اشياء اصلي عبارتند از جدول ها، پرس و جوها، فرم ها، گزارش ها ، صفحه هاي دسترسي به داده ها، ماكروها و مدول ها.

اگر قبلاً با كامپيوترهاي روميزي يا ديگر برنامه هاي بانك اطلاعاتي كار كردن باشيد احتمالاً به واژه Database (بانك اطلاعاتي/ پايگاه داده ها) به معناي (فقط پرونده هايي كه شما در آنها داده هاي خود را ذخيره مي كنيد) برخورده ايد. ولي در Access يك پرونده بانك اطلاعاتي ميز كار، كه داراي پسوند .mdb مي باشد در عين حال نياز به اين دارد كه كليه اشياء عمده با داده هاي ذخيره شده مرتبط باشند و نيز اشياي خودكارسازي استفاده از اين داده ها تعريف شوند. يك برنامه Access را مي توان با به كار بردن يك پرونده پروژه (با پسوند پرونده .adp) نيز ساخت كه شامل اشيايي مي گردد كه برنامه پيوند داده شد، شما به بانك اطلاعات SQL Server را مشخص مي سازد كه در اين بانك اطلاعاتي جدول ها و پرس و جوها ذخيره مي شوند. اشياء اصلي در يك بانك اطلاعاتي Access به شرح زير مي باشند:

Table (جدول) – جدول از اشيايي است كه توسط شما تعريف و براي ذخيره كردن داده ها به كار مي رود. هر جدول حاوي اطلاعاتي درباره يك شيء خاص مانند شيء مشتري يا سفارش مي باشد. هر جدول داراي فيلدهايي (ستون ها) براي ذخيره انواع مختلف داده ها، مانند اسم يا نشاني ، و ركوردها (رديف ها) براي درج اطلاعات درباره يك مورد از شيء مانند كليه اطلاعات مربوط به دپارتماني موسوم به Housing Administration مي باشد. شما مي توانيد يك كليد اوليه (يك يا چند فيلد حاوي مقدارهاي منحصر به فرد براي هر ركورد) و يك يا چند ايندكس بر روي هر جدول، براي بازيابي سريع داده ها داشته باشيد.

Query (پرس و جو) – پرس و جو به شيء اطلاق مي شود كه يك نماي سفارشي از داده هاي يك يا چند جدول را ارائه دهد. در Access مي توانيد يك پرس و جو گرافيكي با استفاده از تسهيلات نمونه OBE را به كار ببرد يا مي توانيد با نوشتن عبارت هاي SQL پرس وجوها را خود به وجود آوريد . از پرس و جوها مي توان براي انتخاب ، به روز رساني، درج يا حذف داده ها استفاده كرد. و نيز پرس و جوها را براي ساخت جدول هاي جديدي از داده هاي موجود در يك يا چند جدول به كار برد. در صورتي كه برنامه Access  شما يك پرونده پروژه وصل شده به يك بانك اطلاعاتي SQL Server باشد، مي توانيد انواع ويژه‌اي از پرس و جوها را ايجاد كنيد كه حاوي تابع ها و روال هاي ذخيره شده اي باشند كه عمليات پيچيده و مركب را به طور مستقيم بر روي سرورها انجام دهند.

Form (فرم) – فرم يك شيء مي باشد كه در درجه اول به منظور وارد كردن داده ها يا نمايش يا براي كنترل اجراي برنامه به كار مي‌رود. از فرم ها براي سفارشي كردن نمايش داده هايي كه برنامه شما از پرس و جوها يا جدول ها استخراج مي كند استفاده مي شود.

فرم ها را مي توان چاپ كرد و شما مي توانيد فرمي را طراحي كنيد كه در واكنش به بعضي رويدادها، به تعداد رويداد يك ماكرو يا يك روال ويژوال بيسيك را اجرا كند. مثلاً روالي را هر بار با تغيير داده خاصي، دوباره اجرا كند.

Report (گزارش) – گزارش شيء است كه براي قالب بندي محاسبه، چاپ و خلاصه كردن اطلاعات انتخاب شده به كار مي رود. قبل از چاپ هر گزارش در Access مي توانيد آن را روي صفحه مانيتور مشاهده كنيد.

Data Access Page (صفحه دسترسي به داده ها ) – اين صفحه شيء است كه به يك پرونده HTML حاوي كد ويژه و كنترل ActiveX پيوند خورده و نمايش و ويرايش داده ها را تحت Internet Explorer مايكروسافت تسهيل مي‌بخشد . شما مي توانيد اين پرونده‌ها را بر روي اينترانت شركت خود منتشر كرده و به ديگر كاربران روي شبكه شركت خود كه برنامه هاي Office و Internet Explorer نسخه 5 يا نسخه هاي بعدي روي كامپيوترهايشان نصب شده است ، اجازه دهيد داده هاي شما را مشاهده جستجو و ويرايش نمايند.

Macro (ماكرو) – ماكرو يك تعريف ساختاري از يك يا چند عمل مي باشد كه شما مي خواهيد Access در واكنش به يك رويداد مشخص اين عمليات را انجام دهد. براي مثال، مي توانيد ماكرويي را طراحي كنيد كه يك فرم ثانوي را در پاسخ به انتخاب يك فقره از فرم اصلي باز نمايد. براي مشخص كردن اينكه چه هنگامي در يك ماكرو بايد عملياتي صورت گرفته و يا بعضي عمليات ناديده گرفته شوند مي‌توانيد شرايط ساده اي را در يك ماكرو به كار ببريد. از ماكروها مي‌‌توان براي باز كردن و اجراي پرس و جوها، باز كردن جدولها، يا چاپ يا مشاهده گزارش ها استفاده كرد و نيز مي توان ماكروها يا بعضي از روال هاي ويژوال بيسيك را از داخل يك ماكرو ديگر اجرا نمود.

Module (ماجول) – ماجول يك شيء است كه حاوي روال هاي سفارشي مي باشد. اين روال ها با استفاده از ويژوال بيسيك كد مي شوند. مدول ها جريان هاي غيروابسته عمليات را نشان مي دهند و به شما اجازه به دام انداختن خطاها را مي دهند يعني كاري كه با ماكروها نمي توانيد آن را انجام دهيد. هر مدول مي تواند يك شيء مجزا حاوي تابع هايي باشد كه از هر جايي در برنامه بتوان آن را فراخواند و يا مستقيماً وابسته به يك فرم يا گزارش براي واكنش نشان دادن به رويدادها در فرم يا گزارش هاي وابسته مي باشد. ماجول ها بسيار قدرتمند تر از ماكروها هستند.

جدول ها، داده هايي را ذخيره مي كنند كه بتوان آنها را با پرس و‌ جوها استخراج نمود ، در گزارش ها نمايش داد و در فرم ها يا صفحه‌هاي دسترسي به داده ها آنها را به روز رساند. البته، توجه داشته باشيد كه اطلاعات فرمها، گزارش ها و صفحه هاي دسترسي به داده ها را مي توان مستقيماً از جدول ها استخراج كرد يا آنها را با گذراندن از فيلتر پرس و جو ها براي فرم ها و گزارش ها به كار برد. در پرس و جوها مي توان از تابع هاي ويژوال بيسيك براي انجام محاسبات اختصاصي بر روي داده هاي بانك اطلاعاتي استفاده كرد. به علاوه در Access تابع هاي از پيش كار گذاشته شده متعددي وجود دارند كه در پرس و جوها به شما امكان خلاصه سازي و قالب بندي داده هايتان را مي دهند.

رويدادها در فرم ها و گزارش ها مي توانند روال هاي ويژوال بيسيك يا ماكروها را هدف قرار دهند يك رويداد (Event) به هر تغييري كه دروضعيت يك شيء Access داده شود اطلاق مي گردد. براي مثال مي توانيد ماكروها يا روال هايي به زبان ويژوال بيسيك براي واكنش به باز كردن يك فرم ، بستن يك فرم ، وارد كردن يك رديف جديد بر روي يك فرم، يا تغيير داده ها در ركورد جاري يا در يك كنترل (Control) انفرادي (يك شيء بر روي يك فرم يا يك گزارش كه حاوي داده ها است) بنويسيد. و حتي مي توانيد ماكرو يا يك روال ويژوال بيسيك را به نحوي طراحي كنيد كه با فشردن كليدهاي منفرد بر روي صفحه كليد به هنگام وارد كردن داده ها واكنش نشان دهد.

نرم افزار پايگاه داده به ما امكان مي‌دهد كه اطلاعات متعدد و مرتبط يكديگر را در يك پايگاه ذخيره نماييم و در صورت نياز اطلاعات وارد شده را اصلاح يا حذف نماييم و يا اطلاعات جديدي را به پايگاه داده اضافه نماييم.

نرم افزار پايگاه داده به ما امكان مي‌دهد كه به آساني اطلاعات ذخيره شده را جستجو نماييم.

نرم افزار پايگاه داده امكان انجام محاسبات بر روي اطلاعات ذخيره شده در پايگاه داده را مي‌دهد و به اين طريق مي‌توان اطلاعات را مورد تجزيه و تحليل قرار داد.

نرم افزار پايگاه داده، مديريت اطلاعات در حجم بالا را به سادگي انجام مي‌دهد.

