بخش اول نظری بر بالندگی سازمان
فصل اول: بالندگی سازمان دورنما
با مطالعه اين فصل مي توانيد
اهداف
ضرورت ايجاد تغيير
چه عوامل يا متغيرهاي محيطي موجب تغيير در سازمان مي‌شوند
ريشه‌هاي پيدايش بالندگي سازماني
بالندگي سازماني چيست؟
تعريفي ديگر از بالندگي سازماني
ضرورت بالندگي سازمان (چرا بالندگي سازماني؟)
مشخصه‌هاي بالندگي سازماني
ويژگيهاي سازمانهاي بالنده
الف ـ گشودگي و شفاف بودن نظام
ب ـ اعتماد به يكديگر
پ ـ بازخورد از درون و بيرون
ت ـ مشاركت با ديگران
ث ـ پروردن و اختيار دادن
ج ـ كم لايه بودن ساختار سازماني
دامنه كاربردهاي بالندگي سازماني
مشكلات شروع برنامة بالندگي سازمان
اهداف مهم بالندگي سازماني
دلايل آغاز برنامة بهبود و بالندگي سازمان
فرهنگ سازماني
فرآيند جامعه پذيري (اجتماعي شدن)
قرارداد رواني
چكيده
پرسش هاي بازنگري
واژگان و مفاهيم كليدي
فصل دوم : نوسازي سازماني و تغيير
طرح ريزي شده
اهداف
سازگاري سازمان با محيط در حال تغيير ـ نوسازي سازماني
جهت گيري به سمت ثبات و سازگاري
مدل جهت گيري به سمت ثبات و سازگاري
1 ـ مديريت محافظه كار (كاهل ) (محيط ايستا ، انطباق كم)
2 ـ مديريت رضايت بخش (محيط ايستا، انطباق خوب)
3 ـ مديريت واكنشي (انفعالي) (محيط بسيار متلاطم ، انطباق كم)
4 ـ مديريت پيش نگر (مديريت نوساز) (محيط متلاطم ، انطباق بالا)
الگوي پوياي تغيير
1ـ رويكرد سيستمي
سازمان به مثابة سيستم باز
مشخصه‌هاي سيستمهاي باز
2 ـ رويكرد سيستمهاي فني ـ اجتماعي
سازمان به مثابه سيستمي فني ـ اجتماعي
سيتسم‌هاي داراي عملكرد بالا
3ـ رويكرد اقتضايي
شوك آينده و تغيير
دگرگوني سازماني و بالندگي سازماني
فرآيند تغيير
اثر بخشي فردي
اثربخشي گروهي
اثربخشي سازمان
الگويي براي تغيير سازماني
مرحله اول آگاهي از لزوم تغيير
مرحله دوم ورودو دخالت مشاور بالندگي
مرحله سوم ايجاد رابطة مشتري ـ مشاور
مرحله چهارم مرحلة جمع آوري اطلاعات
مرحلة پنجم تشخيص
مرحله ششم راهبردها، فنون و طرحهاي علمي
مرحله هفتم نظارت، بازنگري و تثبيت برنامه‌هاي عملي
مرحله هشتم پايان برنامه بالندگي سازماني
چكيده
پرسشهايي براي مرور مطالب
واژگان و مفاهيم كليدي
فصل سوم : ايجاد تغيير در فرهنگ سازمان
اهداف
نقش فرهنگ در بالندگي سازماني
رابطة فرهنگ سازماني و موفقيت
اثرگذاري عوامل كليدي
مقاومت فرهنگي در برابر تغيير
1 ـ درجة تغيير اندك ـ تأثير اندك بر فرهنگ
2 ـ درجة تغيير اندك ـ تأثير زياد فرهنگ
3 ـ درجة تغيير زياد ـ تأثير اندك بر فرهنگ
4 ـ درجة تغيير زياد ـ تأثير زياد بر فرهنگ
ابزارهاي قدرت براي تغيير
اهداف و ارزشهاي بالندگي سازمان
