و اعتمصوا بحبل الله جميعا و لاتفرقوا و اذكروا نعمه الله عليكم اذ كنتم اعداء فالف بين قلوبكم فاصبحتم بنعمته اخوانا و كنتم علي شفا حفره من النار فانقذكم منها كذلك يبين الله لكم آياته لعلكم تهتدون[28] «همگي به رشته (ناگسستي قرآن) خدا چنگ زنيد و پراكنده نشويد و نعمت خدا را برخود به ياد آوريد كه بدان گاه كه دشمناني بوديد و خدا ميان دل هاي شما پيوند داد، پس برادراني شديد و بر لبه گودالي از آتش بوديد، ولي شما را از آن رهانيد، خداوند چنين برايتان آيات خود را آشكار مي سازد، شايد كه هدايت شويد».

جنبش مقاومت اسلامي اهانت يابي احترامي به هيچ فرد يا گروهي را جايز نمي داند، زيرا مومن نه به ديگران اهانت مي كند و نه آنان را مورد لعن و نفرين قرار مي دهد، هر چند كه ميان اين موضوع و مساله مواضع و اقدامات بايد تفاوت قائل شويم، زيرا جنبش مقاومت اسلامي حق خود مي داند اشتباهات را گوشزد كند و نسبت به آنها هشدار دهد و در جهت بيان حق بكوشد و در موضوعات مطرح شده جانب حق را بگيرد، زيرا حكمت گمشده مومن است و هر جا يافت، به آن مستحق تر است.

لا يحب الله الجهر بالسوء من القول الا من ظلم و كان الله سميعا عليما ان تبدوا خيرا او تخفوه او تعفوا عن سوء فان الله كان عفوا قديرا[29]

جنبش مقاومت اسلامي به اين گروه ها احترام متقابل مي گذارد و شرايط آنان و عوامل تاثير گذار بر آنها را درك مي كند و تا زماني كه خود را نوكر شرق كمونيسم يا غرب صليبي نمي دانند جنبش اسلامي دست همكاري با آنان را مي فشارد و به همه اعضا و هواداران اين گروه ها تاكيد مي كند كه جنبش مقاومت اسلامي حركتي جهادي و اخلاقي است و آگاهانه به هستي مي نگرد و همراهي اش با ديگران نيز آگاهانه است، از فرصت طلبي بيزار است و براي افراد و گروه هاي مختلف مردم خير و نيكي طلب مي كند و براي اداي واجب و جلب خشنودي خداوند متعال است كه به آيه و اعدوالهم ما استطعتم من قوه استناد مي كند و هدفي جز اين ندارد.

جنبش مقاومت اسلامي به همه جريان هاي فلسطيني كه براي آزادي فلسطين فعاليت مي كنند، اطمينان مي دهد كه از آنان حمايت مي كند و در گفتار و عمل و حال و آينده جز اين چنين نخواهد بود. جنبش اسلامي با تفرقه مخالف و به دنبال اتحاد است و هر سخن و گفتار پاك و تلاش مخلصانه و ستوده اي را ارج مي نهد و راه را بر اختلافات حاشيه اي مي بندد و به شايعه ها و اظهارات مغرضانه وقعي نمي نهد، هر چند كه به حق دفاع از نفس نيز پايبند است.

هر آنچه با اين نگرش و اين بينش در تعارض و تناقض باشد، زاييده تبليغات دشمنان يا حاميان و همپيمانان آنان است و هدف از آن ايجاد تفرقه و آشوب و منحرف ساختن ما به سوي امور حاشيه اي است.

«يا ايها آمنوا ان جاء كم فاسق بنبا فتبينوا ان تصيبوا قوما بجهاله فتصبحوا علي ما فعلتم نادمين[30]– بدون آگاهي آسيب برسانيد، و از كرده خود پشيمان شويد».

جنبش مقاومت اسلامي كه به گروه هاي ملي فلسطين – كه به شرق يا غرب وابسته نيستند – اين چنين با ديدي مثبت مي نگرد، با اين وجود چنين امري موجب نمي شود كه مسائل و رخدادها و حوادث عرصه بين الملل و منطقه اي را درباره قضيه فلسطين به مناقشه و بحث و بررسي نگذارد تا در تحليل علمي اين وضع، ميزان همنوايي و انسجام يا اختلاف و تعارض آن را با مصلحت ملي و در سايه بينش و نگرش اسلام بسنجد.[31]

سازمان آزاديبخش فلسطين نزديك ترين گروه با جنبش مقاومت اسلامي است، زيرا شماري از اعضاي اين سازمان پدران، برادران، بستگان و دوستان اعضاي جنبش مقاومت اسلامي هستند، پس آيا مسلمان به پدر، برادر، نزديكان يا دوستانش جفا مي كند، بنابراين وطن، درد و مشكلات، سرنوشت و دشمن ما يكي است.

سازمان آزاديبخش از شرايطي كه در آن تاسيس شد، تاثير بسيار گرفته است. اين سازمان در حالي تاسيس شد كه بحران فكري كه به سبب تهاجم فرهنگي و فكري كه پس از عقب نشيني و فرار صليبي ها از منطقه بر جهان عرب حاكم گرديد و فعاليت هاي خاورشناسان و مبشران مسيحي و استعمار اين وضع را تقويت كرد و همچنان نيز بر همان منوال است، تمام منطقه را زير سيطره خود گرفته بود. در چنين وضعي بود كه سازمان آزاديبخش فلسطين موضوع تشكيل حكومت لائيك را مطرح كرد و تا كنون نيز بر آن پايبند مانده است. تفكر لائيسم با انديشه ديني تناقض كامل دارد و مواضع و اقدامات براساس انديشه ها شكل مي گيرد و تصميمات اتخاذ مي گردد.

به همين سبب، ما بر اين باوريم – به رغم احترامي كه براي سازمان آزاديبخش فلسطين و نقشي كه در منازعه عربي – اسرائيلي براي اين سازمان قائليم – امكان ندارد دولتي لائيك را بر اسلامي بودن حال و آينده فلسطين ترجيح دهيم، زيرا اسلامي بودن فلسطين بخشي از عقيده ديني ماست و هركس كه از دينش چشم بپوشد، زيان مي كند. «و من يرغب عن مله ابراهيم الا من سفه نفسه[32]– از خدواند مي خواهيم كه اين امر زود محقق شود – موضع جنبش مقاومت اسلامي در قبال سازمان آزاديبخش فلسطين موضع پسر در برابر پدر و برادر در برابر برادر و فاميل در قبال فاميل خواهد بود كه از هرگونه آسيب رسيدن به آن اندوهگين مي شود و در برابر دشمنان از آن حمايت خواهد كرد و از خداوند متعال برايش هدايت طلب مي كند.
کنفرانس عقبه مخالفت حماس و فتح «عبدالعزیز رنتیسی»

در کنفرانس شرم الشیخ و به دنبال آن در کنفرانس عقبه روشن شد که طرف فلسطینی به طور کلی فاقد زیرکی و مهارت سیاسی است و به همین دلیل است که ابوزمان همه چیز را بخشید. بله، همه چیز را بخشید و چیزی هم نگرفت و نسبت به خیلی امور نیز ساکت ماند و برای این که خواننده ما را به مبالغه در این امر متهم نکند در این مورد توضیح بیشتری خواهیم داد.

1) ابوزمان با متهم کردن ملت فلسطین و مقاومت مردم فلسطین در واقع این ملت را محکوم کرد و این اوج کار او بود.

2) ابوزمان در سخنرانی خود، جنگ علیه گروهها و مقاومت فلسطین را اعلام کرد و برای انجام آن خود را در برابر جهانیان متعهد به انجام آن نمایاند.

3) ابوزمان آشکارا کشور اسراییل را به رسمیت شناخت و در این کنفرانس بدون دریافت بهایی رسماً بر آن تأکید کرد.

4) ابوزمان در سخنرانی خود هرگز و حتی یک کلمه در مورد کودکان فلسطینی که با گلوله های نیروهای اشغالگر کشته شدند و مادرانی که فرزندان خود را از دست دادند و از بیوه ها و بیچارگان و از زندانیان فلسطینی که در زندان های اشغالگران به سر می برند و همین طور از ویرانی که ملت فلسطین در نتیجه اشغال از آن به شدت در رنج است، سخن نگفت، گویی کسی که در رنج است، همان اشغالگر است و ما تجاوز گر هستیم.

5) ابوزمان در برابر جهانیان ما را تروریست نمایاند و این ما هستیم که باید تروریسم را متوقف سازیم و قربانی بدبخت این ماجرا، همان اشغالگر است. این همان تصویری است که ابوزمان از ملت فلسطین ترسیم کرد. او نه فقط از اقدامات اسراییل یک کلمه بیان نکرد بلکه از مشکلات یهودیان در اروپا و در فلسطین سخن گفت، گویی ما عامل این بدبختی بودیم و باید آن را متوقف کنیم. در مقابل، شارون با گفتار خود مبنی بر این که شهرک های قانونی و غیر قانونی داریم، بر وجود شهرک ها تایید کرده و آنها را امری قانونی نمایاند و تاکید او ین بود که وجود این شهرک ها در خاک فلسطین امری مشروع است، این در حالی صورت گرفت که ابوزمان در مورد شهرک ها هیچ سخنی نگفت.[33]

مبارزان فلسطين چون صهيونيستها را در ادامه اهداف اشغالگري و تروريستي خود مصمم ديدند و امنيت اجتماعي خويش را متزلزل يافتند،‌ تصميم گرفتند تا با پيروي از قيام مسلحانه، مانع از سیطره صهيونيستها بر امور سرزمينشان شوند. شاخصترين قيامي كه طي سالهاي پيش از جنگ جهاني دوم روي دارد و در تاريخ مقاومت فلسطين تا سطح يك حماسه ارزشي و اعتبار يافت، قيام شيخ عز الدين قسّام سوري بود.

عزالدين قسّام يكي از فرزندان خانواده معروف آل قسّام بود كه به صورت موروثي به امور شرعيات روستاي جبله واقع در استان لاذقيه فعلي رسيدگي مي كردند. عزالدين در سال 1882 م متولد شد و چون پدرش از شيوخ طريقت صوفي قادريه بود، تحصيلات اوليه را نزد پدر به انجام رساند و سپس عازم الازهر مصر شد و به قولي از محضر درس شيخ محمد عبده استفاده كرد. سپس براي آشنايي با فرهنگ اروپايي راهي مدارس جديد عثماني شد. او پس از تقسيم و انفكاك سوريه و لبنان از فلسطين و سپردن قيموميت آن منطقه به دولت فرانسه، به مقابله مسلحانه با فرانسويان پرداخت و در سال 1921 م / 1299 ش پس از مدتها مبارزه راهي فلسطين گرديد.

 او در فلسطين به معلمي در حيفا پرداخت و سپس به واسطه بلاغت و سخن دانیش به عنوان خطيبي چيره دست مطرح خاص و عام شد. آنچه عزالدين قسّام را به مبارزه مسلحانه سوق داد، سبعيت و وحشي گري اشغالگران انگليسي فلسطين و جو تروری بود كه از جانب محافل صهيونيستي سازمان داده مي شد. نمونه آشكار اين گونه اقدامات، جملات گزارش است كه كنسول وقت ايران در فلسطين به وزارت امور خارجه فرستاده است. كنسول ايران در گزارشش ذكر مي كند كه در پي هر حادثه و انفجاري نيروهاي انگليسي «تنها راهي كه براي پيروي مسبب امر دارند سگهاي مخصوص شهرباني است كه به محل وقوع حادثه آورده و به راهنمايي آنها به يك دهكده يا قصبه كوچك مجاور رفته و چون ممكن نيست كه شخصي بخصوصي كه بمب يا تیر انداخته به دست آورند، با ضرب و شتم تمام اهالي و غارت اثاثيه منزل آنها و گاهي با کشتن كوچك و بزرگ و كسان بسياري از آنها موضوع را انتقام مي كشند.»

اگرچه اقدامات فلسطينيها در مبارزه مسلحانه تنها انتخاب ممكن در قبال مشي گروهكهاي صهيونيست يا سربازان بريتانيايي بود، اما ناگفته نماند كه آنها حتي در اتخاذ اين روش مبارزه مي كوشيدند تا حتي المقدور از تعرض به جان افراد خودداري نمايند. اقدامات مهم آنها در اين مبارزه، بيشتر يا بمب گذاري در خطوط آهن و يا لوله هاي نفتي بود. عزالدين قسّام در راس گروهي از هم زمانش كه عموماً كشاورزان فلسطين بودند و متشكل از 200 تا 800 تن مي شدند، به اقداماتي از اين دست مبادرت مي ورزيد.[34]

شيخ عزالدين قسّام و نزديكترين همراهانش در سحرگاه 15 نوامبر 1935 م، پس از آنكه طي بيانيه اعلام جهاد مسلحانه حركت خود را رسماً به اطلاع فلسطينيان رسانيدند، به محاصره قواي حكومتي درآمدند، ليكن توانستند با زيركي و بدون دادن تلفاتي حلقه محاصره را درهم شكسته و به نواحي كوهستاني عزيمت كنند. اما در هفدهم همان ماه، پس از چندين ساعت درگيري نابرابر، شيخ به شهادت رسيد. وي سرمشقي بود تا ديگران نيز به حركت او تأسي كرده،‌و فصل جديدي را در مبارزه مسلمانان با نيروهاي اشغالگر بگشايد.

از ديدگاه جنبش جهاد اسلامي در سرزمينهاي اشغالي فلسطين، سازمان اخوان المسلمين روي هم رفته سه مرحله را پشت سرگذاشته است، نخست مرحله حسن البنا (1928 تا 1949) كه مرحله رستاخيز و پيشاهنگي نام دارد. مرحله دوم (1949 تا 1967) كه به مرحله عقب نشيني و مصيبتهاي پي در پي معروف است. در اين مرحله حسن البنا فوت كرده و نفوذ اخوان المسلمين با فراز و نشيبهاي بسياري مواجه شده و در روابط داخلي و خارجي اين سازمان آشفتگيهاي بسيار به وجود آمده بود، مرحله سوم كه از سال 1967 تا به امروز ادامه دارد مرحله اختلافات و انشعابات دروني جنبش اسلامي ناميده مي شود.

در پي جنگ ژوئن 1967 اختلافات فكري و ايدئولوژيكي در درون سازمان اخوان المسلمين به تدريج در سطح افراد و در محدوده هاي تنگ بروز مي كرد. اين جنگ چنان لرزه بر اندام اخوان المسلمين وارد ساخت كه موجب گشت پرسشهاي فراواني كه بدون پاسخ مانده بود، مجدداً مطرح شود، جدال و مناقشه از سرگرفته شد، جستجو براي يافتن راه حل و جانشين و الگوهاي نوين فكري بيش از ده سال ادامه يافت. در اين برهه انقلاب اسلامي ايران به پيروزي مي رسد، اين انقلاب توانست الگوي اسلامي مناسبي را عرضه كند كه امكان اقتدا و پيروي از آن به آساني وجود دارد. با وجودي كه پيروزي انقلاب اسلامي تاثير به سزايي روي پيدايش جنبش جهاد اسلامي فلسطين داشت، ليكن ظهور انديشه ها و انگيزه هاي محرك به وجود آمدن اين جنبش بنيادگراي اسلامي در كرانه باختري و نوار غزه به تنهايي به پيروزي انقلاب اسلامي در ايران مرتبط نمي باشد.[35]

دكتر شقاقي و شيخ عوده هر دو از رهبران اصلي جنبش جهاد اسلامي به حساب مي آيند و ديگر رهبران جوان اين جنبش از نسل جوان و قشر جديد مسلمان تشكيل شده اند كه سنشان از 30 تا 40 سال تجاوز نمي كند. بنيانگذاران نخستين جنبش جهاد اسلامي همچون شقاقي و عوده افرادي شايسته و داراي تخصصهاي گوناگون در رشته هاي مختلف مي باشند. برخي از اين افراد قبل از اينكه به بنيادگرايي و اصول گرايي روي بياورند از گرايشات غير مذهبي لائيسمي پيروي مي‎كرده اند.

اسامي برخي از رهبران جنبش جهاد عبارتند از: رمضان شلع، سليمان عوده، ابراهيم ابومعمر، نافذ عزام، و ديگران. افزون بر اين تعداد كمي نيز از بنيانگذاران اوليه الجهاد از فعالين سابق برخي جنبشهاي اسلامي بوده و تعداد ديگري از آنها دانشجوياني بوده اند كه به علت داشتن فعاليتهاي غير علني از دانشگاههاي مصر اخراج شده اند.

اما درباره بافت اعضاي الجهاد، بايد گفت كه اين مجموعه از جوانان پرشور تشكيل يافته كه آمادگي كامل دارند اين جريان جديد را با آگاهي و پيگيري جدي و ايثار و فداكاري و بحث و مناظره ادامه دهند. اين جوانان كه اغلب از خانواده هاي اجتماعي فقير و از اردوگاههاي آوارگان و پناهندگان و شهركهاي فقيرنشين فلسطيني برگزيده شده و به عضويت جهاد اسلامي در آمده اند با جديت تمام تحت تعليمات فشرده فرهنگي و اعتقادي قرار مي گيرند و به صورت نيروهاي تعليم ديده و پرورش يافته در مي آيند. به علاوه بنيانگذاران جنبش جهاد افراد و پيروان خويش را از مساجد و دانشگاهها و مراكز آموزش عالي و از مراسم و مناسبات اجتماعي انتخاب مي كنند و آنان را سازماندهي مي‎كنند. بدون شك تحركات و فعاليت اعضاي جنبش جهاد اسلامي با سازماندهي دقيق و انضباط شديد و پنهانكاري مطلق توام است. به ويژه در زمينه آنچه كه به فعاليتهاي نظامي جنبش تعلق دارد. بنابراين نتيجه مي گيريم كه جنبش الجهاد فعاليتهاي سياسي و آموزشهاي اعتقاديش را كاملاً محرمانه انجام مي دهد.

به طور كلي اعضاي جنبش جهاد به اصول گرايي و به دين شهرت دارند و از انجام هرگونه عمليات خطرناك كه با ابعاد آن از قبل آشنا هستند، درنگ نمي كنند، و بي درنگ به آن دست مي زنند نقل مي كنند كه آقاي خالد الجعيدي عضو جنبش جهاد اسلامي كه در قتل دو تن از قواي اسرائيلي شركت داشت، به هنگام محاكمه اش به بازپرس مي گفت: ما اعضاي جهاد اسلامي براي مرگ بيشتر اهميت قايل هستيم تا براي زندگي و ادامه حيات، ما با اقداماتمان يا موفق مي شويم سرزمين مان را آزاد كنيم با شجاعانه و با مردانگي مي ميريم.

اكثريت قريب به اتفاق اعضاي جهاد اسلامي از درون زندانها و بازداشتگاههاي اسرائيليان برگزيده و جذب اين جنبش شده اند.