از نرم‌افزارهاي پايگاه داده معروف مي‌توان نرم‌افزارهاي زير را نام برد:

نرم افزار مديريت پايگاه داده با تعداد كاربران كم و حجم اطلاعات متوسط و زياد       Microsoft Access  

نرم افزار مديريت پايگاه داده با تعداد كاربران زياد و حجم اطلاعات بسيار زياد Microsoft Sql Server

نرم افزار مديريت پايگاه داده با تعداد كاربران زياد و حجم اطلاعات بسيار زياد Oracle

اطلاعات موجود در پايگاه داده توسط مجموعه‌اي از اشياء سازماندهي مي‌شود كه مهمترين شيء، آن جدول (TABLE) است. هرپايگاه داده حداقل شامل يك جدول است.

براي درك مفهوم جدول، يك جدول از پايگاه داده فروشگاه را در صفحه بعد مشاهده مي‌كنيم.

هر سطر جدول يك ركورد (Record) محسوب مي شود. يك ركورد از مجموعه اي از اقلام اطلاعاتي تشكيل شده است كه به هر كدام از اين اقلام فيلد (Field) گفته مي شود . همانطور كه در جدول فوق مشاهده مي شود، هر ستون جدول يك فيلد محسوب مي شود. مثلاً نام، نام خانوادگي، نام پدر و... هر كدام، يك فيلد محسوب مي شوند.

به فضايي كه يك قلم اطلاعاتي در آن ذخيره مي شود، فيلد گفته مي‌شود.

به مجموعه اي از فيلدهاي مربوط به يك موضوع، ركورد گفته مي‌شود.

به مجموعه اي از ركوردها كه داراي فيلدهاي يكساني هستند، جدول گفته مي شود.

هر فيلد ممكن است محتواي متني، عددي، ريالي، تصويري و.. داشته باشد. براي اينكه نرم افزار پايگاه داده تشخيص دهد كه محتواي فيلد از چه نوعي است و چه ميزان فضا براي اين فيلد بايد در نظر گرفته شود، براي هر فيلد خواصي در نظر گرفته مي شود. خواص يك فيلد مشخص مي كند كه آن فيلد از چه نوعي است و حداكثر فضاي لازم براي آن فيلد چقدر است.

به مجموعه اي از صفات فيلد نظير نوع فيلد، طول فيلد، شرايط صحت فيلد و.. خواص فيلد گفته مي شود.

خواص فيلد در پايگاه داده بسيار مهم است، زيرا به نرم افزار پايگاه داده كمك مي كند صحت اطلاعات وارد شده را بررسي كند. يكي از خواص مهم فيلد، نوع داده فيلد است.

نوع ساختار اطلاعاتي يك فيلد را نوع داده فيلد مي گويند.

هر فيلد براي ذخيره كردن نوع خاصي از داده ها مورد استفاده قرار مي گيرد. مثلاًٌ اگر بخواهيم نام يا نام خانوادگي را ذخيره كنيم، نوع فيلد را متني در نظر مي گيريم ولي براي نگهداري تاريخ تولد افراد، نوع فيلد را عددي در نظر مي گيريم.

در جدول زير انواع داده هاي پايگاه داده Access نمايش داده شده است.

نوع داده	كاربرد
Text	براي متن يا تركيب متن و عدد مناسب است. علاوه بر متن، فيلدهاي عددي كه نياز به محاسبات نداشته باشند (مانند شماره تلفن) نيز مي توانند در اين نوع داده ذخيره شوند. حداكثر طول اين نوع داده 255 كاراكتر است.
Memo	اين داده نيز از نوع متني است، با اين تفاوت كه از نظر طول فيلد محدوديتي ندارد. اطلاعات توضيحي ، شرح و نكات از اين نوع داده استفاه مي نمايد.
Number	براي داده هاي عددي كه محاسبات رياضي بر روي آنها انجام مي شود بكار مي رود.
Date/Time	جهت درج تاريخ و ساعت بكار مي رود بصورتي كه مي توان آنها را با يكديگر مقايسه نمود.
Currency	عددي است كه بر اساس پول رايج كشورها قالب بندي مي شود. با استفاده از اين گزينه مي توان عددي را تا 15 رقم در سمت چپ نقطه اعشاري و تا چهار رقم در سمت راست آن وارد كرد.
Auto Number	براي هر ركورد عدد منحصر به فردي را كه به صورت صعودي افزايش مي يابد، درج مي نماييد.
YES/NO	جهت ايجاد فيلدي بكار مي رود كه پاسخ آن بصورت بله / خير است .و در اين فيلد فقط يكي از دو حالت تعيين شده بله / خير – درست / غلط – روشن / خاموش قرار مي گيرد.
OLE	براي قرار دادن تصوير از اين فيلد استفاده ميشود . همچنين براي درج و دسترسي به اشياء از نرم افزارهاي ديگر استفاده مي شود.
Look up Wizard	فيلدي شامل اقلام مختلف را ايجاد مي كند كه اين اقلام از جدول ديگري نمايش داده مي شوند كه كاربر با استفاده از آن مي تواند مقادير مختلف را از فهرستي بازشدني انتخاب نمايد.

جدول 1 : انواع داده هاي قابل تعريف جهت فيلدها در نرم افزار Microsoft Access

 

شماره پرسنلي ، كد كالا و شماره نامه نمونه هايي از فيلدهايي هستند كه معمولاً به عنوان فيلد كليدي تعريف مي شوند. مقدار فيلد كليدي هر ركورد جدول بايد يكتا باشد و نرم افزار پايگاه داده اجازه ننمي دهد فيلد كليدي در دو ركورد از جدول يكسان باشد. فيلد كليدي مي تواند براي مراجعه سريع به يك ركورد مورد استفاده قرار گيرد. مثلاً شماره پرسنلي هر كارمند عدد منحصر بفردي است كه از طريق آن مي توان به ركوردي از جدول مراجعه كرد كه مشخصات كارمند در آن ركورد ثبت شده است. يك جدول ممكن است چند فيلد كليدي داشته باشد ولي تنها به يكي از اين فيلدها، كليدي اصلي (Primary Key) گفته مي شود ، كليد اصلي مي تواند مجموعي از 2 يا چند فيلد باشد به شرط اينكه مجموع اين فيلدها مقدار منحصر بفردي را داشته باشند. همچنين مقدار كليد اصلي نمي تواند خالي باشد. نرم افزار پايگاه داده به صورت پيش فرض اطلاعات يك جدول را بر اساس فيلد كليد اصلي مرتب مي كند. همه فيلدهاي كليدي مي توانند به عنوان كليد اصلي انتخاب شوند ولي ما بايد فيلدي را كه مناسبتر است انتخاب نماييم .مثلاً در جدول اطلاعات كارمندان، فيلد شماره پرسنلي و فيلد كد ملي منحصر بفرد هستند ولي فيلد شماره پرسنلي براي كليد اصلي مناسبتر است زيرا ممكن است بعضي از كارمندان كد ملي خود را دريافت نكرده باشند.

از كليد اصلي براي ايجاد ارتباط بين جداول مختلف استفاده مي‌شود.

فيلدي كه مقدار آن در هر ركورد جدول يكتا باشد

يك (يا چند) فيلد كه مقدار آن منحصر به فرد بوده و مشخص كننده يك ركورد جدول است. كليد اصلي نمي تواند مقدار خالي داشته باشد.

اجراي نرم افزار بانك اطلاعاتي Access به دو طريق زير صورت مي پذيرد.

بدين منظور نرم افزار Microsoft Access را از مسير زير اجرا مي‌كنيم.

دو بار كليك بر روي آيكن ميانبر نرم افزار

بر روي آيكن ميانبر نرم افزار در Desktop دوبار كليك مي كنيم.

پس از اجراي نرم افزار Access به يكي از دو روش فوق، صفحه اصلي آن مطابق شكل صفحه بعد باز مي شود. مشابه برنامه هاي ديگر Office محيط برنامه Access نيز از قسمتهايي مانند نوار عنوان، نوار منو، نوار ابزار و نوار وضعيت تشكيل شده است.

جهت باز نمودن بك بانك اطلاعاتي Access ، مراحل زير را دنبال مي كنيم.

برنامه Access را اجرا مي كنيم، در اينصورت پنجره اصلي برنامه ظاهر خواهد شد.

اگر نام بانك اطلاعاتي دلخواه در قسمت Open a File از كادر سمت راست برنامه قرار دارد، بر روي آن كليك مي نماييم تا باز شود. در اينصورت بانك اطلاعاتي انتخاب شده، در پنجره Database نمايش داده خواهد شد.

اگر بانك اطلاعاتي دلخواه در ليست Open a File نبود، بر روي More files.. كليك مي كنيم، در اينصورت پنجره Open ظاهر مي شود.

در پنجره Open  و از قسمت Look In درايو و پوشه هاي درون كامپيوتر را باز نموده و فايل بانك اطلاعاتي مورد نظر را پيدا مي كنيم.

بر روي دكمه Open كليك مي كنيم، در اينصورت بانك اطلاعاتي انتخاب شده در پنجره Database باز مي گردد.

فايل هاي بانك اطلاعاتي Access داراي پسوند (Microsoft Database)mdb هستند.

نكته: يك راه آسان جهت باز كردن بانك اطلاعاتي ، دوباره كليك كردن بر روي فايل بانك اطلاعاتي دلخواه است.

جهت باز نمودن يكي از جداول بانك اطلاعاتي مراحل زير را دنبال مي كنيم:

بانك اطلاعاتي حاوي جدول دلخواه را باز مي كنيم (بعنوان نمونه فايل Northwind.mdb از مسير C:=Program File=Microsoft=Office10=Samples)

در پنجره Database بر روي گزينه Tables از ليست Objects كليك مي كنيم.