ارزشهاي حرفه اي و معيارهاي اخلاقي مربوط به بالندگي سازماني
درجه سازگاري و هم نهشتي ارزشي
چكيده
سؤالات بازنگري
واژگان و مفاهيم كليدي
بخش دوم فرایند بالندگی سازمان
فصل چهارم : مشاور بالندگي سازمان
نقش و روش
اهداف
نقشهاي خارجي و داخلي مشاور
1ـ مشاور خارجي
2 ـ مشاور داخلي
گروه مشاورة داخلي ـ خارجي
شيوه هاي مشاوره
1ـشيوة تثبيت گر (سازگار)
2ـشيوة ترغيب كننده
3ـ شيوة تحليل گر
4ـشيوة متقاعدگر
5ـ شيوة رهياب
آمادگي سازمان براي آغاز بالندگي سازماني
فرآيند مداخله
مداخله
مشتري كيست؟
نقش مشارو بالندگي سازماني در مداخله
مهارتها و فعاليتهاي مشاور بالندگي سازمان
مداخلة اوليه، برداشت و ارزيابي
شكل گيري رابطة سازمان ـ مشاور
گزينش ادراكي
ايجاد رابطة مبتني بر اعتماد
سؤالات ـ «سازمان را چگونه مي‌بينيد؟»
ايجاد فضايي مساعد براي تغيير
تعارضهاي سيستم ارزشي
حالتهاي رابطه مشاور ـ سازمان
حالت بي تفاوتي (عدم علاقه يابي اعتنايي)
حالت بازي يا (خودمحوري)
حالت كاريزمايي
حالت توافقي
تدوين اصول اساسي اجرايي
علائم اخطار دهنده رابطة مشاور ـ سازمان
چكيده
سؤالات مروري
واژگان و مفاهيم كليدي
فصل پنجم : فرآيند تشخيص
(اجزاء عملياتي فرآيند بالندگي)
اهداف
1ـ تشخيص (علت يابي)
هدف تشخيص
فرآيند تشخيص (علت يابي)
روشهاي تشخيص (علت يابي)
نوع اول ـ علت يا بي براساس سطح سيستم تشخيصي
نوع دوم ـ علت يابي براساس فرآيندهاي سازماني
اختلاف عملكرد
مدلهاي تشخيص
مدل تحليلي
مدل رفتار ناشي از گروه
مدل مشاوره مديريتي
مدل نظامهاي اجتماعي ـ فني
مدل نقشه هاي علت و معلولي و تحليل شبكه اجتماعي
مدل تحليل ميدان نيرو
فرآيند جمع آوري آمار و ارقام
منابع اطلاعاتي ثانويه
تعريف اهداف
انتخاب عوامل
انتخاب روش براي جمع آوري اطلاعات
1ـ روشهاي جمع آوري اطلاعات
2ـاجراي برنامه (عمل يا اقدام)
3ـ تثبيت و تداوم
تحليل اطلاعات
ارزيابي كارآيي عمل جمع آوري اطلاعات
علايم هشدار دهنده در تشخيص
محرمانه بودن
تشخيص اضافي
تشخيص بحران
تشخيص تهديد آميز و فشار آور
تشخيص مورد علاقه مشاور
تشخيص عوارض
چكيده
سؤالات مروري
واژگان و مفاهيم كليدي
فصل ششم :غلبه بر مقاومت در برابر تغييرسازمان
اهداف
روياهايي درباره تغيير
راهنمايي هاي اصلي در زمان تغيير
ويژگي هاي تغيير در بالندگي سازماني
1 ـ نياز به تغيير استراتژي سازمان
2 ـ نياز به تغيير ساختار سازمان
3 ـ نياز به تغيير فرهنگ سازمان
4 ـ نياز به تغيير جو سازمان
5 ـ نياز به تغيير تكنولوژي سازمان
6ـ نياز به تغيير سيستم ارتباطات و اطلاعات سازمان
7 ـ نياز به انطباق با محيط جديد
8ـ نياز به بهبود نحوه هدف گذاري و برنامه ريزي سازمان