مي توان گفت كه زندانهاي اسرائيل سهم به سزايي در امر جذب نيروهاي هوادار براي جنبش جهاد اسلامي داشته است، زيرا حضور تعدادي از رهبران الجهاد در زندانهاي اسرائيل به عضوگيري و جذب هواداران بسيار كمك مي كرده است.

اين رهبران شخصاً كوشش مي كردند افراد جديدي را از ميان زندانيان ملي گرا و ديگر طرفداران جنبشهاي اسلامي نمايند و به صفوف جنبش الجهاد ملحق سازند. لذا بدين خاطر مقامات اسرائيلي اقدام به تبعيد رهبران جهاد اسلامي به خارج از سرزمينهاي اشغالي نمودند. به اين دليل كه عواقب و پيامدهاي حضور اين رهبران را در زندانها، درك كرده و بر اثرات ناگوار و تهديدآميز به وضوح واقف هستند.

در اصل حضور اساسي جنبش جهاد اسلامي در باريكه غزه متمركز مي باشد، مع ذالك حضور ناچيز اين جنبش در كرانه باختري رود اردن روز به روز افزايش مي يابد.

نشانه ديگري كه حاكي از حضور گسترده جنبش جهاد اسلامي در كرانه باختري رود اردن باشد، تظاهرات اعتراض آميزي است كه به مناسبت كشتار حجاج ايراني در سال 1987 مكه در صحن مسجد الاقصي برگزار گرديد. شايد هم تعدادي از تظاهر كنندگان از منطقه غزه به بيت المقدس آمده باشند، اما روي هم رفته مي توان گفت كه اين تظاهرات همبستگي روش جهاد اسلامي را با ايران منعكس ساخت. افزون بر جنبش جهاد، مسلمانان ديگري نيز در اين تظاهرات شركت كردند كه به شيوه رفتار حكومت پادشاهي سعودي با حجاج ايراني ناخرسند و معترض بوده اند. ناگفته نماند كه در ميان دانشجويان دانشگاه اسلامي غزه چند صد نفر دانشجوي طرفدار جنبش جهاد وجود دارد، ليكن روزبه روز به تعداد اندك دانشجويان طرفدار جنبش جهاد در ديگر دانشگاههاي فلسطين اشغالي افزوده مي شود. كما اينكه تعدادي از دانشجويان عضو جماعت اخوان المسلمين بدون اينكه علناً مواضعشان را فاش سازند از جنبش جهاد اسلامي جانبداري مي كنند.

براساس گفته هاي رهبر ديني جنبش جهاد اسلامي، امروز مشكلات مسلمانان در تهاجم نوين غرب جلوه گر شده است. مسلمانان اهداف و مقاصد والايي در دستور كارشان وجود دارد. مقاصد والا دو گونه اند، نخست جلب رضاي خداوند، دوم برانگيختن يك رستاخيز اسلامي در جهان، اما اهداف مسلمانان كه در درجه دوم قرار دارند باز هم به دو گونه اند، هدف دراز مدت و هدف كوتاه مدت. هدف دراز مدت پشت سر گذاشتن بحران هجوم نوين غرب. ليكن هدف كوتاه مدت عبارتست از: اقامه حكومت اسلامي و تشكيل سلطه سياسي اسلام. تمام اين مسائل كه با يكديگر ارتباط تنگاتنگ دارند همگي در چارچوب جلب رضاي خداوند خلاصه مي شود. بنابراين تنها راه حل واقعي و قطعي بازگشت به اصول و مفاهيم اسلامي است.

در خصوص موضع جنبش جهاد اسلامي نسبت به قضيه فلسطين و شيوه آزادي اين سرزمين، بايد گفت كه فلسفه وجودي جنبش الجهاد در مقايسه با ديگر گروههاي ملي گرا و اسلامي فلسطيني يك فلسفه برتر بوده است. زيرا اين جنبش نقش اسلام را فقط در مساجد محصور و محدود نمي‎داند، چنانچه گروههاي اسلامي سنتي اين كار را انجام مي دهند.

اخوان المسلمين راه هدايت (ايمان و عقيده) را برگزيده و راه جهاد را كنار گذاشته است در حالي كه گرايشات ملي گرايي راه جهاد را انتخاب كرده و از راه هدايت فاصله گرفته اند، بنابراين ويژگي جنبش جهاد اسلامي در اين نهفته كه بر ارتباط تنگاتنگ و تفكيك ناپذير هر دو راه (راه جهاد و راه هدايت) تاكيد مي كند و بدان عمل مي نمايد.

از سوي ديگر ايدئولوژي جهاد اسلامي به طور روشن برآميختگي بين دين و مليت گرائي تكيه مي‎كند، و اميدوار است بتواند پس از مبارزه با صهيونيزم و نابودي اسرائيل حكومت اسلامي در فلسطين تشكيل دهد. زيرا اين آرزو بخشي از اهداف ايدئولوژيكي جنبش الجهاد بشمار مي آيد. چنين مواضع ايدئولوژيك همواره در عملكرد و فعاليتهاي سياسي جنبش جهاد اسلامي مشهور است.

جنبش جهاد اسلامي در كرانه باختري رود اردن و نوار غزه داراي مطبوعات محلي به صورت دوره‎اي نمي باشد، اما هرگاه اوضاع و شرايط اقتضاء كرد به انتشار اطلاعيه ها و بيانيه هاي سياسي مبادرت مي كند و مواضعش را در خصوص مسائل روز در آن بيان مي كند، در خارج سرزمينهاي اشغالي نشريات و مجلاتي منتشر مي شوند كه تا حدود بسيار بالايي مواضع و ديدگاههاي جنبش الجهاد را منعكس مي كنند. اين نشريات كه در سرزمينهاي اشغالي نيز تكثير و توزيع مي شوند عبارتند از: مجله الطليعه الاسلاميه كه يك مجله ماهانه است و در لندن منتشر مي شده است. اين مجله ديدگاههاي نزديكي به خط انقلاب اسلامي ايران داشته است. مجله الطليعه نخستين شماره اش در سال 1982 منتشر شد. افزون بر آن نشريه ديگري وجود داشت كه المختار الاسلامي ناميده مي‎شد و در قاهره به طور ماهانه منتشر شد. مجله المختار ديدگاههاي اسلام راديكالي را در مصر منعكس مي ساخت. ماهنامه المختار الاسلامي اولين شماره اش در سال 1979 صادر و سر دبيري آن به عهده آقاي حسين احمد عاشور قرار داشت. روي هم رفته اين دو مجله كه در برخي احياناً در سرزمينهاي اشغالي تجديد چاپ مي شده به شكل غير علني ديدگاهها و مواضع جنبش جهاد اسلامي فلسطين را منعكس مي كرده است. ناگفته نماند كه نشريه سومي تحت عنوان اسلام و فلسطين از سوي جنبش جهاد اسلامي در قبرس چاپ مي شده است. (مطبوعات فوق الذكر، صدور آنها به طور كلي متوقف شده و اكنون سه نشريه ديگر به وسيله جنبش جهاد اسلامي فلسطين در بيروت و امريكا منتشر مي شود اين مطبوعات عبارتند از: هفته نامه المجاهد كه در بيروت چاپ مي‎شود و تا كنون يكصد و چهل شماره آن صادر گرديده است. مجله ديگر الامه نام دارد كه در بيروت به صورت ماهانه انتشار مي يابد و تا كنون چهار شماره اش به دست آمده است افزون بر آن فصلنامه ديگري تحت عنوان قراآت سياسيه از دو سال پيش به وسيله طرفدارن جنبش جهاد اسلامي در امريكا چاپ مي شود اين فصلنامه داراي مقالات سياسي استراتژيك مي باشد كه به لحاظ اهميتش تا كنون چندين مبحث آن در مطبوعات جمهوري اسلامي ايران ترجه و منتشر شده است. روي هم رفته اين مطبوعات به طور غير مستقيم ديدگاههاي جنبش جهاد اسلامي فلسطين را منعكس مي سازند.

جهاد و مبارزه مسلحانه با شعار يا مرگ يا پيروزي توسط جنبش جهاد اسلامي بجاي طرح سرسپردگي كنوني پيشنهاد مي شود. طرح اين راه حل تازگي نداشته و اتفاقي نيست. بلكه راه حلي اساسي براي جوامع عرب و اسلامي در طول تاريخ بوده است. جهان اسلام و عرب از فلسطين در تاريكترين اعصار و شديدترين حالات ضعف با تجاوزگران و اشغالگران از قبيل صليبيان و مغولها با جهاد و شهادت به مقابله پرداخت تا به حق خود در اين سرزمين رسيد. هيچيك از بهانه هاي جهاد و مبارزه مسلحانه فلسطين از بين نرفته و حتي روز به روز محكمتر گرديده است اسرائيل با تكيه بر زور برپا گرديد و با تروريسم و خشونت جان يافت و جز با تكيه به زور و خشونت شرعي يعني جهاد و مقاومت نمي توان آنچه اشغال شده را باز پس گرفت. [38]

استراتژي جنبش جهاد اسلامي در مبارزه مسلحانه با برقراري توازن اراده ها براي ادامه نبرد با دشمن افراطي استوار گرديده است.

جنبش جهاد اسلامي فلسطين با طرح ريزي عمليات جهادي در فلسطين به ايجاد نوعي موازنه جديد براي جبران اختلال در توازن قواي موجود دست زد و از شهادت نيروي بازدارنده اي در مقابل دشمن كه متكي به قدرت سركوب بود، ساخت و با حمله به قلب دشمن از طريق عمليات جهادي بازتاب مثبت عمليات خود را به خوبي مشاهده كرد

بنابراين جهاد مسلحانه وظيفه اي اخلاقي و اجتماعي است كه به حفظ روحيه توده هاي فلسطين و اعراب از طريق حفظ برتري روحي مي پردازد و جبران سرشكستگي ها خواهد بود.

عمليات هاي جهادي و در راس آن عمليات هاي شهادت طلبانه يكي از اركان اساسي مقاومت مردم مسلمان فلسطين در مقابل رژيم اشغالگر قدس است در اين ميان شاخه نظامي جنبش جهاد اسلامي پرچمدار عمليات هاي شهادت طلبانه است و عليرغم تمامي فشارهاي صورت گرفته از سوي رژيم صهيونيستي و پس از روي كار آمدن تشكيلات خودگردان از سوي اين تشكيلات عليه جنبش صورت گرفته و با وجود بازداشت هاي گسترده و ترور كادرهاي نظامي و سياسي جنبش باز هم با مدد گرفتن از ريشه مردمي اش خود را در نوك پيكان مبارزه با اشغالگران صهيونيست قرار داده است.

تاريخچه تشكيل شاخه نظامي جهاد اسلامي به سال 1992 باز گردد زمانيكه كه شهيد محمود الخواجا تصميم گرفت دستگاه نظامي منظمي را جايگزين گروه هاي نظامي پراكنده ايجاد كند. قرار بر اين شد كه نام اين دستگاه القوي الاسلاميه المجهاهده ] نيروهاي مسلمان مجاهد[ كه به اختصار قسم خوانده مي شود، ناميده شود.

قسم چارچوبي بود كه افراد مشتاق انجام عمليات هاي نظامي چه از اعضاي جهاد و چه از ديگر گروه ها مي توانستند در آن به فعاليت بپردازند.

اولين بيانيه نظامي قسم با اولين عمليات شهادت طلبانه همراه بود. اين عمليات توسط شهيد انور عزيز بود كه در 13 دسامبر 1993 در جاده المنطار انجام داد، او خود را در يك كاروان نظامي صهيونيستي منفجر نمود تا آغازگر مرحله جديدي از تاريخ مبارزات مردم فلسطين شود. دوره اي كه بعدها به دوره شهادت طلب ها مشهور شد.

عمليات هاي قسم ادامه يافت و توانست سلسله عمليات هاي شهادت طلبانه ديگري را هم به اجرا در آورد، اين بار شكل عمليات هاي شهادت طلبانه فرق مي كرد. بطوريكه شهادت طلبان هر يك با در دست داشتن سلاحهاي خودكار خود وارد يكي از شهرك هاي صهيونيست نشين شده و به سوي آنان آتش گشودند و باعث هلاكت و زخمي شدن ده ها صهيونيست گرديدند.

جنبش جهاد همچنين عمليات آتشبازي شجاعانه‎اي را صورت داد كه مهمترين آنها حمله هشت تن از مجاهدين جنبش جهاد اسلامي به يك گروه از سربازان پياده رژيم صهيونيستي در نزديكي شهرك صهيونيست نشين موراغ كه طي آن سه نظامي صهيونيست كشته و سه تن ديگر مجروح شدند. در اين عمليات به مجاهدين آسيب نرسيد و سالم به پايگاهايشان بازگشتند.[39]

رهبران جنبش جهاد اسلامي عمليات بيت ليد را نقطه عطف جنگ صهيونيستها عليه اين جنبش مي‎ دانند.

پس از اين عمليات اشغالگران صهيونيست دستور ترور افرادي كه در اين عمليات مشاركت داشتند را صادر نمودند.

نيروهاي صهيونيستي فعاليت هاي گسترده اي را براي يافتن مسئولين اين عمليات انجام دادند اما به هيچ نتيجه اي نرسيدند. اين باعث شد كه با نفوذي كه بر تشكيلات خودگردان داشتند از آنها براي يافتن شهادت طلبان جهاد درخواست كمك نمايند.

تشكيلات خودگردان هم به محض دريافت اين درخواست موج وسيعي از بازداشت ها را عليه ده ها تن از اعضاي جنبش جهاد اسلامي انجام داد در ميان افراد دستگير شده تعدادي از فعالان نظامي جنبش نيز وجود داشتند كه دست آخر پس از بازجوي ها و شكنجه هاي مختلف تشكيلات خودگردان به رژيم صهيونيستي خبر داد كه رهبر شاخه نظامي جنبش جهاد اسلامي فردي به نام محمود الخواجا است.

در 26 اكتبر 1995 سازمان تروريستي رژيم صهيونيستي (موساد) دكتر فتحي شقاقي دبير كل جنبش جهاد اسلامي را در جزيره مالت ترور نمود دكتر شقاقي در حالي به شهادت رسيد ه از ديدار با معمر القذافي رهبر ليبي براي متقاعد ساختنش جهت لغو دستور اخراج فلسطينيان از خاك اين كشور باز مي گشت.

شاخه نظامي جنبش جهاد اسلامي با وجود آنكه كه ضربات سختي را در پي عمليات هاي ترور و بازداشت سرويس هاي امنيتي رژيم صهيونيستي و تشكيلات خودگردان متحمل شده بود اما ريشه‎هاي مردمي اش همچنان آن را سرپا نگه داشت. با آغاز انتفاضه جوش بيش از پيش مردم و خروج مجاهدين فلسطيني از زندان هاي تشكيلات خودگردان به فعاليت هاي شاخه نظامي جنبش شتاب بيشتري بخشيد.

سرايا القدس جنگ و مبارزه را به عمق امنيتي رژيم تروريست صهيونيستي كشاند. طي اين مدت سرايا القدس مجموعه اي از عمليات هاي شهادت طلبانه را سامان بخشيد كه بارزترين آنها عمليات شهادت طلبانه مجاهد شهيد نضال ابو شادوف در مركز تل آويو بود.

يكي از ويژگي هاي مشخص عمليات هاي سرايا القدس رسيدن مجاهداتش به عمق استحكامات امنيتي صهيونيستها است در حاليكه مجاهدان شهادت طلب از كرانه باختري يا نوار غزه خارج و به عمق استراتژيك صهيونيستها مي رسند.

در مقابل رژيم صهيونيستي در مقابل عمليات هاي شجاعانه مجاهدين سرايا القدس دست به ترور كادرهاي اين سازمان زد.

تاثير عمليات نظامي حماس عليه رژيم صهيونيستي بر امنيت و منافع اين رژيم و بر روند صلح، آنچنان بوده كه رژيم اسراييل تدابيري را جهت مقابله اساسي با آن اتخاذ نمود.

در بعد داخلي: اجراي توافقات به عمل آمده بين ساف – تل آويو را تا حصول به موفقيت حكومت خودگردان در سركوبي بنيادين حماس به تعليق دراورد. جنگ همه جانبه عليه گروههاي اسلامي به ويژه حماس را اعلام نمود. اختيارات كامل به نيروهاي ويژه جهت تعقيب نيروهاي حماس در داخل منطقه حاكميت خودگردان اعطا نمود. فعاليت هايي را جهت زمينه سازي براي ايجاد محدوديت در فعاليت هاي خارجي حماس و بستن دفاتر حماس آغاز نمود.

در بعد منطقه اي: سوريه را تحت فشار قرار داد تا فعاليت هاي حماس را در اين كشور كنترل نمايد.

در بعد بين المللي: تلاش نمود كه يك پيمان امنيتي را با آرميكا منعقد نمايد كه طي آن با حركت هاي اسلامي در خارج از اراضي اشغالي كه باعث دلگرمي و پشتيباني خاص از مبارزين اسلامي در داخل فلسطين مي شود، مقابله نمايند. جمهوري اسلامي ايران و سوريه را در حمايت از حماس متهم نمود و تلاش وسيعي را آغاز كرد تا زمينه هاي سياسي جهت تهاجم به ايران را فراهم آورد. [40]

به نظر مي رسد كه حذف حماس و نقش موثر آن در صحنه فلسطين با توجه به توانمنديها و نفوذ عهده مردمي،‌ غيرممكن و يا مشكل مي باشد.

حماس خواه ناخواه در شكل گيري آينده فلسطين تاثير گذار خواهد بود. يعني نه تنها بر توسعه اقتصادي و بازسازي سياسي در منطقه اشغالي تاثير خواهد گذاشت بلكه تاثير محسوسي بر هرگونه نتيجه نهايي درگيري فلسطين و اسراييل خواهد داشت. و به اعتقاد عده اي از ناظران مسايل خاورميانه، حماس به عنوان يك نيروي مهم باز دارنده روند صلح به ايفاي نقش مي پردازد و لذا تنها راه خلاصي اسراييلي ها و فلسطينيان از مخمصه بن بست صلح اين است كه با همكاري يكديگر، حماس را منزوي كرده و به حاشيه برانند. در هر صورت نقش بازدارندگي جمهوري اسلامي ايران بر روند صلح از طريق جنبش حماس با توجه به رابطه نزديك بين ايران و حماس و حمايت هاي سياسي و معنوي ايران از آرمانها و اهداف حماس در مبارزه با رژيم اشغالگر صهيونيستي و همچنين نزديكي ديدگاهها و اهداف حماس با ايران پيرامون مساله فلسطين، رژيم صهيونيستي و مساله صلح، امري ترديدناپذير مي باشد.