از ليست جداول موجود جدول دلخواه را انتخاب مي كنيم.

بر روي نام جدول دلخواه دوباره كليك مي كنيم يا دكمه Oper را از نوار ابزار Database كليك مي كنيم.

در اينصورت جدول به همراه داده هاي موجود در آن مانند يك صفحه گسترده نمايان مي شود.

دو روش عمده براي مشاهده جدول معمول است:

نماي Datasheet روش پيش فرض Access براي مشاهده جداول است در اين نما داده هاي جدول در قالب ستونها (فيلدها) و سطرها (ركوردها) و بصورت صفحه گسترده نمايش داده مي شوند اين نما بيشتر جهت مشاهده و ويرايش داده هاي جدول كاربرد دارد.

در نماي Datasheet مي توانيم ساختار جول را مشاهده كرده و آنها را تغيير دهيم. تغيير نام فيلد، نوع فيلد، اضافه كردن فيلد جديد و... از كاربردهاي اين نما مي باشد.

از منوي View يكي از روش هاي نمايش Datasheet View يا Design View را انتخاب مي كنيم.

ركوردهاي جدول بانك اطلاعاتي را مي‌توانيم به روش هاي زير مشاهده نماييم.

جهت مشاهدة ركوردهاي جدول با استفاده از كليدهاي صفحه كليد بصورت زير عمل مي كنيم:

يكي از كليدهاي جدول زير را با توجه به نياز استفاده مي كنيم.

كليد	كاربرد
مكان نما را به ركورد قبلي منتقل مي نمايد.
مكان نما را به ركورد بعدي انتقال مي دهد.
Tab يا  يا Enter	مكان نما را به فيلد بعدي انتقال مي دهد.
Shift+Tab يا	مكان نما را به فيلد قبلي انتقال مي دهد.
Home	مكان نما را به اولين فيلد ركورد جاري منتقل مي نمايد.
End	مكان نما را به آخرين فيلد ركورد جاري منتقل مي نمايد.
Ctrl+Home	مكان نما را به اولين فيلد ركورد اول منتقل مي نمايد.
Ctrl+End	مكان نما را به آخرين فيلد ركورد آخر منتقل مي نمايد.
Page up	مكان نما را به ركورد صفحه قبل انتقال مي نمايد.
Page Down	مكان نما را به ركورد صفحه بعد منتقل مي نمايد.

جدول 2) كاربرد كليدهاي جهتي جهت پيمايش ركوردها

جهت مشاهدة ركوردهاي جدول با استفاده از ماوس بصورت زير عمل
مي كنيم:

براي رفتن به ركورد بالاتر دكمه  و ركورد پايين تر دكمه  را كليك مي‌كنيم.

براي رفتن به چند ركورد بالاتر دكمه  و چند ركورد پايين تر دكمه  را كليك كرده و پايين نگه مي داريم تا به ركورد دلخواه برسيم، سپس دكمه ماوس را رها مي كنيم.

جهت پيمايش فيلدهاي جدول با استفاده از ماوس بصورت زير عمل مي كنيم:

براي رفتن به فيلد بعدي دكمه  و فيلد قبلي دكمه  را كليك مي كنيم.

براي رفتن به چند فيلد بعدي دكمه  و چند فيلد قبلي دكمه  را كليك كرده و پايين نگه ميداريم تا به فيلد دلخواه برسيم، سپس دكمه ماوس را رها مي‌كنيم.

روش ديگر جهت پيمايش ركوردها ، استفاده از فرمان Go To است.

جهت استفاده از فرمان Go To مراحل زير را دنبال مي كنيم:

جدول مورد نظر را باز مي كنيم.

 

از منوي Edit گزينه Go To را انتخاب مي كنيم.

گزينة مناسب را مطابق جدول زير انتخاب مي كنيم.

گزينه	كاربرد
First	مكان نما را به اولين ركورد جدول منتقل مي نمايد.
Last	مكان نما را به آخرين ركورد جدول منتقل مي نمايد.
Next	مكان نما را به ركورد بعدي جدول منتقل مي نمايد.
Previous	مكان نما را به ركورد قبلي جدول منتقل مي نمايد.
New Record	يك ركورد جديد به جدول اضافه مي نمايد.

- يكي ديگر از روشهاي ويرايش ركوردها، استفاده از دكمه هاي نوار پيمايش ركوردها به شرح جدول زير است. اين دكمه ها بطور خودكار در هنگام باز شدن جدول در پايين جدول ظاهر مي شوند.

دكمه	كاربرد
	مكان نما را به اولين ركورد جدول منتقل مي نمايد.
	مكان نما را به ركورد قبلي منتقل مي نمايد.
	به شماره ركوردي كه تايپ كنيم منتقل مي شويم.
	مكان نما به ركورد بعدي جدول منتقل مي نمايد.
	مكان نما را به آخرين ركورد منتقل مي نمايد.
	يك ركورد جديد به جدول اضافه مي نمايد.

جدول 4) كاربرد دكمه هاي نوار پيمايش

جهت هر گونه تغيير درداده هاي فيلدها و ركوردها، لازم است ابتدا آنها را انتخاب نماييم.

جهت انتخاب محتويات فيلدها از روشهاي زير استفاده مي كنيم:

در صورتي كه با كليد Tab بين فيلدها حركت كنيم، محتويات فيلد فعال انتخاب مي شود.

اشاره گر ماوس را به گوشه سمت چپ و بالاي فيلد منتقل مي كنيم تا شكل آن به صورت علامت + تغيير يابد در اينصورت بر روي فيلد فوق كليك مي كنيم.

جهت انتخاب	نحوه انتخاب
كاراكترهاي يك فيلد	بر روي كاراكتر شروع كليك كرده و تا داده هاي بعدي آن را Deag مي كنيم.
كل فيلد	اشاره گر ماوس را به گوشه سمت چپ و بالاي فيلد حركت داده تا شكل آن تغيير كند، سپس بر روي فيلد كليك مي كنيم.
فيلدهاي مجاور	اولين فيلد را كليك كرده و توسط عمل Drag فيلدهاي بعدي را انتخاب مي كنيم.
ستون	بر روي عنوان ستون كليك مي كنيم.
ستون هاي مجاور	اولين ستون را انتخاب كرده و بدون رها نمودن كليد ماوس، اشاره گر ماوس را بر روي ستون هاي مجاور Drag مي كنيم.
ركورد	بر روي عنوان رديف كليك مي كنيم.
ركوردهاي مجاور	اولين ركورد را انتخاب كرده و ماوس را بر روي ركوردهاي مجاور Drag مي‌كنيم.
تمام ركوردها	كليدهاي Ctrl+A را همزمان بكار مي بريم.

جدول 5) روشهاي انتخاب فيلدها و ركوردهاي جدول

جهت تغيير محتويات فيلد از روشهاي زير استفاده مي كنيم:

در هنگام نمايش داده هاي جدول در نماي Datasheet مي توانيم نام فيلد را نيز تغيير دهيم.

جهت تغيير نام فيلد يك جدول در نماي Datasheet مراحل زير را دنبال مي‌كنيم:

-        نام جديد را وارد كرده و كليد Enter را فشار مي دهيم.

نرم افزار Access هنگام ايجاد بانك اطلاعاتي ، نام آن را سؤال نموده و سپس در هنگام ايجاد جدول، فرم و ساير اشياء نامي جهت هر يك درخواست نموده و تغييرات را در شيء ذخيره مي نمايد. با ذخيره تغييرات در شيء اين تغييرات بطور خودكار در فايل بانك اطلاعاتي نيز اعمال خواهد شد.

هنگامي كه ساختار بانك اطلاعاتي را تغيير مي دهيم (مثلاً نام يك فيلد را در حالت Design View تغيير مي دهيم)، بايد تغييرات رادر جدول ذخيره نماييم.

جهت ذخيره جدول بانك اطلاعاتي يكي از روش هاي زير را بكار مي بريم:

- كليدهاي تركيبي Ctrl+S را بطور همزمان فشار مي دهيم.

- روي دكمه اگر امكان درج شكل مورد نظر نبود، از عبارت «به شكل ديسكت» استفاده شود. از نوار ابزار Table Design كليك مي كنيم.

- فرمان Save را از منوي File اجرا مي كنيم.

جهت ثبت تغييرات جدول فعلي در جدول جديد بصورت زير عمل مي كنيم.

-        از منوي View گزينه Design View را انتخاب مي كنيم تا وارد نماي طراحي شويم.

-        دستور Save as را از منوي File اجرا مي كنيم.

-        پنجرة Save as مطابق شكل ظاهر مي شود ، نام جدول جديد را در كادر اولي وارد مي كنيم.

-        از كادر As گزينة Table را انتخاب مي كنيم.

-        دكمة OK  را كليك مي كنيم.

اكنون جدول جديد در انتهاي ليست جداول بانك اطلاعاتي فعلي اضافه شده است.

نرم افزار Access اين امكان را مي دهدكه بدون خرج از نرم افزار بانك اطلاعاتي جاري را بسته و بانك اطلاعاتي ديگري را باز نماييم.

جهت بستن بانك اطلاعاتي جاري يكي از روشهاي زير را بكار مي بريم:

دستور Close  را از منوي File اجرا مي كنيم.

كليدهاي تركيبي Ctrl+F4 را بطور همزمان فشار مي دهيم.

دكمه پنجرة Database را كليك مي كنيم.