9 ـ نياز به ارتقاء‌سطح هماهنگي گروهي و سازماني
10 ـ نياز به ارتقاء سطح انگيزش مديران و كاركنان سازمان
11 ـ نياز به حل مسايل و مشكلات و بهره گيري از فرصت هاي مطلوب سازماني
مقاومت در برابر تغيير
فوايد مقاومت در برابر تغيير
علل مقاومت در برابر تغيير
غلبه بر عوامل مقاومت در برابر تغيير
چرخه زندگي مقاومت در برابر تغيير
مديريت نيروهاي تغيير
راهبردهاي رفتار مناسب در برابر تغيير
تأثير فرهنگ بر تغيير و مقاومت در برابر آن
نيروهاي پيش برنده به سمت پذيرش برنامة تغيير
نيروي فزاينده به سمت تغيير
ايجاد انگيزه به وسيله مشاور
نيروهاي بازدارندة اجراي برنامه‌هاي تغيير
راهبردهاي مشاور براي كاهش مقاومت
آموزش و ارتباط
چكيده
پرسشهاي مروري
فصل هفتم : مهارتهاي مشاورة فرآيندي
اهداف
چند روش مشاوره مديريت
عوامل مؤثر در مشاورة مديريت مطلوب
مشاوره فرآيندي
فرآيند گروهي
ارتباطات
نقشها و وظايف اعضا
حل مشكل و تصميم گيري
هنجارهاي گروهي و رشد آن
رهبري و اقتدار
مداخلة فرآيندي چيست؟
توصيف برخي از مداخلات فرايندي
1ـ روشن كردن و خلاصه كردن
2 ـ تركيب و تعميم
3 ـ گوش دادن
تحقيق و بازپرسي .....
انعكاس احساسات
فراهم كردن حمايت تعليم دادن ؛ و توصيه كردن
الگوسازي
ترتيب دستور جلسه
بازخورد مشاهدات
پيشنهادات ساختاري
مشاوره فرايندي چه وقت مناسب است؟
نتايج مشاوره فرايندي
چكيده
پرسشهاي مروري
واژگان و مفاهيم كليدي
فصل هشتم : راهبردهاي مداخله
اهداف
مداخله هاي بالندگي سازماني
نگرش كلي به فنون و مداخلات بالندگي سازماني
رهيافت هاي اساسي تغيير
رهيافت تغيير ساختاري
رهيافت تغيير رفتاري
رهيافت تغيير فني
تلفيق راهبردهاي تغيير
تحليل جريان
انتخاب مداخله بالندگي سازماني
1) نتايج بالقوه شيوه انتخاب
2) ظرفيت اجرائي شيوه انتخاب
3) ظرفيت پذيرش شيوه انتخاب
فنون عمده مداخله بالندگي سازماني ـ بازنگري
چكيده
سؤالات بازنگري
واژگان و مفاهيم كليدي
بخش سوم فرایند مداخله
فصل نهم : مشاركت كاركنان و توان بخشيدن به آنان مداخلات بين فردي
اهداف
مشاركت چيست؟
آموزش كارگاهي
اهداف آموزش كارگاهي
استفاده از آموزش كارگاهي در برنامه هاي بالندگي سازماني
نتايج آموزش كارگاهي
سبك بين فردي – الگوي پنجره جوهاري
محدوده عمومي
محدوده كور
محدوده خصوصي
محدوده تاريك
تحليل مراوده اي
تحليل ساختاري
حالت من والديني
حالت من بزرگسالي
حالت من كودكي
شخصيت سالم
نظريه مراوده
مراوده هاي مكمل
الف ) در اين مراوده ها مدير از من والديني و كارمند از من كودكي سخن مي گويد
ب) دراين مراوده ها مدير و كارمند هر دو از من بزرگسالي سخن مي گويند.