جنبش جهاد اسلامي فلسطين با توجه به ديدگاهها و مواضعي كه نسبت به رژيم صهيونيستي و فلسطين دارد، نسبت به هرگونه سياست و برنامه اي كه باعث تقويت و تثبيت اسراييل و حضور اين رژيم در هر بخشي از خاك فلسطين شود، عكس العمل شديد نشان داده و در حد امكان دست به اقدامات لازم مي زند. از نظر اين جنبش، برنامه صلح آمريكايي و سازش با صهيونيستها، موجب تقويت و تثبيت نظام صهيونيستي و تامين منافع حياتي و نامشروع آن رژيم خواهد شد. بنابراين در برابر اين روند ناعادلانه شديداً موضع گرفته و به عنوان يك بازيگر موثر، نقش بازدارندگي را در برابر روند صلح در قالب و شيوه هاي مختلف كه به برخي از آنها در عبارتهاي آينده اشاره خواهيم كرد، ايفا نموده است. و از آنجا كه ايفاي اين نقش، شديداً تحت تاثير نقش بازدارندگي و مخالف جمهوري اسلامي ايران در برابر روند ناعادلانه صلح بوده و مي باشد، بنابراين مي توان ادعا كرد كه جمهوري اسلامي ايران، نقش مخالفت و بازدارندگي در برابر صلح خاورميانه را همچنين از طريق جنبش جهاد اسلامي فلسطين ايفا مي كند.[41]

جنبش جهاد اسلامي طي بيانه اي كه به مناسبت روز جهاني قدس در بيت المقدس توزيع گرديد، خواستار ايستادگي در مقابل توطئه ها شد. در اين بيانيه آمده است، از كليه موانع خواهيم گذشت و سركوبگران صهيونيست را به مبارزه خواهيم خواند تا روز جهاني قدس، روزي كه امام خميني (رض) اين نام را بر آن نهاد را گرامي بداريم … تمام فلسطين براي ما مقدس است و حاضر نيستيم حتي يك سر سوزن از خاكش را از دست بدهيم … صهيونيست ها بايد بدانند كه هيچگاه طعم امنيت را نخواهند چشيد و مبارزه ما با آنها جنگ بين حق و باطل است.

دكتر رمضان عبدالله دبير كل جنبش جهاد اسلامي فلسطين اعلام كرد تنها راه نجات عرفات اين است كه خود را از توافق اسلو برهاند و اين توافقنامه را بخاطر فلسطين لغو نمايد و به جهاد و مبارزه با اسراييل روي آورد. در چنين حالتي ما هم حاضريم به ساف بپيونديم. وي مجدداً به دنبال فشارها و درخواست هاي عرفات مبني بر پيوستن گروههاي مخالف صلح از جمله جهاد اسلامي به ساف و مشاركت در دولت خودگردان و پذيرش صلح گفت كه به شرط لغو قرارداد اسلو از سوي عرفات، حاضر است كه به ساف بپيوندد. وي افزود، روياي تشكيل دولت مستقل فلسطيني به كابوس وحشتناكي براي ملت فلسطين تبديل شده و تنها فرصتي كه براي عرفات باقي مانده است تا خود را از دام مشترك اسراييل و آمريكا برهاند، خارج شدن از مناطق خودگردان است. تنها يك توجيه براي اين همه فشار و اصرار از سوي عرفات بر گروههاي مخالف صلح جهت پيوستن آنها به روند صلح وجود دارد و آن اينكه هر يك از اين گروهها بويژه حماس و جهاد اسلامي مانعي در روند صلح محسوب مي شوند.

دكتر رمضان عبدالله دبير كل جنبش جهاد اسلامي مي گويد: روابط ما با حماس بسيار خوب است و شكاف اختلاف نظري كه بين ما واخوان المسلمين وجود داشت نيز به شكل چشمگيري كاهش يافته است، هم اكنون در نظر افكندن به دو جنبش بايد به شور و شوق جوانان و حكمت و تدبير پيران اختلاف قايل شد، اين جوانان هستند كه امروزه دو جنبش را با مد نظر قرار دادن احترام به بزرگان و آگاهي اصولي و خوشبيني بسيار زياد به آينده هدايت مي كنند.

همچنانكه شافعي گفته: «علم بين اهل فضل و عقل خويشاوندي متصل است»، ايمان ما به خداوند، تمسك مان به ريسمانش و آگاهيمان از واقعيت هاي امت صله رحمي است كه بين ما و برادرانمان در حماس وجود دارد.[42]

برغم نكات منفي موجود در روابط گذشته هر دو به خوبي مي دانيم كه اختلاف نظرهاي موجود بين ما هر قدر هم كه باشد با حجم مبارزه طلبي ها و خطراتي كه امت آرمان مركزيش فلسطين با آن دست به گريبان است قابل مقايسه نيست، و مستلزم وحدت مي باشد.

وحدت براي ما بزرگترين هدف است، حال اگر وحدت اصول تحقق پيدا ننمود ما مصمم هستيم كه به وحدت فعاليت هاي اسلامي و مبارزاتي برسيم، ما تا كنون تجربه هاي مبارزتي مشتركي را نيز در دانشگاه ها، موسسات و دانشسراهاي فلسطين انجام داده ايم كه آخرين آنها ائتلاف حماس و جهاد در دانشگاه النجاح بود و وحدت راهي بود كه ما را به پيروزي قاطع در انتخابات آن رساند.

حتما نبايد كپي كامل ديگري باشيم، مهم آن است كه نوعي از همزيستي برادرانه و مثبت را بسازيم كه بتواند به ما در نزديكي ديدگاه ها ياري برساند و براساس زير بناي اخلاص، صريح گويي كافي و همكاري براي گرفتن حق استوار باشد، تا از آن طريق مواضع مشتركي را در مورد مسايل حياتي امت متبلور سازيم.

ما شديداً به دنبال تحقق برادري و همياري در فراخي ها و سختي بين دو جنبش هستيم تا از آن طريق به وحدت كامل نيز دست يابيم.

با توجه به حق قانوني فلسطينيها در خاك وطن ما با كمتر از آزادي سراسر فلسطين راضي نمي شويم، آزاد سازي وطن كار ساده اي نيست و ما مسووليت خطيري كه بخاطر تهديدات صهيونيستي در هر لحظه جهان اسلام با آن مواجه مي گردد، خوب درك مي كنيم ولي حاضر به قبول، يك دوم، يك سوم و يك پنجم سرزمين مان كه راه ها را به روي فلسطينها براي احقاق حقوق حقه خود مي‎بندد، نمي شويم. ما ايمان داريم كه آزادي از طريق قيام فراگير با امكانات وسيع انساني كه بمراتب از ملت و محدوده جغرافيائي فلسطين وسيعتر مي باشد، تحقق مي پذيرد.

به اين لحاظ است كه برپائي دولت مستقل فلسطين در كرانه باختري و غزه كه فقط  مساحت فلسطين مي باشد نمي تواند سقف آرمان فلسطينيها باشد. ما از اهداف استراتژيك بويژه بازيابي حقوق كامل در فلسطين بجاي سرابي كه رژيم صهيونيستي و آمريكا ترسيم كرده اند، كوتاه نخواهيم آمد تا بخاطر طرح تاسيس وطن فلسطيني، به دنبال سراب چند درصدي طرح صهيونيستي آنهم براي تامين امنيت خودش باشيم.

اگر شعار تشكيل «دولت مستقل فلسطين» دامي بود كه بواسطه آن روند صلح و توافق اسلو به بخشهاي وسيعي از مردم در عمليات فريبكارانه تحميل شد. «توافق اسلو» و پيامدهاي ننگين آن تمام روياهاي كه روند صلح بهمراه داشت، بر باد فنا داد. بايد اين شعار ظالمانه از دل فلسطينها بيرون شود. فريب بزرگي كه بواسطه آن شعارها و انگيزه ها موافقت برخي با طرح حكومت ملي يا دولت مستقل فلسطيني كرانه باختري و غزه و مرحله اي بشمار آوردن مبارزه كه از اوايل دهه هفتاد رواج يافت. هدف تحميل طرح اسلو بود كه بخودي خود درونمايه ننگين آن كشف شد.

آنچه امروزه اتفاق مي افتد به عبارت صريح بما ميگويد هر نهاد فلسطيني كه از روند صلح با دشمن حاصل شود. بيش از يك منطقه حمايت شده و پادگاني براي حمايت از امنيت دشمن نخواهد بود و پايگاهي امن براي فلسطينها به شمار نخواهد رفت.

كه ما به شدت با چنين توافقاتي مخالفيم و تا آزاد سازي تمام سرزمين فلسطين دست از مقاومت بر نمي داريم، در نهايت يا پيروز مي شويم و يا شهيد كه در هر دو صورت برنده ما هستيم.

جهاد اسلامي به طور بالفعل داراي موضعي واضح و معلومي از شعار «سازمان آزاديبخش نماينده رسمي و تنها نماينده ملت فلسطين است» كه در سال 1974، مورد تصويب سران كشورهاي عربي در رباط گرديد، دارد.

اين شعار را كه در واقع زاييده شعار ديگري تحت عنوان «تصميم مستقل ملي فلسطين» است سنگ بناي راه جدايي فلسطينيان از امت عربي و اسلامي و قرار دادن آنها زير چنگال هاي امپرياليسم بين المللي و نوك پيكان آنها اسرائيل مي باشد، مي داند.

در سايه اين شعار ملت فلسطين را به سوي بن بست كشاندند و سپس براي آنها وانمود ساختند كه اعراب و مسلمانان دست از آنان شسته اند، و تنها راه باقي مانده در برابرشان همانا تسليم دشمن شدن است.

اين چيزي است كه به طور بالفعل نيز صورت گرفته و سازمان آزاديبخش حق اسرائيل در بقا و زندگي صلح جويانه را به رسميت شناخت. به همين خاطر جهاد اسلامي معتقد است كه سازمان آزاديبخش كه با هدف آزادي فلسطين شكل يافت، و نامش هم چنين معنايي را مي دهد، به پايان خط رسيده است و به لكه ننگي براي تاريخ مبدل شده است.

بايد گفت كه عرفات جواز دفن اين سازمان را در آنچه كه به نام «نامه هاي متقابل به رسميت شناختن» بين او و رابين رد و بدل شد، صادر نموده بود.

موضع جهاد اسلامي نسبت به سازمان هيچ تناقضي با موضعمان در رد لغو يا حذف بخش هايي از منشور ملي فلسطين ندارد. زيرا برغم آنكه ما حق خود را در اعتراض به ناديده گرفتن بعد اسلامي و عربي مسئله فلسطين در اين منشور محفوظ مي داريم، با اين حال آنرا به عنوان بستر اتفاق نظري كه بايد تمامي نيروها در اين مرحله در آن گرد هم آيند از تاكيد بر حق ما در وطنمان تا باطل بودن مشروعيت وجود دولت يهودي در خاكمان، مي دانيم.

دكتر فتحي شقاقي رهبر شهيد جهاد اسلامي فلسطين ما به سازمان آزاديبخش فلسطين حمله نمي كنيم، بلكه حرفهاي ما منطقي است؛ ما سياستهاي معيني در مشي ساف را نقد مي كنيم، ما از اشخاص انتفاد نمي كنيم، بلكه با سياستها مخالفت مي كنيم كه اصول ثابت فلسطيني ها را نقض مي كند. اين سياستها همانهايي است كه اصول ثابت فلسطيني ها را نقض مي كند. اين سياستها را قبلاً خود سازمان آزاديبخش فلسطين خود وضع كرده بود. به نظر ما ساف نماينده تمام ملت فلسطين نيست و فقط نمامينده جزئي از ان است. ما هم حق داريم نظر خودمانرا ارائه دهيم، به اعتقاد ما ساف از منشور ملي فلسطين كه خود سازمان براي تحقق آن تاسيس شد، چشم پوشي كرده است. ساف از اهدافي كه به خاطر آن پديد آمد، چشم پوشيده است و ديگر نماينده اين اهداف نيست و نمايندگي اين ملت را هم ندارد. اما درباره موضع گيري جهاني بگوييم ما قصد نداريم با ساف براي جلب رضايت جامعه جهاني رقابت كنيم. ما با اين كار ساف را تضعيف نمي كنيم، ساف مي تواند از مخالفت ما با خود در سطح جهاني استفاده كند. ديگر اينكه وقتي ما مي گوييم ساف نماينده قانوني نيست و كنار آمدن با ما دشوارتر است، و ما موضع گيري جهاني را رد مي كنيم جهان به طرف ساف گرايش مي كند. پس وقتي ما از ساف انتقاد مي كنيم اين انتقاد آن را تضعيف نمي كند. بلكه اين رفتار خود ساف است كه وقتي در قبال آمريكا و اسرائيل عقب نشيني مي كند، آن را تضعيف مي كند.[43]

ما اگر جاي عرفات بوديم، براي زندگي شخصي خود ترسي نداشتيم. براي اينكه آرمان فلسطين و ملت فلسطين تماماً در وضع خطرناكي به سر مي برد. ما بايد فريادمان را بلند كنيم و اگر ما را بكشند آرمانمان نخواهد مرد. ما چرا بايد بله بگوييم، بياييم امتحان كنيم و نه بگوييم. ببينيم آيا در آن صورت باز هم كنفرانسي منعقد مي شود؟ همانطور كه يكي از سخنرانان كنفرانس تهران در جلسه كنفرانس گفت: « چرا ياسر عرفات نه نمي گويد و به تهران نمي آيد؟ اگر او عملاً خواستار جهاد بود و مي خواست فلسطين را آزاد كند، وقتي مي ديد كه اينجا و آنجا او را رد مي كنند، به كنفرانس تهران مي آمد خداوند جايي مانند جمهوري اسلامي را پديد آورده است، ما مي توانييم به اين كنفرانس بياييم و نه بگوييم.»

وقتي سازمان آزاديبخش فلسطين در سال 1964 تاسيس شد و «فتح» عرفات رهبري آنرا برعهده گرفت، گفته شد كه همه خاك فلسطين بايد آزاد شود. در سال 1970 تحولي پيش آمد؛ آنها گفتند: ما خواهان يك كشور دموكراتيك هستيم كه يهوديان و فلسطيني ها در آن در كنار هم زندگي كنند. در اين صورت يك «آري»، هرچند كوچك، گفته بودند و از موضع قبلي عدول كرده بودند. بعد از جنگ 1973 اعراب و اسرائيل گفتند: ما الان حاضريم كشور فلسطين را بر بخشي از خاك اين كشور برپا كنيم و بعد هم به مبارزه براي آزادسازي ادامه دهيم. بعد سخن از كشوري فلسطين بدون ادامه مبارزه براي آزادسازي بخشهاي ديگر در ميان آوردند. با اين حساب، آنها به اسرائيل مشروعيت دادند و پذيرفتند كه كشور فلسطين بر بخشي از خاك فلسطين و كشور اسرائيل بربخشي ديگر از اين خاك برپا باشد. اما حالا آمده اند و خودمختاري را پذيرفته اند. الان هم خيلي به مواضع اسرائيل نزديك شده اند.

دكتر فتحي شقاقي مي گويد: ما در خبرها با نام «حماس» بيشتر از جهاد اسلامي فلسطين روبرو هستيم كه دو دليل اصلي وجود دارد؛ دليل اول اينكه حماس از نظر حجم از جهاد اسلامي بزرگتر است، اما جهاد اسلامي بيشتر از حماس فعاليت مبارزاتي دارد. حماس تاريخي پنجاه ساله پشت سر دارد. مبارزه مسلحانه ما وسيع تر است و پنهان كاري بيشتري همه مي كند. حماس نقش فرهنگي – اجتماعي بيشتري دارد.

حماس در مقايسه با جهاد اسلامي، از امكانات بسيار بزرگي برخوردار است. حماس رسانه هاي تبليغاتي بسياري دارد كه ما از هيچيك از آنها برخوردار نيستيم. كه با خون خود دست به عملياتي زده باشيم نه با جوهر. اين دلايل باعث مي شود كه شما بيشتر نام حماس را بشنويد. آنها از طرف بعضي كشورها و سازمان هاي خيريه و اجتماعي مورد حمايت مالي قرار دارند و دليل ديگر هم اين است كه آنها فعاليت هاي تبليغي خوبي هم دارند كه خبرها را به بقيه جهان مخابره مي كند.

جهاد اسلامي از احترام بسيار خوبي برخوردار است و هيچ مشكلي با مردم ندارد و پيشينه آن پاك و منزه است. اما اين احترام به اين معنا نيست كه اگر انتخاباتي شد، حتماً آنها پيروز مي شوند. براي اينكه پيروزي در انتخابات به بسياري مسائل ارتباط دارد و فقط احترام داشتن كافي نيست. اين امر به وسعت تشكيلات و وفور امكانات مادي و غيره بستگي دارد. پس از نظر احترام و محبوبيت داشتن در نزد مردم، جهاد اسلامي در رده نخست قرار دارد، اما به اين معنا نيست كه در انتخابات هم رده اول را به دست بياورد. براي اينكه از نظر امكانات، جهاد اسلامي در رده سوم در ميان گروه هاي فوق الذكر جاي دارد.

در تاريخ انقلابها و مبارزه ها واژه «انتفاضه» پيشينه طولاني دارد. از نظر معنايي «انتفاضه» كلمه اي است كه به نشانه قيام عليه رخوت و ركود است. «انتفاضه» مرحله ما قبل انقلاب است. براي مثال قيام مدرسه فيضيه قم را «انتفاضه» مي ناميم و قيام سال 1357 ايران را انقلاب مي گوييم. آنچه كه اكنون در فلسطين اتفاق مي افتد، در واقع انقلاب است، اما ما در آغاز پيش بيني نمي كرديم كه چنين فراگير باشد و نام آن را «انتفاضه» گذاشتيم. لذا ما در جنبش جهاد اسلامي، قيام فعلي فلسطين را «انتفاضه – انقلاب» مي ناميم.

انتفاضه يك عمل در يك معادله است. اين معادله چند جانبه است؛ طرفهاي متعدد بين المللي، منطقه اي و فلسطيني در آن شركت دارند. انتفاضه تنها عامل اين معادله است كه عليه آن بپاخاست. لذا بسيار دشوار است كه اين يك عامل بتواند به تنهايي در مرحله فعلي دستاوردهاي بزرگ سياسي و نظامي داشته باشد. اما مي توانيم بگوييم «انتفاضه» مي تواند كيان صهيونيست ها را در يك تنگناي سياسي – فرهنگي، امنيتي قرار دهد و توانسته است تمام روياهاي صهيونيست ها را كه مي خواستند هويت ملت مسلمان فلسطين را نابود كنند و اين ملت را در اسرائيل ذوب كنند، بر باد دهد. انتفاضه در سطح جامعه فلسطين توانسته است ارزشهاي اخلاقي گرانبهايي را ترويج كند؛ مثلا در شيوه هاي آموزشي، روشهاي جديد پديد آورده كه بايد تمام كشورهاي اسلامي آن را بكار گيرند. شما مي دانيد كه دانشگاههاي ما مدت چهار سال تعطيل بودند. اما در همين مدت ما هر سال فارغ التحصيل داشتيم. در زمينه اقتصاد هم تجربه جديدي پيدا كرديم. ملت فلسطين تمام كالاهاي خارجي را تحريم كرد و مواد مورد نياز خود را خود تهيه مي كند. اقتصاد خانگي نيز بسيار مورد توجه قرار گرفت. بسياري از مسائل مادي و معنوي با برپايي انتفاضه رنگ ديگري به خود گرفت و ارزشهاي جامعه به سمت والايي پيش رفت. [44]

آقاي احمد ياسين در پاسخ به پرسشي پيرامون امكان مشاركت حماس در انتفاضه، پيكار و عمليات مسلحانه بر ضد اشغالگران صهيونيست مي گويد: هرگاه سرزمين مسلمانان پايمال شود، آن گاه حكم جهاد يك واجب عيني براي آحاد مسلمانان به حساب مي آيد و اجراي اين واجب عيني به فراهم بودن امكانات بستگي دارد.