با انجام هر يك از روشهاي فوق، بانك اطلاعاتي جاري بسته مي شودولي پنجره برنامه Access فعال است و به صورت خالي با زمينه تيره ظاهر مي‌گردد.

جهت ايجاد بانك اطلاعاتي جديد مراحل زير را انجام مي دهيم:

در صفحه اصلي برنامه Access از منوي File گزينه New را انتخاب مي‌كنيم در اين صورت قالب وظيفه New File ظاهر خواهد شد.

بر روي گزينه Blank Database از قاب وظيفه New File كليك مي كنيم . در اين صورت پنجره محاوره اي File New Database ظاهر خواهد شد.

در قسمت File Name نام فايل بانك اطلاعاتي را تايپ نموده و بر روي دكمه كليك مي كنيم.

در اين صورت بانك اطلاعاتي جديدي با نام داده شده در پوشه My document ايجاد خواهد شد.

اگر بخواهيم يك بانك اطلاعاتي مشابه فايل بانك اطلاعاتي موجود ايجاد نماييم بصورتي كه فايل بانك اطلاعاتي جديد همان جداول، فرمها، گزارشها و.. را داشته باشد، مراحل زير را انجام مي دهيم:

-        در قاب وظيفه New File از قسمت New From Existing File گزينه Choose file را انتخاب مي كنيم.

در اين صورت پنجره محاوره اي New From Existing File ظاهر خواهد شد.

-        فايل بانك اطلاعاتي موجود را انتخاب كرده و بر روي دكمه Create New كليك مي كنيم.

در اين صورت بانك اطلاعاتي با نام جديد ايجاد خواهد شد. بانك اطلاعاتي جديد دقيقاً مشابه بانك اطلاعاتي انتخاب شده خواهد بود.

يك برنامه بانك اطلاعاتي جهت مديريت اطلاعاتي شخصي و تجاري كاربرد فراواني دارد و اين كاربرد در صورتي است كه طراحي و ساخت آن بطور صحيح انجام شده باشد. يك بانك اطلاعاتي با طراحي ضعيف ارزش اجرايي خود را از دست خواهد داد و چه بسا كاربران آن را دچار مشكلاتي بيشتر از زماني كه كار به صورت دستي انجام مي گرديد، خواهد نمود.

نخستين موردي كه بايد در طراحي يك سيستم بانك اطلاعاتي مورد توجه قرار گيرد، تعريف روش هاي استفاده از اطلاعات و تشريح خروجي هاي سيستم است . در اين مرحله شما بايد گزارشات مورد نياز سيستم را تعيين نموده و چگونگي فيلتر نمودن، گروه بندي و خلاصه سازي اطلاعات را مشخص نماييد. واسط كاربر (Use Interface) معمولاً از يك فرم ورود اطلاعات تشكيل شده است. اين فرم بايد به دقت و با توجه به نيازها و مهارتهاي كاربران طراحي گردد. كاربران مبتدي به راهنمايي هاي بيشتري نياز دارند كه بايد در كادرهاي توضيحي، پيغام هاي راهنما در اختيار شان قرار داده شود.

معمولاً هر سازمان يا شركتي يك سيستم نيمه خودكار (بصورت دستي و يا مكانيزه) دارد. وظيفه طراح اين است كه سيستم موجود را بهبود و ارتقاء دهد. كاربران معمولاً در برابر تغيير ناگهاني و عمده روشهاي سنتي مقاومت نشان مي دهند. شما به عنوان طراح يك سيستم جديد به روشهاي موجود توجه نموده تا سيستم به صورت يكنواخت تكميل و از طرف كاربران مورد پذيرش قرار گيرد.

بطور خلاصه فرآيند طراحي بانك اطلاعاتي را مي توان به مراحل زير تقسيم نمود كه هر يك اهداف خاصي را دنبال مي كنند:

جهت ايجاد يك جدول در بانك اطلاعاتي مراحل زير را انجام مي دهيم:

در پنجره Database بر روي دكمه Tables كليك مي كنيم.

بر روي گزينه Create table in Design View دوبار كيك مي كنيم. در اين صورت پنجره ايجاد ساختار جدول ظاهر خواهد شد.

پنجره Design View از دو قسمت زير تشكيل شده است:

اولين رديف مربوط به وارد نمودن فيلد را كليك نموده و نام اولين فيلد را تايپ مي كنيم.

ضوابط نام گذاري فيلدها عبارتند از:

-        استفاده از كاراكترهاي نقطه (.) علامت تعجب (!) علامت كروشه ([ ]) در نام فيلد مجاز نمي باشد و نام فيلد نبايد با فاصله خالي شروع شود.

-        نرم افزار Access بين حروف كوچك و بزرگ در نام فيلد تفاوتي قائل نخواهد شد.

-        در صورتي كه نام غير مجازي جهت فيلد در نظر گرفته شود، پيغام خطاي The Field name is not valid ظاهر خواهد شد.

-        از ليست منويي Data Type نوع داده مناسب را انتخاب مي كنيم.

-        توضيحات و شرح هر فيلد را مي توانيم در قسمت Description وارد كنيم. اين توضيح جنبه نمايشي دارد و مي تواند هر عبارتي باشد اين عبارت هنگامي كه در نماي Datasheet قرار داريم در نوار وضعيت نمايش داده مي شود.

-        در قسمت خواص فيلد (Field Properties) از پنجره محاوره اي تعيين ساختار جدول، خواص مربوط به هر فيلد مانند مقدار پيش فرض (Default Value) قانون معتبرسازي فيلد (Validation Rule) و.. را تعيين مي كنيم.

-        گزينه Save  را از منوي File انتخاب نموده و نامي را جهت جدول طراحي شده تايپ مي كنيم.

به دو دليل زير بايد فيلد انتخابي به اندازه مناسب در نظر گرفته شود:

-        در صورت انتخاب فيلد از نوع متني (Text) ، نرم افزار Access تعداد 50 كاراكتر را بصورت پيش فرض براي اندازه فيلد (Field size) در نظر خواهد گرفت. جهت تغيير اين عدد، بر روي كادر Field size كليك كرده و عدد جديد را تايپ مي كنيم.

-        در صورت انتخاب فيلد از نوع عددي (Number) بطور پيش فرض LongInteger براي اندازه فيلد (Field Size) در نظر گرفته مي شو. جهت تغيير آن بر روي فلش رو به پايين در قسمت Field Size كليك نموده و از منوي باز شده يكي از انواع داده اي Number را انتخاب مي‌كنيم.

اين نما به صورت افقي به دو پنجره كوچك تقسيم شده است. پنجره كوچك بالايي محدوده واردنمودن نام فيلد، نوع داده و توضيحات اختياري مي باشد. همچنين تعيين فيلدي به عنوان كليد اصلي جدول در همين قسمت صورت مي‌گيرد.

پنجره كوچك پايين ،مخصوص تعيين خصوصيات هر فيلد مانند اندازه فيلد (Field Size) عنوان فيلد (Caption) قانون معتبرسازي (Validation Rule) و تعداد ديگري از خصوصيات فيلد ميباشد. در سمت راست اين پنجره توضيحاتي از خصوصيت انتخاب شده فيلد نمايش داده ميشود.

جدول زير خصوصيات رايج فيلدها را كه در انواع داده ها وجود دارد، توضيح مي دهد.

خصوصيات	توضيحات
Field Size	حداكثر تعداد كاراكترهاي فيلد را تعيين مي نمايد. پيش فرض آن 50 كاراكتر است.
Format	نحوه نمايش ظاهري فيلد بكارگيري حروف كوچك و بزرگ را تعيين مي نمايد اين فيلد پيش فرض ندارد.
Input Mask	تعيين الگوي خاصي جهت ورود داده ها مانند الگوي شماره ملي – شماره بيمه تأمين اجتماعي و ... را ارائه مي دهد.
Caption	نامي به غير از نام فيلد كه در نماي Datasheet  فرم و گزارش ظاهر ميشود.
Default Value	بطور خودكار مقداري را براي فيلد در نظر مي گيرد.
Validation Rule	تعيين عبارتي بعنوان قانون جهت ورود اطلاعات تا داد ه هاي نامعتبر را تشخيص دهد.
Validation Text	در صورتي كه داده وارد شده به هنگام ورود اطلاعات، قانون معتبرسازي را نقض كند، اين متن نمايش داده مي شود.
Required	نشان دهنده آن است كه اين فيلد نمي تواند خالي باشد.
Allow zero length	تعيين كننده آن است كه آيا رشته اي به طول صفر مي تواند در فيلد قرار گيرد.
Indexed	جهت ايجاد ايندكس بر روي فيلد استفاده مي شود تا سرعت جستجو بر روي فيلد بالا
Unicode Compression	اجازه مي دهد كه داده هاي رشته اي كه با فرمت Unicode ذخيره شده اند، فشرده شوند تا از فضاي حافظه به صورت بهينه استفاده گردد. پيش فرض آن Yes است.
Decimal Places	در فيلدهاي عددي، تعداد ارقام بعد از اعشار را تعيين مي كند.
Precision	در فيلد عددي از نوع Decimal تعيين كننده تعداد كل ارقامي كه در سمت چپ و راست نقطه اعشار مي تواند ذخيره نمود. (از 1 تا 28 رقم)
Scale	در فيلد عددي از نوع Decimal تعداد ارقامي كه بعد از نقطه اعشار ميت‌واند ذخيره شود.