ج) در اين مراوده مدير از من كودكي و كارمند از من والديني سخن مي گويد
مراوده هاي متقاطع
مراوده هاي ضمني
مواضع و نكته هاي روانشناسي
روابط و مناسبات حقيقي
مداخلات مربوط به برنامه ريزي زندگي شغلي
گامهاي يك طرح برنامه ريزي مسير زندگي شغلي نمونه
نتايج برنامه ريزي زندگي شغلي
مديريت تنش و خستگي
منابع تنش
خستگي شغلي
مداخلات مديريت تنش و مقابله با تنش
چكيده
پرسشهاي بازنگري
واژگان و مفاهيم كليدي
فصل دهم : مداخلات بالندگي گروهي
اهداف
رويكرد تيمي
ويژگي هاي عمده تيم هاي كار آمد به شرح زير است
نياز به فنون بالندگي گروهي يا تيم سازي
كار برد بالندگي گروهي
مشكلات عملي تيم‌هاي كاري
اهداف
نيازهاي اعضا
هنجارها
تصميم‌گيري
رهبري
اندازه
انسجام
1ـ همگوني تيم
2ـ اندازه تيم
3ـ تحرك بدني
تفكر تيمي
4ـ ثمربخشي ارتباط
هدف بالندگي گروهي
فرايند بالندگي گروهي
مرحله 1 بر پاكردن جلسه بالندگي گروهي
مرحله 2 تعيين اهداف
مرحله 3 جمع آو ري اطلاعات
مرحله 4 بر نامه ريزي جلسه
مرحله 5 برگزاري جلسه
.مرحله 6 ارزش يابي فرايند بالندگي گروهي
نتايج جلسات بالندگي گروهي
آموزش تجربي كارگاه صحرايي
فرايند كارگاه صحرايي
احتياط در استفاده از كارگاه هاي صحرايي
نتايج كارگاههاي صحرايي
مذاكره نقش
قدم اول توافق
قدم دوم تعيين موضوعات مورد بحث
قدم سوم برگزاري جلسه مذاكره نقش
قدم چهارم تدوين توافقات حاصل در جلسه مذاكره نقش
تحليل نقش
قدم اول تجزيه و تحليل نقشهاي مركزي(محوري )
قدم دوم بررسي انتظارات ايفاكنندگان نقشهاي مركزي از ساير اعضا تيم
قدم سوم بررسي انتظارات ساير اعضا تيم از ايفا كنندگان نقشهاي مركزي
چكيده
پرسشهاي بازنگري
واژگان و مفاهيم كليدي
فصل يازدهم : مداخلات بالندگي بين گروهي
اهداف
رابطه بين گروهها
همكاري و تعارض
مشكلات عملياتي بين گروهي
عامل اول
نيمه بهينگي
عامل دوم
رقابت بين گروهي
عامل سوم
احساس عدم توازن قدرت ميان گروهها
تعارض نقش ,ابهام نقش
عامل چهارم
عامل پنجم
تعارض شخصيتي
همكاري در برابر رقابت
همچنين در درون يك گروه رقابتي
گروه شكست خورده
مديريت تعارض
تعارض سازنده و ويرانگر
فنون بالندگي سازماني بين گروهي
1- مشاوره با شخص ثالث
2- آيينه سازماني
3- گروه سازي ميان گروهي( تيم سازي بين گروهي)
پرسشهاي بازنگري
چكيده
فصل دوازدهم : تعيين هدف
اهداف
نظريه تعيين هدف
يافته هاي مهم در نظريه تعيين هدف
نقدي بر نظريه تعيين هدف
الگويي براي تعيين هدف
مديريت بر مبناي هدف (MBO)
مقاصد برنامه هاي مديريت بر مبناي هدف
فرآيند مديريت بر مبناي هدف
انتقاد از مديريت بر مبناي هدف