از جانب ديگر شيخ بسام جرار طي اظهار نظري مي گويد: تبعيت جنبش مقاومت اسلامي از ميثاقيه حماس بيانگر ورود مجموع اخوان المسلمين به مرحله جديد مبارزه است. وي تاكيد مي كند اين انتفاضه فلسطين بود كه باعث شد اخوان المسلمين در روند انتقالشان به مرحله نوين مبارزه سرعت عمل نشان دهند. اما شيخ ابراهيم القوقا يكي از رهبران تبعيدي حماس اظهار مي دارد:

انتفاضه فلسطين مرحله اي است كه مراحل جدي تري در پيش دارد و همانا مرحله نجات و رهايي سرزمين اسلامي فلسطين تحت لواي اسلام از چنگال غاصبان صهيونيست مي باشد.

طرفداران حماس مدعي اند كه خودشان انتفاضه را برانگيخته اند، چه از طريق مقدمه چيني و آماده سازي و چه به طور مستقيم و از خلال اقدامات عملي. الاخوان تاكيد مي كند كه پديده ها و مظاهر آماده ساختن مردم براي برانگيختن انتفاضه در فعاليتهاي سياسي و فرهنگي حركت اسلامي و روياروي شان با اشغالگران صهيونيست تجلي يافته است. طرفداران جنبش اسلامي همواره روي اين بيانيه به عنوان عامل برانگيختن انتفاضه مانور مي دهند. اخوان المسلمين پيوسته تاكيد مي كنند كه انتفاضه واقعاً براساس تصميم آنان آغاز گرديده است. افزون بر آن شيخ احمد ياسين نيز خاطر نشان مي سازد كه اين اخوان المسلمين (حركت مقاومت اسلامي حماسي) بودند كه انتفاضه را برانگيخته و آنها هستند كه انتفاضه را رهبري و هدايت مي كنند.

اما در خصوص نقش جنبش اسلامي در انتفاضه فلسطين، دكتر عبدالعزيز الرنتيسي يكي از رهبران جنبش حماس يادآور مي شود كه انتفاضه در حالي آغاز شد كه مردم با سردادن شعارهاي الله اكبر و خواندن قرآن و سرودن سرودهاي اسلامي و انقلابي حركتشان را از مساجد آغاز نمودند. علاوه بر اين به خاطر انباشته شدن از جوانان مسلمان زندانهاي فلسطين اشغالي به صورت مساجد در آمده بودند و در و ديوار خيابانها و كوچه ها و مساجد شهرهاي مختلف فلسطين اشغالي مملو از بيانيه ها و نشريات جنبش مقاومت اسلامي گرديده، و مردم به طور چشمگيري همفكري و همگامي شان را با اين جنبش اعلام مي كرده اند. چنانچه به اظهار نظرهاي مطبوعاتي و تصريحات سياسي آن روز رجوع كنيد حتماً مشاهده خواهيد كرد كه نيروهاي مسلمان پشت سر اين انتفاضه قرار داشته اند.

هرچند جرقه اوليه شروع انتفاضه مسجد الاقصي با ورود توهين آميز اريل شارون رهبر حزب افراطي و تندروي ليكود به مسجد الاقصي آغاز شد، لكن نظر سنجيها بيانگر آن است كه تنها 27 درصد از علل شروع انتفاضه مهرماه 79 به اين موضوع باز مي گردد و ريشه هاي اصلي اين قيام عظيم عبارتند از:

1- تحقير مستمر فلسطيني ها توسط صهيونيست ها در گفتار و عمل بويژه طي دو سال گذشته.

2- عدم پايبندي حاكمان رژيم اشغالگر اسرائيل به توافقات و قراردادهاي انجام شده با دولت خودگردان.

3- وضعيت وخيم فلسطيني ها در عرصه اقتصادي و ادامه تنگناهاي معيشتي و مالي كه رژيم صهيونيستي براي شكستن اراده و قدرت مقاومت فلسطيني ها كه صاحبان اصلي سرزمين فلسطين هستند برآنها تحميل نموده و ادامه زندگي را براي آنها دشوار ساخته است. طبق آخرين برآوردها بيش از 65 درصد فلسطيني ها زير خط فقر زندگي مي كنند.

4- افشاي ماهيت و اهداف استراتژي رژيم غاصب اسرائيل براي فرقه فرقه كردن فلسطيني ها و گسترش تخاصمهاي ساختگي ميان آنها به منظور ايجاد جنگ فلسطيني با فلسطيني

5- شكسته شدن اسطوره شكست ناپذيري ارتش اسرائيل با فرار خفت بار آنان از مقابل رزمندگان شهادت طلب حزب الله.

6- پيروزي حزب الله لبنان در مقابل اسرائيل كه صرفاً در سايه اتكال به خداوند متعال و از طريق پافشاري بر مقاومت اسلامي در جريان مبارزات عقيدتي پديد آمد، بارقه هاي اميد را در ملت فلسطين متجلي نمود.

7- در تنگنا قرار گرفتن رهبران ساف و تشكيلات خودگردان و اثبات بيهوده بودن مذاكره با رژيم صهيونيستي و به تمسخر گرفته شدن روند صلح از سوي اسرائيل به گونه اي كه حتي رهبران ساف نيز راهي جز انتفاضه و قيام پيش روي خود نمي بينند. [45]

براي پي بردن بيشتر به واقعيت هاي انتفاضه و اينكه اين پديده، امنيت ملي، منافع حياتي و نهايتاً موجوديت رژيم صهيونيستي را به مخاطره مي انداخت، بهتر ديديم كه به آمارهايي در اين رابطه بپردازيم تا گوشه اي از اين واقعيت بزرگ را به نمايش بگذاريم:

-تعداد تظاهرات و اعتصاب ها در سال 1985 (دو سال قبل از شروع انتفاضه)، 931 مورد بوده است در حالي كه در اولين سال انتفاضه در سال 1987 اين تعداد به 1982 مورد رسيده بود.

-آمار ديگر حاكي است كه در جريان انتفاضه از سال 1987 تا دو ماهه اول 1993 تعداد 12200 مورد حمله مردمي عليه نظاميان و شهروندان اسراييلي به وسيله بمب هاي دستي، سلاح گرم، سلاح سرد، آتش زدن خودروهاي گشتي و … انجام گرفته كه طي اين حملات، 273 نفر از نظاميان و شهروندان يهودي كشته و 2050 نفر آنها مجروح شدند. در طي اين مدت و در جريان انتفاضه و حملات انجام شده، تعداد 1780 نفر از فلسطيني ها شهيد، 21 هزار نفر مجروح و بيش از 100 هزار نفر دستگير شدند.

-بنا به اعتراف غربي ها، عمليات مبارزين فلسطيني در سرزمين هاي اشغالي (در جريان انتفاضه)، بزرگتري خطر براي موجوديت اسراييل از آغاز دولت صهيونيستي تا كنون به حساب مي آيد و ميزان تلفات رژيم صهيونيستي از شروع انتفاضه در سال 1987 تا سال 1996 بيشتر از تلفات اسراييل در جريان جنگهاي مختلف با اعراب بوده است.

-آمار ديگر، بيانگر حجم و گستردگي انتفاضه در سال پنجم (1992) مي باشد. تعداد حمله هاي مردمي عليه نظاميان و شهروندان اسراييلي 2034 مورد بوده كه 411 مورد آن تيراندازي، 79 مورد آن كار گذاشتن تله هاي انفجاري، 80 مورد آن حمله با سلاح سرد، 1076 مورد آن حمله با كوكتل مولوتف، 328 مورد آن آتش زدن اتومبيل، 59 مورد آن به آتش كشيدن موسسات و مزارع و 1 مورد آن نيز گروگانگيري بوده است. [46]

اما در مورد اهداف انتفاضه چنانچه شيخ ابراهيم القوما معتقد است: هدف انتفاضه اين نيست كه قضيه فلسطين را در محافل سياسي فعال كند و اين قضيه را در سطح كنفرانسها و سمينارها و هيئتهاي بين المللي توسعه دهد. بلكه هدف اساسي آزاد سازي كل سرزمين فلسطين و آزادي ناموس و عقيده فلسطينيان از دست طاغوتيان زمين و استعمارگران و بازگرداندن قضيه فلسطين به چارچوب آزاد و محور مستقل خود مي باشد.

در خصوص اهميت انتفاضه نويسنده مسلمان ديگري چنين عنوان مي كند، اهميت انتفاضه در آن است كه به منظور رسوا ساختن رژيمها و سازمانهاي فرصت طلب فلسطين به وجود آمده است زيرا اين رژيمها و سازمانهاي كذايي تسليم شدن را استراتژي، و سازش را تاكتيك خود قرار داده اند. اين جريانات در مراحل اوليه انتفاضه سعي داشتند از خلال انتفاضه چهره زشت و كريه برخي شخصيتهاي فلسطيني داخل را پاك و آرايش داده و از آنان به عنوان هسته هاي مذاكره كننده در گفتگوهاي انفرادي اعراب و صهيونيستها بسازند، تا زمينه هاي خودمختاري مورد نظر اسحاق شامير و همدستانش را فراهم نمايند و راه گفتگوهاي صلح آميز بين المللي را هموار سازند. مردم مسلمان فلسطين به خوبي مي دانند سازمان آزاديبخش فلسطين طبق معمول سوار موج انتفاضه خواهد شد و با وجودي كه تاثيري روي توده هاي فلسطيني ندارد، كوشش به عمل مي آورد از نظر مطبوعاتي و سياسي و تبليغاتي روند انتفاضه را در راستاي منافع خودش سوق دهد.[47]

دبير كل شهيد سازمان جهاد اسلامي دكتر فتحي شقاقي درباره تاثير انقلاب اسلامي ايران در شروع انتفاضه و تداوم آن عقيده دارد كه، فلسطين اشغالي به مانند ديگر كشورهاي منطقه عربي اسلامي متاثر از خيزش اسلامي به رهبري امام خميني رضوان الله تعالي عليه بود … تاثير انقلاب اسلامي به رهبري امام فقيد در فلسطين قوي تر از هر مكان ديگر بود. چرا كه مسلمانان در فلسطين در حالي كه تحت اشغال وحشيانه صهيونيستي به سر مي بردند، نااميدتر و فرو پاشيده تر از تمامي ملل مسلمان بودند. امام آمد تا به آنها اميد بدهد و تاكيد نمايد كه دگرباره امت مي تواند با الهام گيري از اسلام بپاخيزد، اسلام مي تواند پيروز شود و حكومت خود را برقرار سازد و با اين حساب، آزادي بيت المقدس از دست يهود تنها به زمان نياز دارد.

-بنا به گزارش برخي روزنامه هاي خارجي، در همان اوايل پيروزي انقلاب اسلامي ايران، مردم فلسطين تحت تاثير انقلاب اسلامي با شعارهاي «الله اكبر» به مشروب فروشي ها حمله ور شدند. روزنامه القبس نيز مي نويسد، به هنگام برگزاري مسابقه فوتبال، تماشاچيان با محكوم كردن گروه اسراييلي شركت كننده در مسابقه، شعار خميني، خميني مي دادند.

- يكي از رهبران سازمان جهاد اسلامي فلسطين در رابطه با الگو برداري و الهام گيري انتفاضه از انقلاب اسلامي ايران چنين مي گويد: مفهوم پيروزي اسلام در ايران ما را مقاوم تر مي سازد … ما در خلال بيانيه ها و انتشارات و كتابهاي خود بر محور تهران – قدس تاكيد مي كنيم.

- شيخ عبدالعزيز عوده يكي از رهبران حماس و انتفاضه نيز مي گويد، پيروزي انقلاب اسلامي بر شاه و ايدئولوژي غربي اش، هدايت كننده مسلمانان فلسطيني است. مسلمانان ايران هزاران كشته دادند، اما به پيروزي دست يافتند.

- زيد بلال يكي ديگر از رهبران انتفاضه در اين زمينه ابراز عقيده كرد كه، ما سير ماركسيسم و سوسياليسم و تمام انواع مكاتب و نظريات را در خلال چهل سال گذشته تجربه كرديم ولي جنگ را به دشمن باختيم و سودي نبرديم. مردم ما امروز ايمان آورده اند كه پيروزي از جانب خداست و ما امروز معتقد هستيم كه همچون جمهوري اسلامي ايران – بايد دولت اسلامي براي همه مسلمانها تشكيل شود. وي سپس شكست تجربيات گذشته و الهام گيري از انقلاب اسلامي و مكتب رهايي بخش اسلام را زمينه ساز انتفاضه قلمداد كرده است.

- همچنين روزنامه جروزالم پست با تاثير پذيري و الهام گيري قيام اسلامي فلسطين از انقلاب اسلامي ايران مي نويسد، قيام غزه اساساً به وسيله بنياد گرايان اسلامي كه از (امام) خميني (ره) الهام گرفته اند، سازماندهي شد اگرچه اكثريت فلسطيني ها اهل سنت هستند ولي نيروهاي اسراييلي با نسل جواني روبرو هستند كه از هيچ چيز نمي ترسند و با فريادهاي «الله اكبر» جلو مي‎روند.

- دكتر فتحي شقاقي رهبر فقيد سازمان جهاد اسلامي فلسطين نيز در خصوص تاثير عمق انقلاب اسلامي در بوجود آمدن انگيزه قوي مردم مسلمان فلسطين براي انتفاضه، چنين مي گويد: هيچ چيزي به اندازه انقلاب امام خميني نتوانست ملت فلسطين را به هيجان درآورد و احساسات آنها را برانگيزد و اميد را در دلها يشان زنده كند. با پيروزي انقلاب اسلامي ما به خود آمديم و دريافتيم كه آمريكا و اسراييل نيز قابل شكست هستند. ما فهميديم كه با الهام از دين اسلام مي توانيم معجزه بسازيم و از اين رو ملت مجاهدمان در فلسطين، انقلاب اسلامي و جمهوري اسلامي را به ديده تقدير مي نگرند و امام خميني را از رهبران جاويد تاريخ اسلامي مي دانند.

- دكتر ابولولو يكي از رهبران جهاد اسلامي فلسطين در همين زمينه مي گويد، در حقيقت، ايران مسلمانان ديگر را زنده كرد. فلسطيني ها همواره به ايران نگاه مي كنند و ايران اراده مستضعفان است. ايران قدرت اسلامي را در جانهاي مسلمانان بيدار كرد. پيروزي انقلاب اسلامي عامل عمده اي در تشكيل سازمان جهاد اسلامي فلسطين و «پيدايش انتفاضه»، انقلاب اسلامي ايران بود كه نيروي ايمان را در درون مسلمانان زنده كرد. امروزه فكر انقلاب اسلامي ايران در همه جاي فلسطين و در هر خانه اي وارده شده است. [48]

درك اين موضوع نبايد دشوار باشد كه چرا گروه اخوان المسلمين زماني كه وارد فعاليت سياسي در دوران انتفاضه شد، نام خود را تغيير داد. سابقه اختلافات با نيروهاي ملي در كنار غيبت آنان در فعاليت هاي ضد اشغالگري در دو دهه گذشته، به طور جدي جايگاه آنان را به عنوان يك نيروي سياسي قابل قبول زير سوال برده بود. گزينش نام جديد كه نشان دهنده موضع مبارزه جويانه تر و قوي تري است، به اين مفهوم بود كه اخوان اعتبار از دست رفته را در يك فضاي تهاجمي جديد در دوران انتفاضه به دست آورده است.

اطلاعيه شماره 30 حماس از مردم خواسته است كه براي آشنايي با حماس و اهداف آن، منشور جنبش مقاومت اسلامي را بخوانند. يك اصل اساسي كه در منشور حماس به آن اشاره شده اين است كه سرزمين فلسطين بخشي از سرزمين هاي وقفي مسلمانان است و تا روز قيامت براي مسلمانان باقي خواهد ماند. هيچ فردي اجازه ندارد تا بخشي از فلسطين را ببخشد. وطن پرستي جزيي اعتقادات اسلامي است و دفاع از سرزمين اسلامي وظيفه مه مسلمانان است.

اين ديدگاه بدان مفهوم است كه مذاكره با دشمنان در مورد سرزمين فلسطين با خيانت برابر است. حماس در پاسخ به يكي از شعارهاي اصلي انتفاضه كه خواهان برگزاري كنفرانس بين المللي براي تعيين آينده فلسطين است، در منشور خود آورده است: «چنين كنفرانس هايي چيزي غير از يك نوع قضاوت از جانب منافقان در مورد سرزمين مسلمانان را به ارمغان نمي آورد. از چه زماني كفار در مورد مومنان قضاوت صحيح داشته اند؟ مشكل فلسطين هيچ راه حلي به غير از جهاد مقدس ندارد. ابتكارها، پيشنهادها و كنفرانس هاي بين المللي همگي وقت تلف كردن و بي ثمر است. مردم فلسطين عزت و آبرو دارند و اجازه نمي دهند كه آينده، حقوقشان و سرنوشتشان از بين برود.»

حماس مي پذيرد كه مسير جهاد آسان نيست. منشور جنبش مقاومت اسلامي فلسطين موضوع مبارزه براي آزادي فلسطين را در قالب جنبش آزادي بخش پان اسلامي اين گونه جاي مي دهد: «موضوع آزادي فلسطين به سه گروه فلسطينيان، اعراب و مسلمانان ارتباط دارد. هريك از آنان براي مبارزه با صهيونيسم تعهداتي دارند. اين بالاترين حد از حماقت و ناداني است كه مسئوليت هر يك از اين سه گروه ناديده گرفته شود، زيرا فلسطين يك سرزمين اسلامي است و زماني كه موضوع براساس اين محوريت قرار گيرد و توانايي هاي سه گروه بسيج شود، آن گاه روز آزادي نزديك خواهد شد. تعجيل در فرا رسيدن چنين روزي به اشاعه خودآگاهي اسلامي بين توده هاي فلسطيني، عرب و مسلمان نياز دارد. روحيه جهاد بايد در بين امت اسلامي گسترش يابد، با دشمن بايد درگير شد و گروه هاي مختلف مجاهدان بايد به مبارزه ملحق شوند.»