جدول (6) تعدادي از خصوصيات پنجره Field Propeties

خصوصيات فيلد، نحوه ذخيره سازي و نمايش فيلدها را مشخص مي كند. هر نوع فيلد يك سري خصوصيات خاص خود را دارا است. به عنوان مثال خصوصيت Field Size فقط مخصوص داده هايي از نوع Auto Number, Number, Text است و ساير انواع داده اين خصوصيت را دارا نمي باشند. Caption يكي ديگر از خصوصيات فيلد است كه اين خصوصيات در ستون عنوان در نماي Datasheet و به عنوان برچسب فيلد در فرم و گزارش ظاهر خواهد شد.

برنامه ويزارد Table، گسترة وسيعي از فيلدها را از طريق جداول نمونه پيشنهاد مي كند.

جهت ايجاد يك جدول با استفاده از Table wizard مراحل زير را انجام مي‌دهيم:

-        در پنجره Database بر روي دكمه Tables كليك مي كنيم.

-        بر روي گزينه Create table by using wizard دوباره كليك مي كنيم. در اين صورت پنجره محاوره اي Table wizard ظاهر خواهد شد.

با انتخاب هر يك از دو گزينه Business (تجاري) Personal (پرسنلي) ليست متفاوتي از جداول نمونه در كادر Sample Tables ظاهر خواهد شد.

جهت انتقال يك فيلد از ليست Sanple Tables به ليست Fields in my new table فيلد مورد نظر را از ليست انتخاب كرده و سپس دكمه را كليك مي كنيم.

در صورتي كه فيلدي را اشتباها به Fields In my new table منتقل كنيم، جهت بازگرداندن آن پسي از انتخاب فيلد بر روي دكمه كليك مي كنيم.

جهت انتقال تمام فيلدها به قسمت Fields In my new Table و بالعكس به ترتيب بر روي دكمه هاي و كليك مي كنيم.

براي تغيير نام يك فيلد ابتدا بر روي فيلد در ليست Fields In my new table كليك كرده و سپس دكمه Rename Field… را كليك مي كنيم. در اين صورت پنجره محاوره اي Rename Field ظاهر خواهد شد . نام مورد نظر را در كادر Rename تايپ نموده و دكمه OK را كليك مي كنيم.

بر روي دكمه Next كليك كرده نام دلخواهي را براي جدول تايپ مي كنيم.

بر روي دكمه Next كليك مي كنيم، در اين صورت آخرين پنجره ايجاد جدول ظاهر خواهد شد.

با انتخاب Modify the table design و فشردن دكمه Finish جدول ايجاد شده در نماي Design جهت تغيير و اصلاح ظاهر خواهد شد.

با انتخاب Enter data directly into the table و فشردن دكمه Finish جدول ايجاد شده در نماي Datasheet ظاهر شده و تمامي فيلدها در يك سطر نمايش داده خواهد شد.

با انتخاب Enter data into the table using a form و فشردن دكمه Finish جدول ايجاد شده به صورت فرم ظاهر شده و هر فيلد به هرماه عنوان آن در يك سطر نمايش داده خواهد شد.

روش ديگر جهت ايجاد جدول، استفاده از روش مستقيم ورود اطلاعات در جداول است . در اين روش 10 فيلد با نامهاي (…, Field3, Field2, Field1) بطور پيش فرض توسط Access در نظر گرفته خواهد شد و در صورت نياز خواهيد توانست فيلدهاي ديگري را نيز به آن اضافه نماييد.

جهت ايجاد جدول با استفاده از روش ورود اطلاعات مراحل زير را انجام مي‌دهيم.

در پنجره Database بر روي دكمه Tables كليك مي كنيم.

بر روي گزينه Create table by entering data دوبار كليك مي كنيم . پنجره محاوره اي Table ظاهر خواهد شد.

جهت تغيير عنوان فيلدها بر روي عنوان فيلد دوباره كليك نموده و نام جديد را تايپ مي كنيم.

جهت اضافه نمودن فيلد جديد بين دو فيلد ديگر، از منوي Insert گزينه Column را انتخاب مي كنيم، در اين صورت برنامه Access بطور خودكار نام Field11 و Field12 و... را به فيلدهاي جديد خواهد داد.

اطلاعات جداول را در دريف هاي بعدي و در كادرهاي سفيد وارد مي كنيم. براي جابجايي بين فيلدها از كليد Tab استفاده مي كنيم.

اگر در فيلدي مقدار عددي وارد كنيم. آن فيلد با نوع Number و با اندازه Long Integer در نظر گرفته مي شود و اگر در فيلدي مقدار متني وارد كنيم، آن فيلد با نوع Text. و با اندازه 50 كاراكتر در نظر گرفته مي شود. بايد توجه داشته باشيد كه فقط فيلدهايي كه در آن اطلاعات وارد كرده ايد به عنوان فيلد ذخيره مي شوند و فيلدهايي كه خالي هستند در ساختار جدول ذخيره نمي‌شوند.

گزينه Save را انتخاب كرده و نامي را براي جدول وارد مي كنيم تا جدول ذخيره گردد. جدول ايجاد شده به ليست جداول در پنجره Database اضافه خواهد شد.

 

حال كه همه تغييرات لازم بر روي ساختار جدول اعمال شد، بايد داده هاي آن را وارد كنيم. يك جدول بدون داده كاربردي ندارد. با درج اطلاعات به جدول است كه مي توانيم گزارشهاي متنوع، پرس و جو و فيلترسازي موردنظر را انجام دهيم.

در نماي Datasheet مي توانيم اطلاعات را بطور مستقيم در جداول وارد كنيم.

جهت وارد نمودن اطلاعات به جدول مراحل زير را انجام مي دهيم:

در پنجره محاوره اي Database بر روي نام جدول دلخواه دوبار كليك مي‌كنيم، در اين صورت جدول ورود اطلاعات در نماي Database باز خواهد شد.

بر روي دكمه واقع در نوار ابزار Table Datasheet كليك مي كنيم، در اين صورت ركورد جديدي اضافه شده و مكان نما در اولين فيلد ركورد خالي قرار خواهد گرفت. حال مي توانيم اطلاعات ركورد جديد را وارد كنيم.

جهت انتقال به فيلد بعدي در ركورد از كليد Tab و يا كليدهاي جهتي استفاده مي كنيم.

 

همانطور كه مي دانيم فيلد كليدي، فيلدي است كه در هيچ دو ركورد از جدول يكسان نباشد. نرم افزار Access، اجازه درج مقادير تكراري و يا تهي (NULL) را در فيلد كليدي نخواهد داد. در صورتيكه در جدولي يك يا چند فيلد كليدي داشته باشيم ، مي توانيم يكي از اين فيلدها را به عنوان كليد اوليه تعريف كنيم.

جهت تعريف يك فيلد بعنوان كليد اوليه عمليات زير را انجام مي دهيم:

جدولي كه مي خواهيم فيلد كليدي را در آن تعريف كنيم، انتخاب مي كنيم.

دكمه Design را كليك مي كنيم.

فيلدي كه مي خواهيم به عنوان فيلد كليدي تعريف گردد، انتخاب مي كنيم.

سپس يكي از روش هاي زير را انجام ميدهيم:

-          انتخاب گزينه Primary Key از منوي Edit

-          راست كليك بر روي فيلد و انتخاب گزينه Primary Key از منوي ميانبر ظاهر شده

فيلدي كه به عنوان فيلد كليدي تعريف گردد، علامت كليد در جلوي آن ظاهر خواهد شد.

-          در پايان Save را انتخاب مي كنيم تا تغييرات داده شده ، ذخيره شود.

 

بعد از آنكه فيلدهاي يك جدول را ايجاد كرديم ، ممكن است بخواهيم نام فيلد يا نوع داده اي فيلد را تغيير داده و فيلدهايي را اضافه يا كم كنيم.

جهت تغيير خصوصيات يك فيلد مراحل زير را انجام مي دهيم:

-          در پنجره Database دكمه Tables را كليك مي كنيم.

-    بر روي دكمه Design كليك مي كنيم. در اين صورت جدول انتخاب شده در نماي Table Design نمايش داده خواهد شد.

-    جهت تغيير نوع داده فيلد، بر روي Data type كليك كرده و از كادر باز شده، نوع داده مورد نظر را انتخاب مي كنيم.

-          در قسمت Field Properties خصوصيات فيلد مورد نظر را تعيين مي‌كنيم.

ممكن است بعد از طراحي جدول متوجه شويم كه فيلد جديدي را بايد به جدول اضافه كنيم. اگر مرحله تحليل و طراحي سيستم را به خوبي انجام داده باشيم كمتر اتفاق مي افتد كه نيازي باشد فيلد جديدي را به جدول اضافه كنيم. اگر اضافه كردن فيلد به جدول قبل از ورود اطلاعات به جدول باشد، مشكل زيادي ايجاد نمي كند ولي اگر بعد از ورود اطلاعات به جدول، فيلدي را به جدول اضافه كنيم، مقدار اين فيلد براي ركوردهاي موجود، تهي (Null) خواهد بود و بايد براي اين فيلد در همه ركوردهاي جدول ورود اطلاعات انجام شود.

جهت افزودن فيلد جديد به جداول مراحل زير را انجام مي دهيم:

در پنجره Database دكمه Tables را كليك مي كنيم .

جدولي را كه مي خواهيم بر روي آن كار كنيم، انتخاب مي كنيم.

بر وري دكمه Design كليك مي كنيم. در اينصورت جدول انتخاب شده در نماي Table Design نمايش داده خواهد شد.