برنامه مديريت بر مبناي هدف
پرسشهاي بازنگري
واژگان و مفاهيم كليدي
چكيده
فصل سيزدهم : تيم هاي كاري مشاركت جامع
اهداف
طراحي كار
روش مهندسي
روش انگيزشي
نظريه غني سازي شغل
نظريه ويژگيهاي شغل (مشخصات شغل)
نتايج برنامه هاي طراحي شغل
سيستم هاي فني – اجتماعي
1- سيستم فني – اجتماعي
2- روابط محيطي
تيم هاي كاري خودگردان
مشخصات تيم هاي كاري خود گردان
ساختارهاي سازماني جديد
رفتار مديريت و رهبري
1- مديريت ارشد
2-هماهنگ كننده
3-رهبر داخلي تيم
نظام پرداخت
نقش اتحاديه هاي كارگري
علايم خطر يا مشكلات اجرايي
نتايج
تاريخچه هسته هاي كيفيت
- عناصر تشكيل دهنده هسته هاي كيفيت
نتايج و هشدارها در استفاده از هسته كيفيت
هسته هاي كيفيت و گروه هاي كاري خودگردان
كيفيت زندگي كاري
كيفيت زندگي كاري چيست ؟
- مشخصات برنامه هاي كيفيت زندگي كاري
- مشكلات
نتايج كيفيت زندگي كاري
پرسشهاي بازنگري
واژگان و مفاهيم كليدي
چكيده
فصل چهاردهم : نظامهاي عملكرد بالا
مداخلات فراگير
اهداف
نظامهاي عملكرد بالا
معيارها
مشخصات
برنامه شبكه بالندگي سازماني
مراحل شش گانه برنامه شبكه بالندگي سازمان
بخش اول برنامه بالندگي مديريت
مرحله اول – شركت در سمينار شبكه مديريت
مرحله 2 بالندگي گروهي
مرحله 3 بهسازي روابط بين گروهها
مرحله چهارم – تهيه و تنظيم الگوي راهبردي ايده آل
مرحله پنجم اجراي الگوي راهبردي ايده آل
مرحله ششم نقد سيستماتيك و منظم
باز خورد تحقيق و بررسي
مراحل بازخورد بررسي
نتايج باز خورد بررسي و تحقيق
مديريت نظام 4 ليكرت
چكيده
پرسشهاي بازنگري
فصل پانزدهم : دگرسازي سازماني
مداخلات راهبردي
اهداف
دگر سازي سازماني
مشخصه هاي دگرسازي سازماني
راهبردهاي تغيير
فرهنگ سازماني
جور بودن فرهنگ ـ راهبرد
تعريف فرهنگ
اشتراك در ديدگاه يا دورنما
قدرت فرهنگ
ماتريس راهبرد ـ فرهنگ
مديريت تغيير راهبردي
تغيير فرهنگ
چكيده
پرسشهاي بازنگري
واژگاه و مفاهيم كليدي
فصل شانزدهم : بالندگي سازماني
چالش و آينده
اهداف
تنظيم و تثبيت برنامه هاي عملياتي
بازخورد اطلاعات
تثبيت تغيير
ارزيابي برنامه هاي بالندگي سازماني
پايان دادن به روابط مشاور ـ سازمان
ايجادقابليت خود نو سازي
مرحله پاياني وقطع را بطه با نظام سازماني
شرايط موفقيت تلاشهاي بالندگي سازماني
ارزشها و مسائل در حال ظهور
بالندگي سازماني موجي گذرا يا يك نظم؟
نقش ارزشها
پافشاري بي جهت بر مداخله انساني و اجتماعي
روندهاي آينده در بالندگي سازماني
گرايشهاي كلان سيستم
گرايشهاي نظام منابع انساني
آينده بالندگي سازماني
پرسشهاي بازنگري
واژگان و مفاهيم كليدي
چكيده
منابع