اين ديدگاه همچنين به علت وجه تمايزي كه مردم بين حماس و گروه جهاد اسلامي – كه در اوايل دهه 80 تاسيس شده – قائل هستند، تشديد شده است. جهاد اسلامي در ماه مي 1987، چند ماه قبل از شروع انتفاضه، با فراري دادن تعدادي از اعضاي خود از زندان غزه حيرت مردم را برانگيخت. در ماه اگوست، بعد از اينكه يك افسر اسرائيلي در گذرگاه شلوغي در غزه به دست يكي از اعضاي گروه جهاد كشته شد، اين گروه مجدداً به صحنه بازگشت. در اوايل اكتبر، سه نفر از زندانيان فراري به همراه چهار مرد ديگر، كه همگي از اعضاي جهاد بودند، در حمله نيروهاي امنيتي اسرائيل در غزه به شهيد رسيدند.

تظاهرات گسترده در كرانه غربي و نوار غزه بعد از شهيد اين افراد نشان داد كه جهاد اسلامي در مبارزه عليه اشغالگري در نوار غزه از جايگاه ويژه اي برخوردار است. اخراج شيخ عبدالعزيز عوده، استاد دانشگاه اسلامي در غزه، كه يكي از رهبران با نفوذ جهاد مي باشد، هم زمان با موج دستگيري اعضا و طرفداران اين جنبش صورت گرفت. جهاد اسلامي از اعتبار ملي مهمي برخوردار است. جهاد در دوران انتفاضه به اجماع ملي پايبند و با رهبري ائتلاف ملي در تماس نزديك بود. [49]

مي توان گفت پيدايش انتفاضه مردمي در دسامبر 1987 در نتيجه شرايط استثنايي و موضوعي است كه در خلال اشغال 20 ساله مناطق كرانه باختري رود اردن و نوار غزه انباشته و متراكم شده بود. در اين مدت اسرائيل به سياستها و اقداماتي دست زد كه موجوديت ملي و مادي مردم فلسطين را در سرزمينشان به مخاطره افكند. اين سياستها و اقدامات خصمانه به حدي گسترده و فراگير بود كه هيچ كدام از شهروندان فلسطيني را از درد و رنج و محروميت بي بهره نساخت

به طور كل قبل از پيدايش انتفاضه رويدادهايي به وقوع پيوست كه نقش مستقيمي در برانگيختن انتفاضه داشت. مي توان اين رويدادها را جرقه اي ناميد كه شعله هاي انتفاضه را روشن ساخت. بدون ترديد جنبش جهاد اسلامي نقش به سزايي در تحريك اين رويدادها داشته است. در حوادث و رويدادهايي كه در نوار غزه به وقوع پيوست جنبش جهاد اسلامي گرداننده اصلي به شمار مي آمد و از نظر رواني زمينه و جو را براي پيدايش انتفاضه فراهم ساخته است.

شايان ذكر است كه اين رويدادها با فرار شش تن از اعضاي جنبش جهاد اسلامي از زندان مركزي غزه در تاريخ 18 مه 1987 آغاز شد. علاوه بر اين فرار موفقيت آميز، موفقيت ديگري نيز حاصل شد كه همانا ناتواني مقامات انتظامي اسرائيل براي دستگيري زندانيان فراري بود به طوري كه اين فرار بزرگ عكس العملهاي مثبتي در محافل مردمي برانگيخت و واكنش هاي مطلوبي به وجود آورد. پس از اين حادثه اعضاي ديگري از جنبش جهاد مبادرت به انجام يك سري عمليات موفقيت آميز بر ضد اهداف اسرائيلي كردند. اضافه بر اين بين نيروهاي امنيتي اسرائيل و اعضاي يكي از هسته هاي نظامي جنبش جهاد در روستاي الشجاعيه در تاريخ 6 اكتبر 1987 رويارويي خونيني به وقوع پيوست كه تاثير شگرفي در امر بسيج توده ها براي مقابله و اعتراض با اقدامات رژيم صهيونيستي بر جاي گذاشت.

در پي اين حادثه تظاهرات گسترده اي از سوي مردم غزه به طور مستمر به راه افتاد و تا پيدايش انتفاضه ادامه داشت.

جنبش جهاد اسلامي در شعار نويسي روي ديوارها و پلاكاردها و از خلال انتشار بيانيه ها و اطلاعيه‎هايش پيوسته مي كند از اتخاذ هرگونه موضع مخالف با طرحها و برنامه هاي شوراي رهبري متحد قيام كه هيچ سمتي در آن ندارد، اجتناب ورزد. عقيده بر آن است كه نوعي هماهنگي مشترك بين جنبش جهاد و شوراي رهبري متحد قيام حداقل در زمينه مقابله عملي و منسجم با نيروهاي ارتش اسرائيل وجود دارد.

برعكس جماعت اخوان المسلمين، جنبش جهاد اسلامي در بيانيه هايي كه در ابتداي شروع انتفاضه صادر مي ساخت، مستقيماً با طرح انعقاد كنفرانس بين المللي صلح و تشكيل دولت فلسطين مخالفتي نمي كرد. كما اينكه در اين بيانيه ها هيچ اشاره اي به سازمان آزاديبخش فلسطين نمي‎شد.

بدون ترديد مشاركت فعال جنبش جهاد اسلامي در انتفاضه موجب گشت جايگاه اين جنبش از پيش در روند مبارزات مردم فلسطين قوي تر شود و متقابلاً موقعيت جنبش جهاد در قبال جماعت اخوان المسلمين پايدارتر و بارزتر جلوه گر شود. در اين خصوص يكي از رهبران جنبش جهاد اسلامي اظهار مي دارد: جنبش جهاد تنها سازماني است كه قادر است دين داران و مسلمانان سنتي را نيز وارد گود انتفاضه كند. هرچند كه اسرائيليان با تمام توان مي كوشند ميان طرفداران گرايشات مذهبي و هواداران گرايشات ملي و ناسيوناليستي به ويژه در شهر غزه اختلاف و دو دستگي ايجاد كنند، ليكن در اين حركت هرگز موفق نبوده و نخواهند بود، كما اينكه نبايد غافل بود كه محوريت و نقطه تماس ميان آن دو گرايش را ما تشكيل مي دهيم.

در حين انعقاد و پس از پايان كار نوزدهمين اجلاس شوراي ملي فلسطين و نيز بعد از صدور قطعنامه پاياني اين گردهمايي تضاد و تعارض در مواضع هر كدام از جنبشهاي جهاد و ساف در برابر يكديگر بالا گرفت و به وضوح نمايان شد. در حين انعقاد اجلاس مزبور جنبش اسلامي با انتشار بيانيه اي به دستور كار و طرحهاي سياسي ارائه شده در نوزدهمين اجلاس شوراي ملي فلسطين شديداً اعتراض كرد. اما پس از پايان كار اجلاس و صدور قطعنامه جنبش جهاد طي بيانيه شديد اللحن ديگري قبول قطعنامه 242 را قوياً محكوم ساخت.

در اين بيانيه آمده است: پذيرش قطعنامه 242 به معني صرفنظر كردن از بخش مهمي از سرزمين فلسطين است. اين قطعنامه در زماني پذيرفته مي شود كه دهها سال از فريب و گمراه ساختن مردم فلسطين مي گذرد.

در اين بيانيه خاطر نشان شده كه قبول قطعنامه 242 موجب مي شود در آينده نزديك نبرد با دشمن صهيونيستي متوقف شود، و نبردهاي دروني ميان جناحهاي مختلف فلسطيني آغاز بشود، و به طور كل نبرد از زمين دشمن خارج و به صحنه فلسطينيان كشانده شود، و چنانچه دولتي به وجود آيد، اين دولت نه تنها از ديگر بخشهاي سرزمين فلسطين صرفنظر مي كند بلكه دولتي در برگيرنده تمامي مردم فلسطين نيز نخواهد بود.

اضافه بر اين، جنبش جهاد اسلامي فلسطين در بيانيه اي كه در تاريخ 20 مارس 1989 منتشر ساخت گفته است جنبش جهاد از هر كس كه حقوق كامل مردم و ميهن را ناديده بگيرد، يا آماده باشد يك وجب از خاك مقدس فلسطين را به دشمن صهيونيست ببخشد از او بيزاري مي جويد. جنبش جهاد از دعوتهايي كه به منظور برگزاري به اصطلاح انتخابات شهرداري هاي اسرائيل يا كنفرانس به اصطلاح صلح بين الملل مي شود به خداوند پناه مي برد. خداوند براي كساني كه از حقوقشان صرفنظر مي كنند، لعنت نازل مي كند.

رئيس دفتر سياسي جنبش حماس پشتوانه فرامرزي را براي تداوم انتفاضه ضروري خواند و تاكيد كرد: چنانچه قصوري از جانب جامعه عرب هم صورت گيرد، گمان مي كنم مردم ما به نبرد با اين دشمن ادامه خواهند داد.

وي در همين رابطه افزود كه ما به ملل عرب و اسلامي بسيار اميداور هستيم و موضع مردم بر اين مطلب تاكيد دارد كه هرگونه عقب نشيني در انتفاضه منجر به شكست مي شود.

و حتي بلحاظ تاريخي نيز ثابت شده است كه هيچ نيروي استعمارگري نتوانسته است ملت تحت اشغال را كه زنده است و مي رزمد و براي آزادي تلاش و مجاهدت مي كند، به زانو درآورد.

حضور امريكا در ويتنام و به ديگر سخن تجربه ويتنام گوياي اين مطلب مي باشد.

عمليات شهادت طلبانه و مقاومت، يك پيام روشن و شفاف دارد و آن اينكه اگر صهيونيست ها امنيت مي خواهند، چاره كار خروجشان از سرزمين ماست.

رئيس دفتر سياسي جنبش حماس روابط اين جنبش با كشورهاي عربي را رو به رشد و با ساير گروههاي فلسطيني را نويد بخش توصيف كرد و گفت در حال حاضر چهارده گروه فلسطيني هماهنگي و همكاري دارند، البته تشكيلات خودگردان خارج از گردونه اين هماهنگي جاي دارد و هماهنگي ها بين گروهي است و جنبش فتح نيز در آن حضور دارد.

خالد مشعل بسيج افكار عمومي در جهت حمايت از انتفاضه را وظيفه امت دانست و ابراز عقيده نمود كه اين بسيج بايد از طريق و مجراي دولتي انجام و از تمامي امكانات در عرصه هاي تبليغاتي و فرهنگي برخوردار باشد و فرهيختگان، انديشمندان، نويسندگان، خبرنگاران در اين ميان مسووليتي دو چندان دارند.

نامبرده در خصوص تاثيرات انتفاضه بر جامعه صهيونيستي اظهار داشت، همه شواهد و قراين از وجود نوعي ترس و نگراني نسبت به حال و آينده رژيم صهيونيستي حكايت و دلالت دارد و آمار و ارقام گويا و مبين اين مطلب است.

وي تصريح كرد: گردشگري به نصف كاهش پيدا كرده، 40% شهركها تخليه شده اند، 3 ميليارد دلار زيان اقتصادي، زيان 30% تجارت صهيونيستي در بازارهاي فلسطيني، فضاي رعب و وحشت موجود و فشارهاي رواني ناشي از آن، بطور قطع دشمن را به تجديد نظر در محاسباتش وادار خواهد كرد.

رئيس دفتر سياسي حماس با اشاره به وجه تشابه حضور اشغالگرانه صهيونيست ها در فلسطين و استعمار فرانسه در الجزاير خاطر نشان كرد،‌ فرانسه پس از 130 سال سرانجام بدليل بهاي سنگيني كه مي پرداخت، ناگزير از ترك الجزاير شد.

وي تماس و ديدار مقام هاي عربي و يا فلسطيني با رهبران رژيم صهيونيستي را از سوي حماس، مردم فلسطين و ملل عربي و اسلامي مردود و مذموم خواند و تاكيد كرد كه مردم فلسطين از قدرت بالاي پايداري و استقامت سود مي برد و امروزه بيش از هر زمان ديگري بر تداوم مقاومت اصرار دارد.

خالد مشعل ضمن رد گزارش ميچل و ابتكار مصري – اردني كه دعوت به بازگشت به مذاكرات مي‎كند اظهار داشت، عقل و منطق مي گويند، آزموده را آزمون خطاست، ما هم مذاكرات را آزمايش كرديم و بي حاصل بودن آن را تجربه كرديم.[50]

رئيس دفتر سياسي حماس در اين مورد كه چرا هرگاه مبارزات ملت فلسطين در آستانه تعيين سرنوشت قرار مي گيرد با تلاشهاي مخرب دروني (عربي و فلسطيني) مواجه مي شود و ثمرات و دست آوردهايش بر باد مي رود و اينكه چه تدبيري براي عدم تكرار اين سناريو انديشه شده است، گفت: ما از اين خلل و نقيصه در موضع گيري عربي و بعضاً فلسطين ناخرسنديم و در يك جمله عرض مي كنم كه مردم ما تا تحقق اهداف خويش و آزادي سرزمين و مقدسات از پاي نخواهد نشست.

انتفاضه از ديدگاه رئيس دفتر سياسي حماس «خالد مشعل»

خالد مشعل ضمن اظهار بي اطلاعي از مساله عبور و انتقال سلاح از طريق مرزهاي هم جوار براي رزمندگان انتفاضه خاطر نشان كرد كه ما بارها و بارها از كشورهاي عربي و به ويژه كشورهاي هم جوار خواسته ايم به وظيفه خود در قبال انتفاضه و مقاومت عمل نموده و شرايطي را براي دسترسي مردم فلسطين به سلاح را فراهم آورند.

نامبرده در مورد امكان گشوده شدن جبهه هاي جديد مثل جولان گفت: ما در جنبش حماس نبرد و جنگ خود را در چارچوب فلسطين محدود كرده ايم، اما موضوع گشودن جبهه هاي جديد را به خود كشورهاي جديد را به خود كشورهاي عربي و اسلامي واگذار مي كنيم، آنچه مهم است اينكه امت خود را مهياي جنگ تحميلي از جانب صهيونيستها بكند، چه درگيري و نبرد امت با اين دشمن نابكار حتمي است.

مطمئن باشيد اگر خود امت هم از اين برخورد اجتناب ورزد، دشمن به تعقيب آن خواهد پرداخت و دست از سر آن بر نخواهد داشت.

رئيس دفتر سياسي جنبش حماس پشتوانه فرامرزي را براي تداوم انتفاضه ضروري خواند و تاكيد كرد: چنانچه قصوري از جانب جامعه عرب هم صورت گيرد، گمان مي كنم مردم ما به نبرد با اين دشمن ادامه خواهند داد.

وي در همين رابطه افزود كه ما به ملل عرب و اسلامي بسيار اميداور هستيم و موضع مردم بر اين مطلب تاكيد دارد كه هرگونه عقب نشيني در انتفاضه منجر به شكست مي شود.

و حتي بلحاظ تاريخي نيز ثابت شده است كه هيچ نيروي استعمارگري نتوانسته است ملت تحت اشغال را كه زنده است و مي رزمد و براي آزادي تلاش و مجاهدت مي كند، به زانو درآورد.

حضور امريكا در ويتنام و به ديگر سخن تجربه ويتنام گوياي اين مطلب مي باشد.

عمليات شهادت طلبانه و مقاومت، يك پيام روشن و شفاف دارد و آن اينكه اگر صهيونيست ها امنيت مي خواهند، چاره كار خروجشان از سرزمين ماست.

رئيس دفتر سياسي جنبش حماس روابط اين جنبش با كشورهاي عربي را رو به رشد و با ساير گروههاي فلسطيني را نويد بخش توصيف كرد و گفت در حال حاضر چهارده گروه فلسطيني هماهنگي و همكاري دارند، البته تشكيلات خودگردان خارج از گردونه اين هماهنگي جاي دارد و هماهنگي ها بين گروهي است و جنبش فتح نيز در آن حضور دارد.

خالد مشعل بسيج افكار عمومي در جهت حمايت از انتفاضه را وظيفه امت دانست و ابراز عقيده نمود كه اين بسيج بايد از طريق و مجراي دولتي انجام و از تمامي امكانات در عرصه هاي تبليغاتي و فرهنگي برخوردار باشد و فرهيختگان، انديشمندان، نويسندگان، خبرنگاران در اين ميان مسووليتي دو چندان دارند.

نامبرده در خصوص تاثيرات انتفاضه بر جامعه صهيونيستي اظهار داشت، همه شواهد و قراين از وجود نوعي ترس و نگراني نسبت به حال و آينده رژيم صهيونيستي حكايت و دلالت دارد و آمار و ارقام گويا و مبين اين مطلب است.

وي تصريح كرد: گردشگري به نصف كاهش پيدا كرده، 40% شهركها تخليه شده اند، 3 ميليارد دلار زيان اقتصادي، زيان 30% تجارت صهيونيستي در بازارهاي فلسطيني، فضاي رعب و وحشت موجود و فشارهاي رواني ناشي از آن، بطور قطع دشمن را به تجديد نظر در محاسباتش وادار خواهد كرد.

رئيس دفتر سياسي حماس با اشاره به وجه تشابه حضور اشغالگرانه صهيونيست ها در فلسطين و استعمار فرانسه در الجزاير خاطر نشان كرد،‌ فرانسه پس از 130 سال سرانجام بدليل بهاي سنگيني كه مي پرداخت، ناگزير از ترك الجزاير شد.

وي تماس و ديدار مقام هاي عربي و يا فلسطيني با رهبران رژيم صهيونيستي را از سوي حماس، مردم فلسطين و ملل عربي و اسلامي مردود و مذموم خواند و تاكيد كرد كه مردم فلسطين از قدرت بالاي پايداري و استقامت سود مي برد و امروزه بيش از هر زمان ديگري بر تداوم مقاومت اصرار دارد.

خالد مشعل ضمن رد گزارش ميچل و ابتكار مصري – اردني كه دعوت به بازگشت به مذاكرات مي‎كند اظهار داشت، عقل و منطق مي گويند، آزموده را آزمون خطاست، ما هم مذاكرات را آزمايش كرديم و بي حاصل بودن آن را تجربه كرديم.

رئيس دفتر سياسي حماس در اين مورد كه چرا هرگاه مبارزات ملت فلسطين در آستانه تعيين سرنوشت قرار مي گيرد با تلاشهاي مخرب دروني (عربي و فلسطيني) مواجه مي شود و ثمرات و دست آوردهايش بر باد مي رود و اينكه چه تدبيري براي عدم تكرار اين سناريو انديشه شده است، گفت: ما از اين خلل و نقيصه در موضع گيري عربي و بعضاً فلسطين ناخرسنديم و در يك جمله عرض مي كنم كه مردم ما تا تحقق اهداف خويش و آزادي سرزمين و مقدسات (ان شاء‌ الله) از پاي نخواهد نشست.