فيلدي كه قبل از محل درج فيلد جديد قرار مي گيرد را انتخاب ميكنيم.

گزينه Row را از منوي Insert انتخاب مي كنيم.

- با انتخاب Rows و كليك بر روي آن، يك سطر خالي جهت درج فيلد جديد اضافه خواهد شد. همچنين فيلدي كه در حالت انتخاب شده قرار داشت، يك سطر به پايين تر خواهد رفت.

- نام فيلد نوع داده فيلد و در صورت تمايل شرحي براي فيلد را به ترتيب در قسمتهاي Field Name ، Data Type و Description وارد مي كنيم.

به سادگي مي توانيم يك يا چند فيلد ايجاد شده در يك جدول را كه مورد نياز نمي باشند، حذف نماييم. اگر يك فيلد را از جدول حذف كنيم، آن فيلد به همراه اطلاعات وارد شده در آن، از جدول حذف خواهد شد.

براي حذف يك فيلد از جدول عمليات زير را انجام مي دهيم:

- در پنجره Database دكمه Tables را كليك مي كنيم.

- جدول مورد نظر را انتخاب كرده و بر روي دكمه Design كليك مي كنيم. در اين صورت جدول انتخاب شده در نماي Table Design نمايش داده خواهد شد.

- بر روي قسمت سمت راست فيلد مورد نظر كليك مي كنيم تا فيلد به صورت سطري انتخاب شود.

كليد Delete را فشار مي دهيم.

نكته: در نماي Datasheet جهت حذف فيلد، بر روي عنوان فيلد كليك كرده و سپس گزينه Delete Column را از منوي Edit انتخاب مي كنيم.

پس از انتخاب فيلدي جهت حذف و فشردن دكمه Delete و يا انتخاب گزينه Delete Column نرم افزار Access در مورد حذف دائمي فيلد و محتواي آن سوال مي نمايد.

جهت انتخاب يك يا چند ركورد از ركوردهاي جدول مراحل زير انجام مي‌دهيم:

- در پنجره Database دكمه Tables را كليك مي كنيم.

- بر روي نام جدول مورد نظر دوبار كليك مي كنيم تا حدول در نماي Datasheet نمايش داده شود.

- براي انتخاب يك ركورد، بر روي مربع خاكستري رنگ كنار آن ركورد كليك مي كنيم . در اين صورت نرم افزار Access ركورد را در حالت انتخاب شده قرار مي دهد.

- براي انتخاب دو يا چند ركورد مجاور هم، بر روي مربع خاكستري رنگ كنار اولين ركورد كليك كرده و ماوس را تا آخرين ركورد مورد نظر مي‌كشيم. در اين صورت نرم افزار Access ركوردهاي مورد نظر را در حالت انتخاب شده قرار مي دهد.

نكته : نمي توانيم ركوردهاي غيرمجاور يك جدول را در يك مرحله انتخاب نماييم.

جهت انجام عمليات ويرايشي بر روي ركوردهاي جدول مراحل زير را انجام مي دهيم:

-        جدول مورد نظر را در نماي Datasheet باز مي كنيم.

-        جهت حذف ركورد يا ركوردهاي انتخاب شده، كليد Delete  را فشار مي دهيم.

-        جهت كپي كردن ركوردهاي انتخاب شده در حافظه موقت، كليدهاي Ctrl+C را فشار مي دهيم.

-        جهت انتقال ركوردهاي مورد نظر به محل ديگر، كليدهاي Ctrl+V را فشار مي دهيم.

اگرچه نرم افزار Access داده ها را به صورت خودكار بر اساس فيلد كليد اوليه مرتب مي نماييد ولي ما مي توانيم فيلدها را به هر ترتيبي كه مي خواهيم مرتب كرده و مشاهده كنيم.

به كمك دستور Sort مي توان ركوردها را براساس فيلدمورد نظر مرتب نمود. عمل مرتب نمودن مي تواند به صورت صعودي (از A تا Z يا از 1 تا 10) و يا نزولي (از Z تا A و يا از 10 تا 1) باشد.

جهت مرتب نمودن داده ها در يك جدول مراحل زير را انجام مي دهيم:

جدول مورد نظر رادر نماي Datasheet باز مي كنيم.

بر روي عنوان فيلدي كه مي خواهيم جدول را بر اساس آن مرتب نماييم، كليك مي كنيم.

بعد از انتخاب گزينه Sort از منوي Records ، دستور Sort Ascending (مرتب سازي صعودي) يا Sort Descending (مرتب سازي نزولي) را انتخاب مي كنيم.

- اگر بخواهيم جدول را به حالت قبل از مرتب شدن بازگردانيم، گزينه Remove Filter/ Sort را از منوي Records انتخاب مي كنيم.

- اگر بعد از عمل Remove Filter/Sort مجدداً بخواهيم جدول را به حالت مرتب سازي قبلي برگردانيم، بر روي گزينه Apply Filter/Sort از منوي Records كليك مي كنيم.

بعد از آنكه فيلدهاي يك جدول را ايجاد كرده و داده هايي را به آن اضافه نموديم ، ممكن است كه بخواهيم ترتيب قرارگيري فيلدها را در جدول جابجا نماييم.

جهت تغيير ترتيب قرارگيري فيلدهاي يك جدول مراحل زير را انجام مي دهيم:

-        جدول مورد نظر را در نماي Datasheet باز مي كنيم.

-        پس از رسيدن اشاره گر ماوس به مقصد موردنظر ، يك خط ضخيم قائم ظاهر مي شود. اين خط مشخص مي كند كه نرم افزار Access محل دلخواه ما را براي قرارگيري فيلد تشخيص داده است در محل مورد نظر ، دكمه سمت چپ ماوس را رها مي كنيم تا فيلد مورد نظر در محل جديد ظاهر گردد.

 

ممكن است بخواهيم جدول جديدي ايجاد كنيم كه فيلدهاي اين جدول مشابه يكي از جداول موجود است. براي ايجاد سريعتر اين جدول مي توانيم ساختار جدول طراحي شده قبلي را كپي كرده و در جدول جديد استفاده كنيم.

جهت كپي ساختار جدول ، مراحل زير را انجام مي دهيم:

جدول مورد نظر را از پنجره Database انتخاب مي كنيم.

گزينه Copy  را از منوي Edit انتخاب مي كنيم .

اگر بخواهيم جدول را در بانك اطلاعاتي ديگري كپي كنيم، بانك اطلاعاتي جاري را بسته و بانك اطلاعاتي جديد را باز مي كنيم.

گزينه Paste را از منوي Edit انتخاب مي كنيم، در اين صورت پنجره Paste Table As ظاهر خواهد شد.

در قسمت Table Name نام جدول جديد را وارد مي كنيم.

گزينه Structure Only را جهت كپي ساختار جدول انتخاب كرده و بر روي دكمه OK كليك مي كنيم.

نام فايل اصلي پايگاه داده موجود در اين پروژه data . mdb است كه بايد حتماً در همان آدرسي كه فايلهاي ديگر مربوط به پروژه قرار دارند، موجود باشد.

اين بانك اطلاعاتي كه در نرم افزار Access طراحي شده است، شامل جداول زير مي باشد:

1-                                                                   Accessories table

2-                                                                                 Bagtable

3-                                                                   Component table

4-                                                                    Note book Table 

5-                                                                              Main Acc

6-                                                                             Main Bag

7-                                                                             Main Com

8-                                                                             Main Note

چهار جدول اول، جداولي هستند كه داده هاي اصلي در آنها قرار دارد و چهار جدول دوم براي تنظيمات مورد نياز و ساده ترين Query گرفتن از             data base طراحي شده اند.

تصوير pictures / data base / tables.JPG اضافه شود.

تصوير pictures / data base / Accessories.JPG اضافه شود.

اين جدول مربوط به لوازم جانبي كامپيوتر ( نوت بوك ) است، از جمله باكس هارد خارجي ( Ext HDD BOX )، ماوس( Mouse )، USB KIT، web cam ، صفحه كليد ( key board ) و PCMIA Devices

عنوان مربوط به لوازم جانبي،

منظور مشخص كردن همان  kay board Mouse ، USB kit يا ...

مارك تجاري قطعه كامپيوتري مورد نظر مثل Generus يا vaio براي ماوس يا IBM براي كي بورد.

مشخصات اضافه تر

مشخص كننده طول زمان گارانتي كالاي مورد نظر

قيمت كالاي مورد نظ به ريال

تصويرpictures / data base / Accessories design.JPG اضافه شود.

تصوير pictures / data base / Bag.JPG اضافه شود.

اين جدول مربوط به كيف نوت بوك است.

مارك تجاري كيف مثل Sumdex , Dicota

هر مارك كيف داراي مدلهاي مختلف است.

مثلاً Dicota Multi Start

يا Sumdex 854

قيمت به ريال

تصوير pictures / data base / Bag - design.JPG اضافه شود.

تصوير pictures / data base / Component.JPG اضافه شود.

اين جدول مربوط به اجزاء اصلي و داخلي كامپيوتر ( نوت بوك ) است. از جملهFDD ( Floppy Drive) ، HDD ( Hard) ، DVD Writer ، Ram، Combo Drive

عنوان مربوط به قطعات اصلي، منظور مشخص كردن همان FDD يا HDD يا ...

مارك تجاري قطعه مورد نظر مثل Queen براي RAM يا Hitachi يا Toshiba براي HDD

مشخص كننده طول زمان گارانتي كالاي مورد نظر

قيمت كالاي مورد نظر به ريال

اطلاعات ديگري كه ممكن است در مورد كالاي مورد نظر مهم و مورد نياز باشد.

تصويرpictures / data base/ Component-Design.JPG اضافه شود.

تصوير pictures / data base / Note book.JPG اضافه شود.

اين جدول كه اصلي ترين جدول اطلاعاتي پايگاه داده هاي اين پروژه است مربوط به نوت بوك هايي است كه دراين فروشگاه موجود است.

مارك تجاري نوت بوك مورد نظر مثل Acer، Dell ، Gigabyte ، Sony ، LG ، Toshiba يا ...

هر مارك تجاري شامل چندين مدل است.

مثلاً                                     Acer TM2424

مدل و فركانس CPU دستگاه نوت بوك مورد نظر

حجم حافظه نوت بوك مورد نظر

حجم ديسك سخت نوت بوك مورد نظر

نوع درايوي كه روي نوت بوك مورد نظر وجود دارد. مثلاً DVD RW قابليت خواندن و نوشتن روي DVD را دارد.

يا Combo قابليت خواندن و نوشتن روي CD و خواندن DVD را دارد.

ياDVD RW DL قابليت خواندن ونوشتن دو لايه روي DV D را دارد.

يا Optional يعني نوت بوك مورد نظر خودش درايوي ندارد و خريدار به صورت انتخابي مي تواند درايو مورد نظرش را براي نصب درخواست نمايد.

نوع و ساير ( به اينچ ) مانيتور

مارك و حجم حافظه كارت گرافيكي

سيستم عاملي

وزن

كشور سازنده

قيمت به ريال

موارد ديگري كه ممكن است در ارتباط با نوت بوك مورد نظر مهم باشد مثل طول زمان گارانتي و لوازم اضافه اي كه همراه نوت بوك است همچون TV Tuner يا مشخص كردن نوع گارانتي ( مثلا Inter national) يا ...

تصوير pictures / data base / Note book- design.JPG اضافه شود.

5- Main ACC

تصوير pictures / data base / Main acc.JPG اضافه شود.

جدول اصلي Accessories table ارتباط برقرار مي كند.

شناسه براي فيلد  Title است.

عنوان، كه همان داده هاي اصلي فيل title در جدول Accessories table است مثل kay board ، Mouse يا USB lcit

تصوير pictures / data base / Main acc design.JPG اضافه شود.

فيلد كليد اصلي ( primary kay ) فيلد title است.

تصوير pictures / data base / Main bag.JPG اضافه شود.

جدول اصلي كه با وجود Bag table ارتباط برقرار مي كند.

شناسه براي فيلد Brand

مارك (عنوان) كه همان داده هاي اصلي فيلد Brand در جدول Bag table است. مثل SONY يا Sumdex

تصوير pictures / data base / Main bag - design.JPG اضافه شود.

فيلد Primary kay فيلد Brand است.

تصوير pictures / data base / Main com.JPG اضافه شود.

جدول اصلي كه با جدول Component table ارتباط برقرار مي كند.

شناسه براي فيلد Title

عنوان، كه همان داده هاي اصلي فيلد Title در جدول component table است، مثل FDD يا RAM.

فيلد Primary key فيلد Title است.

تصويرpictures / data base / Main com - design.JPG اضافه شود.

تصوير pictures / data base / Main note.JPG اضافه شود.

جدول اصلي كه با جدول Note book Table ارتباط برقرار مي كند.

شناسه براي فيلد Brand

مارك ( عنوان ) كه همان داده هاي اصلي فيلد Brand در جدول Note book table است.

تصوير pictures / data base / Main note-design.JPG اضافه شود.

فيلد primary key فيلد Brand است.

در كليه جداول فوق به جز فيلد price ( Rials) يا همان فيلد قيمت، كه از نوع Number تعريف شده، نوع بقيه فيلدها text است.

ارتباط بين جداولها به صورتي تعريف شده كه فيلد primary key در هر يك از جداول main با فيلد متناظر در جدول معمولي مربوطه در ارتباط باشد. مثلاً فيلد Brand در جدول Main Bag با فيلد Brand در جدول Bag Table در ارتباط است.

تصوير pictures / data base / Relation ships.JPG اضافه شود.

تصوير pictures / data base / forms.JPG اضافه شود.

1-                Accessories ( فايل Accessories . frm )

2-      Bag   ( فايل Bag. Frm )

3-      Component ( فايل Component . frm )

4-     Note book    ( فايل Note bood . frm )

5-     Start ( فايل AAA . frm )

تصوير pictures / VB / Accessories-form.JPG اضافه شود.

همان گونه كه در شكل فوق ملاحظه مي كنيد، 8 object مختلف روي اين فرم قرار گرفته اند كه عبارتند از :

4 عدد Command Button ، 1 عدد label ، 1 عدد com bo Box ، 1عددData Grid و 1 عدد ( Ado Data Control ) Adodc

نكته : Adodc , Data Grid به طور پيش فرض در tool box وجود ندارند و به طريق زير به آن اضافه مي شوند:

از منوي project ، زير منوي com ponents … را انتخاب كنيد تا كادر محاوره اي components به نمايش در آيد. در اين كادر از نوار لغزان به طرف پايين حركت كرده و گزينه Microsoft ADO Data Control6.0 را انتخاب كنيد. سپس دوباره به طرف پايين حركت كرده و گزينه                      Microsoft Data Grid Control 6.0 را انتخاب كرده و بر روي دكمه ok كليك نماييد. با بسته شدن اين كادر محاوره اي، هر دو كنترل انتخاب شده به پايين tool box اضافه مي شوند. براي Accessories, label 1 است. Caption در نظر گرفته شده نام combo box قرار گرفته روي اين فرم combo 1 و نام Adodc قرار گرفته Adod c1 و نام Data Grid مربوطه Data Grid 1 است.

Command 1 با Home page : Caption

Command 2 با Caption : End

Command 3 ، index 0با Caption : Add

Command 3 ، index 1 با Caption : Save

در پنجره properties مربوط به Data Grid1 تنظيمات زير صورت گرفته است.

با فشردن اين دكمه توسط كاربر صفحه اصلي پروژه ( فرم start كه فرم اصلي برنامه است ) نمايش داده خواهد شد.

دكمه Add: اضافه كردن ركورد جديد به جدول Accessories

دكمه save : ذخيره كردن اطلاعات Edit شده يا جديد وارد شده داخل جدول Accessores

Combo 1 : با كليك روي اين combo Box امكان انتخاب عنوان لوازم جانبي مورد نظر كاربر ميسر مي گردد، به صورتي كه در شكل زير مشاهده مي كنيد.

تصوير pictures / VB / Accessories-run1.JPG اضافه شود.

كاربر با انتخاب گزينه مورد نظر خود مي تواند ليست دلخواه خود را مشاهده كند:

تصوير pictures / VB / Accessories- run2.JPG اضافه شود.

توجه : Adodc 1 كه روي اين فرم قرار داده شده، و به صورت جدا از Data Grid 1 ديده مي شود، در زمان اجرا ديگر به صورت جدا ديده نخواهد شد و به نحوي با Data Grid تركيب مي شود.

پرينت فايل زير بايد در اين قسمت قرار بگيرد :

براي فشردن يا انتخاب هر يك از object  هاي موجود روي فرم Accessories يك private sub وجود دارد.

مثلاً private sub combo 1 – click ( )  يعني اگر روي combo Box 1 كليك شد، دستورات زير انجام شود.

دستور 1 تا 4 : اگر روي command 1 ( دكمه Home page ) كليك شد، فرم start ( كه فرم اصلي و اوليه است ) نمايش داده مي شود و فرم Accessories پنهان مي شود.

دستور 5 تا 7: اگر روي command 2 ( دكمه End ) كليك شد، به اجراي برنامه خاتمه داده مي شود.

دستور 8 تا 11 : اگر روي ( combo Box ) combo 1 كليك شد، محتويات فيلد title از جدول Accessories table به عنوان منبع ركوردهاي Adodc 1 در نظر گرفته مي شود و در م تن  combo 1 (ليست combo Box ) درج خواهد شد. با هر بار كليك روي  combo 1 محتويات Adodc 1 بازخواني خواهد شد. ( دستور 10) where , select)) جز دستورات SQL هستند.)

دستور 12 تا 27: زماني كه فرم Accessories  لود شده و نمايش داده مي شود، بايد كانكشن بين VB و فايل پايگاه داده هاي Access ايجاد گردد. براي اين منظور به متغيري نياز داريم كه از نوع New ADOB. Connection باشد ( متغير cn ). تنظيمات اين متغير پس از تعريف مربوط بهconnection stringاست كه شاملprovider و persist security in fo و data source است. اولي اسم نرم افزار سازنده اين كانكشن و دومي حاليت امنيت اطلاعات و سومي اسم فايل پايگاه داده ها مي باشد.

بعد از دستور 15 به منظور بازكردن اين كانكش ايجاد شده استفاده       مي كنيم.

علاوه بر متغير cn به متغيري از نوع ADOB.Record set New نياز داريم. در اينجا از اسم rs استفاده كرده ايم. اين متغير وظيفه نقل و انتقال يك ركورد را بين VB و پايگاه داده بر عهده دارد.

دستور 17 مشخص مي كند كه متغير rs بايد از چه جدولي و براساس چه كانكشني چه ركوردهايي را منتقل كند. دستورات 18 تا 22 داده هاي فيلد title را كه ps از جدول Main Acc برداشته بود، به آيتم هاي combo 1 اضافه مي كند.