از سوي ديگر شيخ ابراهيم القوقا تاكيد مي كند انتفاضه اي كه به وسيله مردم مسلمان فلسطين اشغالي به وجود آمد، در واقع زاييده فعل و انفعالات و واكنشهاي است كه در اذهان و روحيه اسلام گرايان داخل سرزمينهاي اشغالي انباشته شده بود. آقاي القوقا چند مورد از اين واكنشها را به طور خلاصه چنين عنوان مي كند:‌

1-ازدياد آگاهيهاي صحيح و عميق اسلامي اين آگاهيها از طريق مساجد و تريبونها و مراكز و موسسات اسلامي و انجمنهاي دانشجويي دانشگاهها و مراكز آموزش عالي در سرزمينهاي اشغالي گسترش يافته است.

2-به وجود آمدن نسل مسلمان و متعهد به مذهب پس از يك مرحله بيگانگي طولاني و پيروي از مكاتب مادي كه با شكست سال 1967 اين مكاتب نيز شكست خودشان را عملاً اثبات كردند.

3-سكوت حاكم بر منطقه در ميان كوششهاي كه به منظور به فراموشي سپردن قضيه فلسطين پس از چهل سال انتظار و دادن وعده هاي كاذب قطعنامه هاي سازمان ملل و متحد و اجلاسهاي بسيار سران عرب و سرانجام اشغال باقي مانده سرزمين فلسطين توسط صهيونيستها.

4-اقدامات سركوبگرانه مقامات اشغالگر اسرائيلي توام با كينه توزيهاي به جاي مانده از حقارتهاي تاريخي و عقده هاي رواني دوران نازيها و خونخواهي از جنگها و غزوه هاي صدر اسلام در خيبر بني‎النظير و بني قريظه.

5-اقدامات وحشيانه اي كه بر يكايك افراد طبقات مختلف اجتماعي فلسطين وارد شده است.

6-ورشكستگي و سرانجام بد سازمانهاي فلسطيني كه روزگاري از اسلام دور شده و شعارهاي غير اسلامي را حمل مي كرده و از جهاد روي گردان شده و از اهدافشان داير بر آزادي سراسر خاك فلسطين عدول كرده اند.

از سوي ديگر شيخ ابراهيم القوقا تاكيد مي كند انتفاضه اي كه به وسيله مردم مسلمان فلسطين اشغالي به وجود آمد، در واقع زاييده فعل و انفعالات و واكنشهاي است كه در اذهان و روحيه اسلام گرايان داخل سرزمينهاي اشغالي انباشته شده بود. آقاي القوقا چند مورد از اين واكنشها را به طور خلاصه چنين عنوان مي كند:‌

1- ازدياد آگاهيهاي صحيح و عميق اسلامي اين آگاهيها از طريق مساجد و تريبونها و مراكز و موسسات اسلامي و انجمنهاي دانشجويي دانشگاهها و مراكز آموزش عالي در سرزمينهاي اشغالي گسترش يافته است.

2- به وجود آمدن نسل مسلمان و متعهد به مذهب پس از يك مرحله بيگانگي طولاني و پيروي از مكاتب مادي كه با شكست سال 1967 اين مكاتب نيز شكست خودشان را عملاً اثبات كردند.

3- سكوت حاكم بر منطقه در ميان كوششهاي كه به منظور به فراموشي سپردن قضيه فلسطين پس از چهل سال انتظار و دادن وعده هاي كاذب قطعنامه هاي سازمان ملل و متحد و اجلاسهاي بسيار سران عرب و سرانجام اشغال باقي مانده سرزمين فلسطين توسط صهيونيستها.

4- اقدامات سركوبگرانه مقامات اشغالگر اسرائيلي توام با كينه توزيهاي به جاي مانده از حقارتهاي تاريخي و عقده هاي رواني دوران نازيها و خونخواهي از جنگها و غزوه هاي صدر اسلام در خيبر بني‎النظير و بني قريظه.

5- اقدامات وحشيانه اي كه بر يكايك افراد طبقات مختلف اجتماعي فلسطين وارد شده است.

6- ورشكستگي و سرانجام بد سازمانهاي فلسطيني كه روزگاري از اسلام دور شده و شعارهاي غير اسلامي را حمل مي كرده و از جهاد روي گردان شده و از اهدافشان داير بر آزادي سراسر خاك فلسطين عدول كرده اند.

دكتر حلمي محمد القاعود نويسنده مسلمان مصري مهمترين عامل پيدايش انتفاضه را نااميد و ناكامي مردم فلسطين در درجه اول از حكومتهاي عربي و در درجه دوم از سازمانهاي فلسطيني كه در خارج سرزمينهاي اشغالي فعاليت مي كنند مي داند. القاعود معتقد است كه در برابر مردم فلسطين راهي وجود نداشت جز اينكه ابتكار عمل را به دست گيرد و بدون احساس شرم به هويت و اصالت واقعي خويش بازگردد و به جهانيان بفهماند كه خلق فلسطين مسلمان است و سرزمين فلسطين يك سرزمين اسلامي است. اين در حالي است كه همه دنيا از او دست كشيده بودند.

علاوه بر اين نويسندگان مسلمان ديگري وجود دارند كه انتفاضه فلسطين و تداوم آن را و حركت مقاومت اسلامي (حماس) را يكي از نشانه هاي بارز الهي دانسته اند.

همان نويسنده پيدايش جنيش مقاومت اسلامي (حماس) را بزرگترين و مهمترين رو يداد قرن عنوان مي كند و مي گويد: شايد خطرناكترين حادثه قرن حاضر اين باشد كه جنبش مقاومت اسلامي در اين مكان، در قلب فلسطين و در كنار مسجد الاقصي و در زمان حاضر شكل مي گيرد.

بنا به اعتراف اغلب صاحب نظران، پيروزي انقلاب اسلامي ايران اثري بنيادين در صحنه مبارزاتي فلسطين به ويژه جريان هاي اسلامي بر جاي نهاد. نكته قابل توجه اين است كه از ابتداي ظهور صهيونيسم يكي از شيوه هاي آنها براي كاستن توان مقابله اعراب، جداسازي ساير ملت ها و مذاهب اسلامي از قضيه فلسطين بود.

استفاده از اختلافات شيعه و سني در راستاي اين هدف برا صهيونيست ها بسيار جذاب و قابل توجه مي نمود. به رغم موفقيت نسبي در اين راه و دور كردن توجه افكار عمومي جامعه ايراني در طول دو دهه نسبت به مسئله فلسطين به كمك رژيم پهلوي، علماي مبارز و قشر روشنفكر ايراني در حمايت و همراهي با فلسطيني ها هرگز كوتاهي نكردند. اولين حضور قابل توجه از علماي شيعه در قضيه فلسطين مربوط به شركت امام كاشف الغطاء در كنفرانس اسلامي قدس بود. اين كنفرانس در سال 1931 در قدس و با تلاش مفتي حاج امين حسيني برگزار شد. هدف اين كنفرانس جلب توجه جهان اسلام به مسئله فلسطين و اخطار به انگليسي ها و صهيونيست ها بود.[51]

صهيونيست ها و انگليسي ها تلاش هايي براي جلوگيري از برگزاري كنفرانس به عمل آوردند، اما چون انگليسي ها مخالفت بيشتر با تشكيل كنفرانس را به مصلحت نمي دانستند به حاج امين حسيني پيام دادند كه كنفرانس نبايد به مسائل سياسي بپردازد و تنها بايد به امور ديني پرداخته شود و چنانچه برخلاف اين عمل شود، او را از فلسطين تبعيد خواهند كرد، اما امام كاشف العظاء در سخنراني خود بر لزوم وحدت و حراست از سرزمين قدس تاكيد كرد و در اولين روز برگزاري كنفرانس، شركت كنندگان نماز جماعت را به امامت وي برگزار كردند. شايان ذكر است كه كاشف الغطاء براي حمايت از آرمان فلسطين بسيار تلاش كرد و در اين راه متحمل مشكلات بسياري نيز شد.

شهيد نواب صفوي نيز از جمله روحانيان مبارز شيعه بود كه در سال 1950 در راس يك هيئت مذهبي از قدس ديدار به عمل آورد و سخنان بسيار حماسي و پرشوري در اين مسجد بيان كرد و رهبران و علماي فلسطيني نماز جماعت را به امامت وي به جا آوردند.

از ديگر علماي شيعه كه نسبت به مسئله فلسطين بسيار اهتمام داشت، مرحوم آيت الله كاشاني بود كه به رغم كارشكني هاي رژيم پهلوي براي كمك به فلسطيني ها تلاش بسياري كرد

حضرت امام خميني (ره) را بايد از مهم ترين رهبران و علماي شيعه و جهان اسلام دانست كه سال‎ها قبل از پيروزي انقلاب، به قضيه فلسطين به شكلي عميق و اساسي توجه داشتند و همواره خطر اسرائيل را براي جهان اسلام يادآوري مي كردند.

سخنان امام (ره) در سال 1343 ه.ش و گوشزد كردن خطر صهيونيسم و نفوذ آن در رژيم پهلوي از جمله معروف ترين موضع گيري هاي امام است. نكته قابل توجه اينكه امام (ره) از ابتدا هرگز اسرائيل را صرفاً به عنوان يك اشغالگر سرزمين فلسطين در نظر نداشتند، بلكه آن را عاملي از سوي غرب براي مقابله با اصل و اساس اسلام مي دانستند.

علاوه بر اين موضع گيري اساسي، امام (ره) در زمينه عملي نيز حتي پيش از انقلاب اسلامي حمايت‎هاي فراواني از فلسطين مي كردند، از جمله اختصاص سهم امام و هدايت اشخاص براي كمك به قضيه فلسطين.

در بين ساير علما و روشنفكران شيعي قبل از پيروزي انقلاب اسلامي مواضع بسيار روشن و محكم شهيد مطهري و دكتر شريعتي نيز قابل توجه است. در لبنان نيز به رغم اينكه فلسطيني ها مشكلاتي را براي شيعيان جنوب لبنان فراهم آورده بودند، امام موسي صدر به شكلي بسيار قاطع و استوار از فلسطيني ها حمايت كرد و در جنگ هاي مسيحيان عليه فلسطيني ها در كنار فلسطيني‎ها ايستاد و از آنها پشتيباني نمود.

در داخل فلسطين نيز جوانان فلسطيني طي دو دهه محاصره مطلق شناخت دقيق و كاملي از شيعه و ايران نداشتند، اما اين را مي دانستند كه رژيم حاكم بر ايران طرفدار اسرائيل است. به همين دليل به محض پيروزي انقلاب و آگاهي آنان از مواضع ضد اسرائيلي امام (ره)، به طور خودجوش موجي از شادي در بين مسلمانان به وجود آمد. به طور كلي، پيروزي انقلاب اسلامي در آن زمان انگيزه اي قوي در بين مسلمانان فلسطيني براي تداوم مبارزه به وجود آورد. گفتني است در شرايط زماني آن روز تفكر اسلامي و قدرت آن براي مقابله با جريان هاي استكباري به طور جدي زير سوال رفته بود، به گونه اي كه بسياري تفكر اسلامي را فاقد قدرت براي به تحرك در آوردن توده ها مي دانستند.

در مورد اثرات و بازتاب انقلاب اسلامي ايران بر فكر و ايدئولوژي جنبش جهاد اسلامي فلسطين، بايد گفت كه انقلاب اسلامي در زمينه هاي تئوري و عمل براي جنبش جهاد منبع فكر و الهام بوده است. به طوري كه بنيانگذاران جنبش جهاد از همان ابتدا سعي مي كردند انديشه ها و رهنمودهاي امام خميني را بپذيرند و به فرامين وي عمل نمايند. از نظر بنيانگذاران الجهاد، امام خميني نه فقط سمبل و الهام بخش و رهبر انقلاب اسلامي ايران است، بلكه در همه جا اين مشخصات را دارد.

همين طور رهبران الجهاد كوشيدند از تجربيات انقلاب اسلامي ايران درس بگيرند و اين تجربيات را در صحنه فلسطين پياده كنند. از ديدگاه جنبش جهاد اسلامي تا قبل از پيروزي انقلاب در ايران، اسلام از صحنه مبارزه و رويارويي دور بوده است، لذا با پيروزي انقلاب اسلامي اين مسئله روشن شد كه اسلام تنها راه حل بوده و جهاد بهترين شيوه مناسب مي باشد.

در حقيقت جنبش جهاد اسلامي مواضع بنياديش را در خصوص مسئله جهاد در فلسطين از سه محور اساسي الهام مي گيرد. اين محورها عبارتند: 1-انقلاب ايران 2-ميراث اخوان المسلمين (به ويژه ادبيات سيد قطب) 3-تجربيات سازمان جهاد اسلامي مصر. انقلاب اسلامي ايران توانست كاري كند كه نگريستن به قضيه فلسطين از يك ديدگاه اسلامي امري ممكن باشد، همان ديدگاهي كه جنبش جهاد اسلامي آن را مناسبترين راه حل معرفي مي كند.[52]

دين اسلام از نظر امام خميني همان ديني است كه مجاهدان حق جو و عدالت طلب، خواهان آن مي باشند. دين كساني كه خواستار آزادي و استقلال هستند.

به عقيده تئوريسينهاي جهاد اسلامي، خطر اسرائيل تنها در اشغال (دارالسلام) فلسطين و تحقير مردم اين كشور و گسترش فرهنگ صهيونيستي خلاصه نمي شود، بلكه اين طرح بخشي از يك نقشه جامع به منظور پراكنده ساختن امت اسلامي و سوق دادن مسلمانان به سوي غربگرايي و استثمار و استعمار و بندگي و فلج كردن اراده آنان مي باشد.

همانگونه كه رهبران جمهوري اسلامي ايران بارها در محافل داخلي و خارجي به آن اشاره نموده اند.

از زمان شروع انتفاضه، تلاش هاي ايران براي تقويت همكاري بين حزب الله، حماس و جهاد اسلامي بوده است جمال منصور، يكي از رهبران حماس، در كرانه غربي طي مصاحبه اي كه در 9 آوريل، با نشريه الحياه الجديده انجام شد، تاييد كرده است كه تجربه حزب الله، تجربه مبارزاتي مردم را غني كرده است و حزب الله به نمادي براي مردم فلسطين تبديل شده است.

ايران تلاش دارد تا گروه هاي فلسطيني را ترغيب نمايد تا از مدل حزب الله براي مبارزه عليه اسرائيل، استفاده كنند. خبرنگاري اين راديو به اظهارات رهبر انقلاب ايران اشاره مي كند كه شروع انتفاضه فلسطين را نتيجه فعاليت هاي حزب الله در خروج اسرائيل از جنوب لبنان مي دانند.

سيد حسن نصر الله، دبير كل حزب الله، خطاب به شركت كنندگان در كنفرانس گفت كه موفقيت حزب الله در وادار ساختن اسرائيل به خروج از جنوب لبنان، بايد به الگويي براي فلسطينيان بدل شود. حزب الله بعد از اين كه اسرائيل را مجبور ساخت تا از جنوب لبنان خارج شود، در جهان عرب از جايگاه ويژه اي بر خوردار شد و اين موجبات نگراني مقام هاي اسرائيلي را فراهم كرده است.

ديمز در گزارش خود ذكر مي كند كه هدف اين كنفرانس ايجاد هماهنگي بين گروه هاي مخالف اسرائيل است و چريك هاي حماس تاكنون در عمليات مشترك با جهاد اسلامي و حزب الله شركت داشته اند. مناشي امير، مدير بخش فارسي راديو اسرائيل، ادعاهاي گذشته را تكرار مي كند و مدعي است كه ايران چريك هاي فلسطيني را در اردوگاه هاي حزب الله در جنوب لبنان و هم چنين در ايران مورد آموزش قرار مي دهد. وي مي افزايد: «چريك هاي فلسطيني از تاكتيك هاي حزب الله چون حملات موشكي و قرار داد بمب در كنار مسير عبور سربازان اسرائيلي استفاده مي كنند.»

حمايت ايران از مردم فلسطين موجب نگراني اين تحليلگران شده است و آنها تلاش دارند، مقام هاي فلسطيني را ترغيب نمايند تا حمايت ايران از گروه هاي فلسطيني را به منزله زنگ خطري تلقي كنند تا به اين بهانه به پاي ميز مذاكره بازگردند. موضوع ديگر اين است كه عدم حمايت مالي اعراب از فلسطينيان موجب شده كه آنها براي دريافت كمك مالي به جانب ايران روي آورند و زمينه را براي ايران، در تحميل سياست هاي خود فراهم آورند. كنفرانس تهران شرايط را براي عرفات و شارون دشوار مي سازد تا بتوانند خشونت ها را متوقف سازند.[53]

از طرف ديگر دكتر فتحي شقاقي در نوشته ها و سخنرانيهاي خود از جوانان و مردم فلسطين خواسته است براي مبارزه با اسرائيل و آزادي فلسطين، مردم ايران را الگوي خود قرار دهند. از آنجا كه جهاد اسلامي نقش مهمي در بسيح اسلامي در نوار غزه بعهده داشت، حكومت اسرائيل رهبران آن از جمله عبدالعزيز عوده و فتحي شقاقي را به لبنان تبعيد كرد. رهبران جهاد اسلامي فلسطين پس از استقرار در بيروت به جمهوري اسلامي ايران و گروههاي طرفدار انقلاب اسلامي در لبنان بيشتر نزديك شدند و مواضع ايران در قبال فلسطين نزديك كردند. جهاد اسلامي كه قبلاً تا حدي با سازمان فتح و شاخه نظامي آن در سرزمينهاي اشغالي همكاري داشت، پس از استقرار در لبنان، و بويژه پس از سياستهاي دو سال اخير رهبران ساف با آنها سر به مخالفت برداشته است. جهاد اسلامي با ابتكار نوزدهمين اجلاس شوراي ملي فلسطين در 15 نوامبر 1988 در الجزاير در رابطه با اعلام استقلال كشور مستقل فلسطيني مخالفت ورزيده و طي صدور بيانيه اي اين اقدام را «خائنانه» توصيف كرد. مخالفت جهاد اسلامي با سياست ساف، پس از مواضع جديد ياسر عرفات در اواخر 1988 در ژنو كه طي آن وي اسرائيل را به رسميت شناخت، و قطعنامه هاي 242 و 338 سازمان ملل را پذيرفت، بسيار شديدتر شده است.

عبدالعزيز عوده رهبر جهاد اسلامي، در 1989 به ايران سفر كرد و با رهبران جمهوري اسلامي به مذاكره پرداخت. دكتر فتحي شقاقي نيز چند بار به تهران سفر كرده و مواضع جهاد را در قبال مساله فلسطين بيان نموده است. نزديكي جهاد اسلامي به ايران باعث شده است كه گروههاي فلسطيني طرفدار عراق و نيز جنبشهاي اسلامي مخالف انقلاب اسلامي و بويژه طرفداران عربستان سعودي براي منزوي كردن جهاد اسلامي به تلاش بپردازند. البته جهاد اسلامي از اواسط سال 1989، در نشريه اي تحت عنوان «المجاهد» كه در بيروت انتشار مي يابد، به انعكاس نظريات و مواضع خود و نيز شرح فعاليتهاي طرفداران جهاد اسلامي در داخل سرزمينهاي اشغالي مي پردازد. المجاهد در مقالات خود همچنين طرحهاي سياسي جهت حل مساله فلسطين و نيز مواضع رهبران ساف را كه خواستار مذاكره با اسرائيل هستند، مورد انتقاد قرار مي دهد.

به اعتقاد دكتر فتحي شقاقي گروه جنبش جهاد اسلامي فلسطين از آغاز پيدايش در فلسطين از سه مرحله عبور كرده است. [54]

مرحله اول- مرحله آماده سازي و بسيج از طريق كار سياسي و مردمي و تبليغ در مساجد و دانشگاهها و اتحاديه ها و جزوات و اعلاميه ها و نشريات مخفي.

بياد مي آورم كه قبل از انتقال به مرحله دوم مسوولين اسرائيلي تعداد زيادي از فرزندان جنبش جهاد اسلامي را دستگير كردند و هنگامي كه براي اولين بار شخصاً برابر قاضي اسرائيلي قرار گرفتم فهرستي از اتهامات مرا پيش روي من گذاشتند كه اولين آنها اين بود كه تو متهم هستي كه اقدام به تاسيس يك سازمان ديني نموده اي كه دعوت (امام) خميني در نابودي اسرائيل و سيطره اسلام بر جهان را تاييد مي كند.

مرحله دوم – آغاز مبارزه و جهاد مسلحانه كه در ايجاد اعتماد بنفس به مردم فلسطين تاثيري زيادي داشت، در حالي كه نيروهاي لائيك ملي گرا از مبارزه مسلحانه روي گردانيده و راه سياسي و ديپلماتيك را انتخاب كردند آنان در اين رهگذر بي آنكه ره آوردي داشته باشند خود را خوار و ذليل ساختند.

سال 1986 – 1987 سال اسلام مجاهد در فلسطين بود. سالي كه با خون پاك و طاهر اسلامي زمينه را براي انتفاضه مبارك آماده ساخت. روز 6/10/1987 اولين شعله انتفاضه را برافروخت. آن هنگام كه يك هسته از فداييان جهاد اسلامي با نيروهاي اطلاعاتي دشمن درگير شدند و درگير مهمي به وجود آمد كه در خلال آن چهار نفر از بهترين جنگجويان جهاد اسلامي به شهادت رسيدند و تعداد زيادي از افسران و سربازان دشمن كشته و مجروح شدند.

در چنين روز بزرگي از تاريخ مردم فلسطين جنبش جهاد اسلامي به همراه مردم فلسطين وارد مرحله دوم در مسير خود گرديدند: «انتفاضه»

مرحله سوم-انتفاضه، كه جنبش جهاد اسلامي از روز اول و بطور روزمره در همراهي رويدادهاي انتفاضه حاضر بود. هفته ها گذشت تا ديگر نيروهاي اسلامي و ملي بپاخيزند و صفوف خود را منظم سازند و با قوت در انتفاضه شركت نمايند.[55]

حادثه، پيروزي انقلاب اسلامي در ايران در سال 1979 به رهبري امام خميني رضوان الله عليه بود اين پيروزي با خروج مصر از صحنه مبارزه با رژيم صهيونيستي و امضاي توافقنامه كمپ ديويد همزمان گرديد. خروج مصر به مثابه برادر بزرگ ] كشورهاي عربي خط مقدم[ از صحنه مبارزه همانگونه كه مي دانيم باعث گرديد تا بار اين رويارويي كاملا بر دوش سوريه قرار گيرد.

از جمله نعمت هاي خداوند به امت اسلامي، سوريه و اعراب پيروزي انقلاب اسلامي و سقوط رژيم شاه هم پيمان استراتژيك رژيم صهيونيستي در منطقه بود. شما تصور كنيد اگر همزمان با كمپ ديويد رژيم شاه هم همچنان در قلب منطقه باقي مي ماند و پايگاه استراتژيك طرح غربي صهيونيست در منطقه بود، اين منطقه چه شكل و ساختاري پيدا مي كرد؟

از رحمات خداوند بر ما، حكمت و دانايي رهبران اين كشور ]ايران[ بود كه آنان انقلاب را از همان روز اول پيروزي به عنوان هم پيماني براي اعراب و يار و ياوري براي مسايل عربي و در راس آن مسئله فلسطين و رويارويي با رژيم صهيونيستي اين مسئله مركزي جهان عرب معرفي نمودند.

اما حادثه جالب دوم مربوط به امام و انقلاب است. زماني كه انقلاب اسلامي در همان ابتداي پيروزي‎اش با جنگ تحميلي كه با هدف شكست و در نطفه خفه نمودن آن در چارچوب طرح هاي توطئه گرانه بيگانگان عليه اين انقلاب مواجه گرديد، انقلاب شعار جنگ جنگ تا پيروزي پيش بسوي قدس ]حربا حربا حتي النصر، زحفا زحفا نحو القدس[ را سر داد امام زماني كه امام خميني (رضوان الله عليه) تصميم به توقف جنگ گرفت.

مسئله جالب اينجاست، چه كسي در آن روز فكر مي كرد كه خداوند سبحانه و تعالي براي امام خميني آن جنگ را با جنگ پر خير و بركت تر مبدل كند. جنگي كه براي رسيدن به قدس نزديك تر است و ديوار به ديوار رژيم اشغالگر قدس قرار دارد. اين جنگ را فرزندان و شاگردان مكتب امام خميني رزمندگان حزب الله و مقاومت اسلامي عليه خيبر جديد انجام دادند.

امام خامنه اي (حفظه الله) راهي را كه امام خميني (رضوان الله عليه) آغاز نمود، بدو ادامه داد، بنحوي كه همگان مي دانيم كه بدون اين پشتيباني و كمك هايي كه انقلاب اسلامي به مقاومت اسلامي لبنان و فلسطين نمود، به فقط مي گوييم كه پيروزي غير ممكن بود بلكه از پايه و اساس چيزي به نام مقاومت وجود نداشت.[56]

ترديدي نيست كه شعاع تاثيرات انقلاب اسلامي ايران آنچنان فراگير و پر جذبه بود كه فلسطيني ها به تاسي از شيوه هاي مبارزاتي مردم ايران، دست به قيام و خيزش عمومي زده كه اصطلاحاً بنام «انتفاضه» مشهور گشت. در اين «انتفاضه» مردم فلسطين، با دست خالي و صرفاً با استفاده از سنگ به روياروئي با سيل تانكهاي زرهي و هلي كوپترهاي مسلسل دار و نيروهاي اطلاعاتي و امنيتي اسرائيل برخاستند. در اين جنگ نابرابر، ارتش اسراييل با كليه نفرات و تجهيزات آن به حالت آماده باش عمومي درآمد تا قيام مردم فلسطين را با بهره گيري از تكنيك ها و شيوه هاي مختلف سركوب كند. بواقع اين انتفاضه، بهاي بسيار سنگيني براي رژيم صهيونيستي در برداشت و از همين رو سران رژيم صهيونيستي كوشيدند از هر ترفندي براي خاموشي شعله هاي مقدس آن بهره جويند. لذا توافق اسلو و گفتگوهاي پشت پرده رهبران جناح سازشكار فلسطيني بعنوان يك شگرد محافل صهيونيستي براي متوقف كردن انتفاضه و به سازش كشاندن فلسطيني ها محسوب مي شود. متاسفانه جناح سازشكار فلسطيني بسرعت در دام صهيونيستها غلتيده و با براه انداختن تشكيلات خود مختار و تحت الحمايه در 3 درصد از اراضي غصب شده فلسطين، بعنوان نيروي حائل در مقابل حملات روزمره توده هاي فلسطيني عليه صهيونيستها ظاهر گرديده است. اين جناح سازشكار بخاطر سلطه طلبي و قبضه كردن امور در سرزمين هاي اشغالي، به حقارت آميزترين نوع تسليم طلبي در تاريخ اعراب تن داد و متعهد گرديد نه فقط آتش انتفاضه را خاموش كند بلكه به نيابت از سرويس اطلاعاتي اسرائيل، به سركوب فعالان انتفاضه و مبارزان جنبش هاي اسلامي بپردازد.[57]

ايران از نظر اسراييليها مهمترين كشور تهديد كننده اسراييليها است. بنابراين جايگاه ويژه اي در نظام امنيتي رژيم اسراييل دارد. اين كشور در صدد مقابله با تهديداتي است كه از نظر آنها امنيتشان را به خطر مي اندازد.

اسراييليها اصطلاح ماوراي افق را به كار برده اند از نظر آنها ايران به خاطر دست يافتن به سلاح تخريب جمعي تهديد بالقوه براي اسراييل است لذا آنها ناچارند كه مقابله به مثل كنند و اين مستلزم تواناييهاي جديد براي ماوراي افق است. مدير كل وزارت دفاع اسراييل در مورد ايران اظهار مي دارد كه «آنها مي گويند قصد نابودي اسراييل را دارند و براي حزب الله جنگ افزار مي‎فرستند.» در سال 1995 در آمريكا نيز از ايران به عنوان «بزرگترين تهديد براي اسراييل» تاكيد شد و نسبت به ورود ايران به آستانه سلاح هاي هسته اي و حمايت از گروههاي اسلامي اظهار نگراني شده است.

در اين خصوص ايهود باراك گفته است تلاش كشورهايي مانند ايران، ليبي، عراق و پاكستان براي كسب توانايي نظامي اتمي مشكل ساز خواهد شد، در سال 1992 اسحاق را بين نخست وزير اسراييل گفته بود كه دولتش با همكاري قدرتهاي بزرگ بايد توجه خود را به احتمال دست يابي دشمنان اسراييل به سلاح هسته اي معطوف سازد. و از اتمي شدن آن به هر قيمت جلوگيري كند.

همچنين اريل شارون پس از انتصاب به سمت وزارت دفاع در سال 1981 با تاكيد بر اهميت عمق استراتژيك به عنوان مبناي نظام منطقه اي اشاره كرد وي تمام كشورهاي عربي، ايران، تركيه، پاكستان و كشورهاي شاخ آفريقا را حوزه امنيتي اسراييل اعلام كرد و از تصميم اين دولت براي ممانعت از دست يابي كشورهاي خصم (بالفعل يا بالقوه) به جنگ افزارهاي هسته اي خبر داد.

همچنين مارتين كرامر، مدير انستيتوي دايان – تل آويو در ارتباط با اهداف اسراييل از اتحاد با تركيه چنين گفته است: «قرار داد تركيه با اسراييل يك قرارداد تشريفاتي نيست بلكه قرارداد استراتژيك و با ابعاد وسيع است كه اگر لازم باشد براساس اين قرارداد اسراييل قادر خواهد بود براي تامين امنيت خود اهدافي را در ايران مورد حمله قرار دهد وي اضافه كرد؛ كنترل باب المندب كه درياي سرخ را به اقيانوس هند متصل مي كند از طريق اريتره در اختيار اسراييل است. اكنون تركيه را نيز تحت نفوذ داريم، برخي فكر مي كنند كه اسراييل اين اقدامات را براي نفوذ اقتصادي در آسياي ميانه و قفقاز انجام مي دهد، نخير! اين عمليات در راستاي اهداف استراتژيك اسراييل است و ما قصد داريم خطر دست يابي ايران را به سلاح هسته اي خنثي كنيم. چرا كه گاه حوادث آنقدر سريع اتفاق مي افتد كه اگر ما به موقع در منطقه حضور نداشته باشيم منافع ما به خطر مي افتد.

يكي ديگر از مسايلي كه اسراييل بر آن تاكيد دارد آزمايش موشك شهاب 3 ايران بود كه از نظر اسراييل اين موشك كشور آنها را در تيررس حملات ايران قرار مي دهد. لذا دولت اسراييل را مجبور به بازنگري در برنامه هاي دفاعي و افزايش بودجه نظامي خود كرده است.

همچنين اسحاق مردخاي در ارتباط با موشك شهاب 3 ايران گفته بود كه «اسراييل در معرض خطر مهمي از جانب موشكهاي ايران قرار دارد.»

باري روبين كارشناس امور خاورميانه در دانشگاه بارايلان مي گويد «اسراييل مقدار هنگفتي از بودجه خود را صرف برنامه هايي براي مقابله با خطر اين موشكها نموده است.»

پرز وزير امور خارجه اسراييل «تهديدات عمده اسراييل را ناشي از تركيبي از سلاح هاي هسته اي و اسلام افراطي بيان كرده است بنابراين جمهوري اسلامي ايران در پي دست يابي به قدرت هسته اي است دشمن اصلي اسراييل است.» اين تهديدات ارزش بازنگري را دارند زيرا نخبگان عرب، نگراني و تشويش اسراييل در مورد منازعه گردهمايي بنيادگرايي اسلامي نسبت به ثبات رژيم هاي عربي و پيدايش زرادخانه هسته اي ايران را افزايش مي دهد. احساس عمومي رهبران اسراييل اين است كه تهديدات همه در كشورهاي دورتر متمركز شده در حالي كه روابط با همسايگان عرب رو به بهبود است.

دولت اسراييل احساس مي كند كه فعاليت هاي هسته اي ايران، نه تنها اسراييل را به دردسر مي‎اندازد بلكه غرب را نيز دچار مشكل مي كند، «بيلن» رئيس مجلس اسراييل اعلام كرد كه اسراييل از اروپاي غربي و ساير كشورها از جمله چين خواسته است لايحه اي را تصويب كند كه مانع از فعاليت هسته اي ايران شود. رئيس سابق ستاد باراك گفت كه ايرانيها «جريان نفت به دنياي آزاد، ثبات رژيم هاي پراگماتيك، توازن داخلي در جهان عرب و رشد اقتصادي اروپا و ژاپن را مورد تهديد قرار مي دهند به اين جهت آنها سزاوار يك تلاش پيشگيرانه جهاني هستند، آنچه لازم است يك جبهه بين المللي است.» به قول اسحاق را بين، فقط ايالات متحده آمريكا، مي توان يك حركت بين المللي براي توقف تكثير سلاح هاي هسته اي در خاورميانه را رهبري كند، اسراييل در زمينه تلاش براي جلوگيري از فروش موشكهاي كره شمالي به ايران كه اسراييل در تيررس آنها است، به ايلات متحده آمريكا اتكا داشت.

همچنين در تاريخ 8 ژوئن 1992 فرمانده اطلاعات ارتش اسراييل گفت ايرانيان در حال انجام پروژه هاي هستند كه باعث نگراني ها در زمينه حفاظتي و ادامه حياتمان شده است و زماني كه اين پروژه به انجام برسد و به پتانسيل لازم دست يابد، تا پايان اين دهه ايرانيان توانايي انجام كارهاي هسته‎اي را خواهند داشت. در 15 ژوئن 1992 فرمانده نيروي هوايي اسراييل، سرلشكر هوتز بودينگر در مورد تلاش هايي صحبت كرد كه ديگر كشورهاي منطقه براي بدست آوردن سلاح هسته اي انجام مي‎دهند، او گفت اطلاعاتي را در اختيار داريم كه نشان مي دهد كشورهاي منطقه مخصوصاً ايران، به سختي تلاش مي كند كه به اين توانايي برسد، ما فكر مي كنيم با توجه به اطلاعات بدست آمده اگر كاري صورت نگيرد، در طول يك دهه يا بيشتر ايران، به اين مهم دست پيدا خواهد كرد. 8 ماه بعد يك افسر نيروي هوايي كه به طور اختصار سرهنگ A ناميده مي شود تاكيد داشت به اسراييل برسند. در اين شكي نيست كه ايران در تلاش است تا توانايي توليد سلاح هاي شيميايي و هسته اي را بدست آورد. او همچنين گفت كه ايرانيها در حال توسعه برنامه هاي موشكي و همچنين توليد هواپيما مي باشند كه مستقيماً باعث هراس اسراييل شده است. هم چنين در اين زمان ايران در حال انجام برنامه هاي هسته اي بلند مدت خود مي باشد.[58]

با توجه به مطالبي كه از سران اين رژيم در مورد ايران نقل شد، به اين نتيجه مي رسيم كه كشور ايران جايگاه خاصي در نظام امنيتي اسراييل دارد و اين كشور در سياستگذاري امنيتي خود به ايران توجه مي كند. با توجه به اينكه اين كشور ايران را مهمترين تهديد خود مي داند لذا براي مقابله با ايران موشكهاي مجهزي را خريداري كرده است. موشك شهاب 3 كه اخيراً توسط ايران ساخته شده است مقامات امنيتي اسراييل را نگران كرده است چرا كه اينها را اين مي ترسند كه ايران اين سلاح ها را عليه اسراييل استفاده كند. با توجه به اين كه برد اين موشك 1300 كيلومتر است به راحتي مي تواند اسراييل را مورد حمله قرار دهد. از يك طرف در اختيار داشتن سلاحي كه مي تواند اسراييل را مورد هدف قرار دهد و از طرف ديگر تفكر سران رژيم ايران مبني بر اينكه اسراييل بايد نابود شود اين رژيم را بيش از پيش نگران كرده است. لذا مقامات اسراييل بر اين امر واقفند كه بايد براي تهديدات ايران چاره انديشي كنند.

نظریه پردازان تصمیم گیری به فرایندهای داخلی یک کشور، و به ویژه افراد تصمیم گیرنده، توجه دارند. به عبارت دیگر، برای آنکه سیاست خارجی کشورها را بررسی کنیم باید از منظر کسانی که تصمیم می گیرند وگروههایی که در قالبهای سازمانی و بوروکراتیک عمل می کنند، به بحث و بررسی بپردازیم.

شاید بتوان ادعا کرد که پیچیده ترین مجموعه از نظریه پردازیها در رابطه با سیاست خارجی به فرد و ویژگیهای فردی مربوط می شود، و پیچیده ترین و مبهم ترین تحقیقات درباره این متغیر خاص انجام گرفته است.[59]

متغیرهای بیرونی و خارجی یعنی ساختار نظام منطقه ای و بین المللی بر تصمیم گیریهای دست اندرکاران ایران در سیاست خارجی تأثیرگذار بوده اند و در واقع روابط خارجی به عنوان تداوم سیاست داخلی از عواملی چون ایدئولوژی و ذهنیت نخبگان سیاسی تأثیرپذیری بیشتری داشته است. به عبارت دیگر، در پویش رفتار خارجی جمهوری اسلامی محیط داخلی از اهمیت والاتری در مقایسه با متغیرهای خارجی برخوردار بوده است. و بسته به عقاید، ویژگی ها وشیوه اداره دستگاه دیپلماسی و رویکرد دولتمردان نسبت به تحولات نظام بین المللی تناوب بین آرمان گرایی و واقع گرایی صورت می پذیرفته است. به رغم تفاوت رویکرد رهبران آرمانگرا و واقع گرا در سیاست خارجی، هر دو گروه بر راهبرد عدم تعهد در گفتمان انقلابی و ایدئولوژیک نه شرقی، نه غربی تأکید دارند و آن را با ویژگی هایی چون، استقلال در سیاست خارجی اجتناب از ورود به اردوگاه شرق و غرب و بهبود روابط با کلیه کشورها به استثنای کشورهای نژادپرست و استکباری مورد پذیرش قرار می دهند. از نظر آنان راهبرد عدم تعهد جایگزینی مناسب برای ارتقای وجهه ملی واعتبار بین المللی ایران و برآوردکننده نیازهای ملی و بین المللی کشور بشمار می آید چرا که با ساختار حکومتی جمهوری اسلامی و نیز با ویژگیهای خاص تاریخی، جغرافیایی و اقتصادی ایران سنخیت دارد.[60]

با پیروزی انقلاب اسلامی، دولت ایران از یک دولت دوست اسراییل به اصلی ترین دشمن اسراییل تبدیل شد و در جریان انقلاب شعار " الیوم ایران، غداً فلسطین" ( امروز ایران، فردا فلسطین ) مورد تأکید انقلابیون مسلمان ایران بود و در جریان جنگ تحمیلی عراق علیه ایران نیز شعار " راه قدس از کربلا می گذرد" رایج شده بود.