حال بايد داده هاي منتقل شده در adodc 1 هم نمايش داده شوند، سپس با دستور 23 Adodc 1 connection string را همانند cn تعريف ميكنيم.

منظور از App.path اين است كه فايلهاي اصلي پروژه هر كجا كه بودند، فايل data . mdb ( فايل Access پايگاه داده 9 بايد در همان آدرس دريافت شود.

دستور 24 باعث مي شود كه اطلاعاتي كه قرار است در Data Grid نمايش داده شوند، مرتب update شوند و آخرين تغييرات سريعاً روي اطلاعات فايل بانك اطلاعاتي ذخيره و اعمال شود.

دستورات 25 و 26 براي فعال كردن در دكمه Add و save است.

دستورات 28 تا 42: اين دستورات مربوط به save , Add است. نام هر دوي اين Command botton ها Command 3 است و براي هر يك از آنها يك index در نظر گرفته شده است.

Index تعريف شده براي Add صفر و براي save يك مي باشد. سپس نياز به دستور select – case براي تشخيص اين index و عمليات متناظر با هر كدام مي گردد.

Case يا كليك روي Add باعث يم شود دستورات 30 تا 235 اجرا شوند و و يك ركورد خالي به انتهاي ليست ركوردها در Data Grid اضافه ميشود تا كاربر اطلاعات مربوطه را در آن وارد نمايد.

دستور 31 اشاره گر ركورد جاري جدول را به انتهاي جدول مي برد و دستور 32 باعث ايجاد يك ركورد جديد مي شود. دستور 33 باعث اعمال تغييرات داده شده در جدول مي شود و اطلاعات جديد وارد شده را در جدول ( فايل ) اصلي ذخيره مي نمايد.

دستورات 34 و 35 براي اين است كه دكمه هاي Add و save بعد از يك بار Add كردن غيرفعال نشده و همچنان قابل استفاده و Enable بمانند.

تصوير VB \ Add. jpg اضافه شود.

Case 1 يا كليك روي save باعث مي شود، تغييرات داده شده در جدول (موقع Edit ) يا همان اطلاعاتي كه بعد از فشردن Add در ركورد جديد وارد كرده ايم، ذخيره شوند. دستورات 37 و 38 باعث فعال ماندن save , Add هر دو مي شوند. دستور 39 اشاره گر ركوردهاي جدول را به ابتدا و اولين ركوردمي برد و دستور 40 باعث بازخواني اطلاعات Data Grid1 مي شود تا اطلاعات نمايش داده شده در آن به روز باشند. دستور 41 براي اين است كه پس از يك بار زدن دكمه Add و ورود داده ها و ذخيره آن، حالت اضافه كردن يك ركورد به انتهاي جدول تا زدن مجدد اين دكمه غيرفعال شود.

تصوير VB \ Save. jpg اضافه شود.

اين نكته قابل ذكر است كه براي Edit كردن اطلاعات جدول نياز به زدن دكمه خاصي نيست. تنها كافي است به ركورد مورد نظر خود رفته و روي فيلدي كه مي خواهيم Edit كنيم، كليك كنيم، اطلاعات مورد نظر خود را تغيير دهيم و بعد دكمه Save را براي ذخيره نهايي بزنيم.

تصوير VB \ Edit. jpg اضافه شود.

در صورتي كه بخواهيم ركوردي را به طور كامل حذف كنيم، بايد روي مربع خاكستري رنگ سمت چپ كنار ركورد مورد نظر كليك كنيم تا آن ركورد به طور كامل select شود، سپس دكمه Delete كي بورد را بفشاريم.

تصوير pictures / VB / Delete.JPG اضافه شود.

تصوير pictures / VB / Bag - form.JPG اضافه شود.

مشخصات اين فرم كاملاً مشابه فرم Accessories است. تنها تفاوت مربوط به caption در label 1 است كه در اين فرم Bag مي باشد.

تصوير pictures / VB / Bag – run 1.JPG اضافه شود.

كاربر با انتخاب گزينه مورد نظر خود مي تواند ليست كيفهاي نوت بوك را مشاهده كند.

تصوير pictures / VB / Bag- run2.JPG اضافه شود.

پرينت فايل زير بايد در اين قسمت قرار بگيرد:

كد اين فرم كاملاً مشابه كد فرم Accessories است، با سه تفاوت مهم و تعيين كننده در سه سطر:

1- در سطر 9 نام جدولي كه قرار است به عنوان منبع اطلاعات ركوردها باشد، Bag table تعريف شده است و فيلد مورد نظر Brand است نه title.

2- در سطر 17 نام جدولي كه اطلاعات يكي از فيلدهاي آن قرار است در combo Box قرار بگيرد، MAINBAG تعريف شده است.

3-   اسم فيلد مورد نظر در سطر 20، Brand است نه title

تصوير pictures / VB / component-form.JPG اضافه شود.

مشخصات اين فرم كاملاً مشابه فرم Accessories است. تنها تفاوت مربوط به caption در label1 است كه در اين فرم component ميباشد.

تصوير pictures / VB / component- Run 1.JPG اضافه شود.

كاربر با انتخاب گزينه مورد نظر خود مي تواند ليست اجزاء اصلي و داخلي موجود در فروشگاه را مشاهده نمايد.

تصوير pictures / VB / compinent- Run 2.JPG اضافه شود.

پرينت فايل زير بايد در اين قسمت قرار بگيرد:

كه اين فرم كاملاً مشابه كه فرم Accessories است. با دو تفاوت مهم و تعيين كننده در دو سطر:

1- در سطر 9 نام جدولي كه قرار است به عنوان منبع اطلاعات ركوردها باشد، component table تعريف شده است.

2- در سطر 17 نام جدولي كه اطلاعات يكي از فيلدهاي آن قرار است در combo Box قرار بگيرد، MAINCOM تعريف شده است.

تصوير pictures / VB / Note book - form.JPG اضافه شود.

مشخصات اين فرم كاملاً مشابه فرم Accessories است. تنها تفاوت مربوط به caption در label 1 است كه در اين فرم Note book ميباشد.

تصوير pictures / VB / Note book – run 1.JPG اضافه شود.

كاربر با انتخاب گزينه مورد نظر خود مي تواند ليست نوت بوكهاي فروشگاه را مشاهده نمايد.

تصوير pictures / VB / Note book – run 2.JPG اضافه شود.

پرينت فايل زير بايد در اين قسمت قرار بگيرد:

كد اين فرم كاملاً مشابه كد فرم Accessories است، با سه تفاوت مهم و تعيين كننده در سه سطر:

1- در سطر 9 نام جدولي كه قرار است به عنوان منبع اطلاعات ركوردها باشد، Note book table تعريف شده است و فيلد مورد نظر Brand  است نه title .

2- در سطر 17 نام جدولي كه اطلاعات يكي از فيلدهاي آن قرار است در combo Box قرار بگيرد، MAINNOTE تعريف شده است.

3-   اسم فيلد مورد نظر در سطر 20، Brand است نه title .

تصوير pictures / VB / Start - form.JPG اضافه شود.

همانگونه كه در شكل فوق ملاحظه مي كنيد، 5 object مختلف روي اين فرم قرار گرفته اند كه همگي از نوع command Botton هستند.

Command 1 با چهار index :

1- Bag   :    index0

2- Note Book   :    index1

3- Component   :    index2

4- Accesspries   :    index3

 Command 2 با Caption :   End

دكمه End براي خروج از برنامه است.

دكمه Bag براي نمايش فرم Bag و دكمه Note Book براي نمايش فرم Note book و دكمه component براي نمايش فرم component و دكمه Accessories براي نمايش فرم Accessories است.

تصوير pictures / VB / Start - run.JPG اضافه شود.

كابر با انتخاب هر يك از دكمه هاي فوق مي تواند به يكي از دسته هاي كالاهاي فروشگاه دسترسي پيدا كند و يا اينكه از پروژه خارج شود.

پرينت فايل زير بايد در اين قسمت قرار بگيرد:

ايندكس command 1 به عنوان ورودي تابع command 1 click مشخص كننده فرمي است كه قرار است نمايش داده شود.

با يك دستور select case ساده مي توان از مقدار index براي اين منظور بهره برد.

اگر مقدار index مساوي صفر باشد دستور سطر 4 يعني Bag.show (نمايش فرم Bag )اجراخواهدشد. اگر مقدار يك باشد، Note book.show اگر 2 باشد، component.show و اگر 3 باشد، Accessories اجرا خواهد شد.

 در هر صورت هر كدام از دستورات فوق كه اجرا شود و هر كدام از فرمها كه به نمايش در آيد، بايد فرم start كه همان فرم اصلي برنامه است، پنهان شود با دستور Me. Hide .

اگر به جاي command 2 , command 1 كليك شود، دستور End (خاتمه دهنده برنامه) اجرا مي شود.

 

 

 

 

 

1- جاريه عليرضا، صمدي آذر حسن، آموزش مهارت برنامه نويس زبان visual Basic ، نشر كتابخانه فرهنگ، آذر 1383.

4- رضوي سيداميرحسين، دهقان مليحه، حزين معصومه، خود آموز جامع Microsoft Access 2003 ، نشر آريا ويژه، نوبت اول 1384.

5- موسوي سيدعلي، سبزعلي گل مجيد، قرباني مهدي، رايانه كار درجه2- Access xp ، انتشارات صفار- اشراقي،نوبت پنجم 1384.

 

---