در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، اصول 152 و 154 به حمایت از محرومین و جنبشهای آزادیبخش اشاره شده است و سعادت انسان در کل جامعه بشری را، آرمان انسان مسلمان دانسته و استقلال، آزادی و حکومت حق و عدل را حق همه مسلمانان جهان می داند.

امام خمینی (ره) بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران که یک دهه رهبری آن را نیز به عهده داشتند بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نیز همواره حساسیت شدیدی نسبت به این موضوع نشان می دادند که بصورت موضوعی به چند محور اساسی از دیدگاههای ایشان درباره فلسطین و اسراییل اشاره می کنیم :

1-تفکیک مسأله یهود از صهیونیزم

2-دعوت مسلمین به اتحاد علیه اسراییل

3-اختصاص وجوهات شرعی به مجاهدان فلسطین

4-تیزبینی و دوراندیشی (نامگذاری آخرین جمعه ماه رمضان بعنوان روز قدس)

5-افشای مکرر شعار نیل تا فرات.

در تأثیرپذیری نیروهای مبارز فلسطینی از انقلاب اسلامی ایران می توان به نامه حییم هرزوگ رییس جمهور اسبق اسراییل به یهودیان آمریکایی معترض سیاستهای اسراییل در برخورد با فلسطین اشاره کرد که نوشته بود :

تظاهرکنندگان فلسطینی مناطق اشغالی از طرفداران تفکر امام خمینی می باشند و هیچ ارتباطی با ساف ندارند این جوانان می خواهند خیابانهای اسراییل را به خیابانهای بیروت و تهران تبدیل کنند اگر تظاهرات فلسطینیها با همان تفکرات قبلی خود، خطری در بر نداشت و علت شدت عمل اسراییل در مقابل آنها این است که، قیام، تغییر ایدئولوژی داده و الهام بخش آن اسلام است.[61]

آیه ا... خامنه ای : جمهوری اسلامی ایران، مذاکرات و قراردادهای منعقده میان ساف و اسراییل را خیانت به آرمانهای فلسطین دانسته و قویا آنرا نظرا و عملا محکوم می نماید. همچنین قطع رابطه ایران و مصر از زمان پیروزی انقلاب، در این راستا بوده است. بدنبال سازش عرفات با اسراییل و به جهت مخالفت ایران با این روند، در مهرماه سال 1370، جمهوری اسلامی ایران، اقدام به جمع آوری مخالفان روند صلح در تهران در کنفرانس دفاع از حقوق ملت مسلمان فلسطین کرد. این مسأله و نیز اوج اعتصابات انتفاضه در نواحی اشغالی، چالشهای جدیدی بر صلح آمریکایی بودند. در کنفرانس مزبور، آیت ا... خامنه ای گفت :

«کنفرانس صلحی که پرچمدار آن آمریکا باشد، حقوق ملت فلسطین را پایمال خواهد کرد و این یک اقدام خائنانه و حمایت از رژیم صهیونیستی اسراییل است.» مهمترین ویژگی این کنفرانس اصل سازش ناپذیری با اسراییل و آمریکا و تشدید مبارزه و حمایت از انتفاضه بود. در روز دوم کنفرانس، تهران یک پیشنهاد برای تشکیل ارتش اسلامی، جهت دفاع از آرمان فلسطین را عنوان کرد. رهبران انقلاب ایران مبارزه قهرآمیز و جنگ واقعی با صهیونیستهای نژادپرست را حق ملت فلسطین دانستند.

دولت ایران ضمن حمایت از حزب ا... لبنان، برقراری روابط با گروههای جهادی مانند حماس و جهاد اسلامی و محدود کردن فعالیتهای نمایندگی ساف در تهران و گسترش روابط با سوریه و لبنان عملا خود را به عنوان، پرچمدار مخالفین صلح با اسراییل و حامی اصلی مردم فلسطین نشان داد.

آیت ا... خامنه ای بعد از امضای پیمان وای ریور در مریلند گفتند : " مسأله بعدی، این توافق ننگینی است که باز اخیرا میان صهیونیستها و کسانی که خود را نماینده فلسطینها می دانند انجام گرفته است... انسانی حقیر، انسانی خائن، انسانی به شدت فرو رفته در لجنزار خودپرستی و دنیاپرستی (عرفات) که اصلا لایق نیست انسان او را عضوی از مقاومت فلسطین بداند؛ چه رسد به این که بخواهد رهبر آن مقاومت باشد او در حقیقت مسئولیت تعقیب و دنبال گیری کار مبارزات فلسطین را بر عهده گرفت، یعنی مسأّله گرفتاری بزرگ دولت صهیونیست را از قبل انقلابیون مسلمان فلسطینی از دوش او برداشت و به دوش خود گرفت[62]...

آیت ا... خامنه ای بعد از شروع انتفاضه الاقصی، حملات خود را به اسراییل شدیدتر کردند و ضمن اینکه اساس اسراییل را بر نژادپرستی دانستند گفتند : " ... دستگاههای استکباری از ایران اسلامی گله می کنند که شما با روند صلح مخالفید، ما البته مخالفیم، اما شما بدانید اگر ایران اسلامی هم مخالف نبود، اگر هیچیک از ملتها و دولتهای دنیا هم کمک نمی کرد این خیال خامی است که شما خیال می کنید یک ملت را می شود از صحنه تاریخ محو کرد و به جای آن یک ملت جعلی به وجود آورد."[63]

ایشان راه مهار بحران خاورمیانه (فلسطین) را رفراندومی دانستند که بین ساکنان اصلی و اولیه فلسطینیان برگزار شود و سپس دولت منتخب خود تصمیم بگیرد که با یهودیانی که در این قرن به فلسطین وارد شدند چه کند. آنها را نگه دارد یا برگرداند یا در نقطه خاصی اسکان بدهد.رهبر ایران ضمن تشویق فلسطینیان به ادامه جهاد تا کسب استقلال، اجلاسهای اخیر (شرم الشیخ و اجلاس سران عرب در قاهره در 2000 ) را در حل معمای فلسطین ناتوان دانستند.

آقای خاتمی، رییس جمهوری ایران، در دیدار با خالد مشعل رییس دفتر سیاسی حماس، گفت : امروز فرزندان فلسطین در درون این سرزمین مورد سرکوب وکشتار و در بیرون از وطن خود نیز آواره شده و سرزمینشان در اشغال رژیم صهیونیستی است... من باید به بشریت تسلیت بگویم چرا که آدمکشان و قاتلان و غاصبان مورد حمایت برخی دولتها هستند و جایزه می گیرند و کسانی که از سرزمینشان دفاع می کنند باید کشته و آواره شوند... ما خواستار صلح پایدار و مبتنی بر ابتدایی ترین حقوق بین المللی و انسانی هستیم و آن این که این حقوق برای همه فلسطین است تا همه اقوام و گروههای مذهبی بتوانند خودشان سرنوشت خود را تعیین کنند.[64]

بسیجیان ایرانی جهت اعلام حمایت از انتفاضه اردویی یکصدهزار نفری برگزار کردند و دولت ایران نیز ضمن تشکیل ستاد حمایت از انتفاضه فلسطین، دو شماره حساب ارزی و ریالی برای این کار اختصاص داد. دولت ایران ضمن انتقاد شدید از اجلاس سران عرب در قاهره، شرط حضور آقای خاتمی رییس سازمان کنفرانس اسلامی و رییس جمهوری ایران را در کنفرانس سران دوحه قطر آبان 1379، قطع رابطه اقتصادی این دولت با اسراییل اعلام کرد که اتحاد ایران و عربستان در این موضوع منجر به موفقیت آنان شد.[65]

یکی از اقدامات مهمی که امام خمینی (ره) در خصوص احیای آرمان فلسطین در سطحی جهانی انجام دادند، طرح روز جهانی قدس و فرمان اجرای آن در بهترین زمانی- یعنی ماه ضیافت الله و نزدیکتر شدن امت اسلامی – بود که تأثیرات مثبتی در داخل فلسطین اشغالی و در سطح دنیای اسلام و کشورهای مختلف جهان بر جای گذاشت. امروز این میراث گرانقدر امام راحل (ره) همچنان پرشکوه در میان امت اسلامی باقی است و هر سال بر شکوه و عظمت آن افزوده می شود.

امام راحل و رهبر کبیر انقلاب اسلامی با سیره عملی و نظری خود، جنبشهای اسلامی، خصوصا جنبش اسلامی فلسطین، را احیاء و مسلمانان جهان را در راه آن بسیج نمودند. امام امت (ره) همچنین با هرگونه سازش در خصوص آرمانهای اسلامی، از جمله آرمان مقدس فلسطین، مخالفت جدی می نمودند که این خود باعث افزایش روحیه مقاومت، ادامه جهاد و باقی ماندن نور امید در دلهای مسلمانان مبارز، خصوصا فلسطینیان مظلوم و مستضعف می شد.

حضرت امام خمینی (ره) به مناسبتهای مختلف در راستای عمل به تکلیف شرعی خود- در مقام یک رهبر اسلامی- از یک طرف نسبت به این جرثومه فساد و غده سرطانی هشدارهای مهمی در جهت بیداری مسلمین داده اند، و از طرف دیگر بر حمایت مادی و معنوی تمام ملل اسلامی از حماسه مردم فلسطین در راه آزاد سازی قدس شریف تأکید فرموده اند.

« حماسه مردم فلسطین یک پدیده تصادفی نیست. آیا دنیا تصور می کند که این حماسه را چه کسانی سروده اند و هم اکنون مردم فلسطین به چه آرمانی تکیه کرده اند که بی محابا و با دست خالی در برابر حملات وحشیانه صهیونیستها مقاومت می کنند؟ آیا تنها آوای وطن گرایی است که از وجود آنان دنیایی از صلابت آفریده است؟ آیا از درخت سیاست بازان خود فروخته است که بر دامن فلسطینیان میوه استقامت و زیتون نور و امید می ریزد؟ اگر این چنین بود اینها که سالهاست در کنار فلسطینیان و بنام ملت فلسطین نان خورده اند... . آری فلسطین راه را گم کرده خود را از برائت ما یافت و دیدیم که در این مبارزه چطور حصارهای آهنین فرو ریخت و چگونه خون بر شمشیر و ایمان بر کفر و فریاد بر گلوله پیروز شد. و چطور خواب بنی اسراییل در تصرف از نیل تا فرات آشفته گشت[66]»

حضرت امام خمینی(ره) تا واپسین لحظات مقدس عمر با برکتشان، بر حمایت از فرزندان معنوی اشان در فلسطین تأکید نموده و بی محابا در بنیانهای کفر و استکبار و مولود نامشروع آنان در قلب خاورمیانه یورش می بردند.

مقام معظم رهبری آیت الله خامنه ای همواره بر اهمیت و ضرورت تکریم و تجلیل از آرمان فلسطین تأکید فرموده و اهمیت احیای مستمر این آرمان را تا نیل به هدف مورد توجه قرار می دهند :

« این روز (قدس) را گرامی می داریم، دنیای اسلام، باید این روز را گرامی بدارد. بیش از چهل سال است که ملت اسلام نام فلسطین را می آورد مسلمین، متفکران اسلامی و نویسندگان و سیاستمداران، هزاران و هزاران بار گفته اند و هزاران نفر در این راه شهید شده اند. مگر می شود پاره تن جهان اسلام را همین طور در اختیار دشمنان گذاشت که آن را تصرف کنند و ملتی را از خانه خودش بیرون نمایند.

مقام معظم رهبری با صلابت و استحکام راه حضرت امام (ره) را پی گرفتند و به مناسبتهای مختلف بر اهمیت مسئله فلسطین بعنوان مسأله اول جهان اسلام تأکید نمودند:

« مسأله فلسطین، مسأله اول بین المللی اسلامی است. امروز که مبارزات ملت فلسطین در زیر پرچم اسلام خواب را از چشم دولت غاصب صهیونیست و حامیانش ربوده است. بزرگترین وظیفه ملت و دولت ما و همه ملتها و دولتهای مسلمان، حمایت از این مبارزات است. غده سرطانی اسرائیل را تنها از طریق همین مبارزات می توان ریشه کن ساخت و جهان اسلام را از خطرات مهلک آن نجات داد.»

ایران اسلامی، ملتش و دولتش، هم دوش، هم آوا و هماهنگ با ملت فلسطین همدردی و همراهی می کند و در میدانهای گوناگونان این ملت را مورد حمایت قرار می دهد این وظیفه همه دولتهاست.

«مهمترین علاج توطئه آمریکا در داخل سرزمین های اشغالی و در دستان نیرومند مبارزان فلسطین است، لیکن همه مسلمین موظفند در این جهاد شرکت جسته و کمک های مالی و سیاسی و اطلاعات و نظامی و تجهیزاتی را به سوی آنان سرازیر کنند. ملت فلسطین باید احساس تنهایی نکند، صهیونیست ها و کسانی که شکنجه و کشتار مبارزان فلسطین منتسب به آنهاست، باید در هیچ جای جهان احساس امنیت نکنند.

صندوق های پشتیبانی و هسته ای کمک ها به فلسطینیان مبارز باید در همه جای عالم و از سوی دولت ها و ملت ها تشکیل شود. تحریم اقتصادی دولت غاصب و به رسمیت نشناختن آن، وظیفه همه دولت های مسلمان است و ملت ها باید در برابر این مسأله حساسیت نشان دهند.[67]

مقام معظم رهبری در جریان سفر خود به استان مرکزی نیز با اشاره به حوادث اخیر فلسطین با تأکید بر اینکه ملت فلسطین به سنگ و مشت اکتفا نکرده و دفاع مسلحانه را برای خود محفوظ نگه داشته می فرمایند :

«ملت فلسطین امروز در مقابل رژیم صهیونیستی صف آرائی کرده و اعمال وحشیانه او را با یک ضربه و عکس العمل مناسب پاسخ می دهند و قطعا ملت فلسطین به سنگ و مشت اکتفا نخواهد کرد و برای دفاع از شرف و حیثیت سرزمین خود از سلاح های آتشین نیز استفاده خواهد کرد. دولتهای اسلامی و عربی باید در قبال مبارزان و مردم فلسطین احساس مسئولیت کنند و علاوه بر حمایت های لفظی، در عمل نیز مردم مظلوم فلسطین را کمک و یاری نمایند.

مقام معظم رهبری تنها راه حل خاتمه مسأله فلسطین را رجوع به آرای واقعی مردم از طریق برگزاری رفراندوم در سرزمین های اشغالی، می دانند.

حجت الاسلام و المسلمین سید محمد خاتمی، در مراسم گشایش نهمین اجلاس سران سازمان کنفرانس اسلامی در دوحه (قطر) با اشاره به تحولات اخیر در سرزمینهای اشغالی و مسأله فلسطین بعنوان مسأله اول جهان اسلام به ارائه راه حل های اساسی برای بحران خاورمیانه و بازگشت آرامش به منطقه پرداختند :

« آنچه امروز در سرزمین فلسطین می گذرد، مطالبه ابتدایی ترین و مسلم ترین حقی است که فلسطینیان مظلوم دارند و متاسفانه پاره ای از قدرتها، به خصوص آمریکا، علیرغم همه ادعاهای بشر دوستانه با زیرپاگذاشتن ابتدائی ترین موازین حقوق بشر، در کنار غاصب و رویاروی صاحبان حق ایستاده اند... امروز فلسطینیان روش انتفاضه را برگزیده اند و در سایه انتفاضه به وحدتی بی نظیر دست یافته اند و خسته و نومید از راه حلهای ظالمانه و محکوم به شکست، برای دفاع از خود، ناگزیر به سنگ آن سرزمین مقدس، پناه برده اند.»

« انتفاضه مردم فلسطین یک حادثه بزرگ برای دنیای اسلام و عرب است تا از یک سو چهره دشمن را بی پرده در معرض افکار عمومی قرار دهد و از سوی دیگر نشان دهد که زور، غصب و سرکوب، حقی را ایجاد نمی کند و در نهایت، صاحبان حق مردمی هستند که در مقابل این رژیم ایستاده اند.»

جناب آقای سید محمد خاتمی رئیس جمهور اسلامی در اجلاس دوحه (قطر)- ویژه نشست فلسطین- بر محکومیت قاطع جنایات سازمان یافته رژیم صهیونیستی علیه فلسطینیان، تحریم همه جانبه اسرائیل از سوی کشورهای اسلامی و ایجاد ساز و کار جامع برای حمایت از انتفاضه مردم فلسطین به عنوان مقاومت مشروع در مقابل اشغال و سرکوب، تأکید کرد. حضرت حجت الاسلام و المسلمین جناب آقای خاتمی در سخنان خود، همچنین تلاش برای ایجاد دادگاه جنایات جنگی در فلسطین اشغالی در سازمان ملل، هماهنگی دیپلماسی کشورهای اسلامی برای تشکیل کمیسیون حقیقت یاب بی طرف، برای فاجعه ای که در فلسطین اشغالی در جریان است، جلوگیری از محاصره اقتصادی مردم فلسطین و حمایت از تاسیس دولت فلسطینی به پایتختی قدس شریف را مورد تاکید قرارداد.[68] بر همین اساس من به عنوان رییس جمهوری اسلامی ایران اعلام می کنم که راه حل اساسی برای بحران خاورمیانه و بازگشت آرامش به منطقه عبارت است از :

1-بازگشت همه فلسطنینان به موطن خویش در فلسطین اشغالی.

2-برگزاری یک همه پرسی از مردم اصلی فلسطین اعم از مسلمان، مسیحی و یهودی برای تصمیم گیری در مورد نظام آینده خود.

3-برپایی نظام مستقل فلسطینی مورد دلخواه مردم آن در سرتاسر خاک فلسطین به پایتختی قدس شریف.

4-تصمیم گیری دولت مستقل فلسطین در مورد همه ساکنان فعلی این سرزمین.

اگر موضع اعراب را در مخالفت با اسراییل حداقل در « نه » های سه گانه مشهورشان که نشست سران کشورهای عربی در خارطوم به سال 1967 آنرا به تصویب رساند و عبارت بودند از نه به رسمیت شناختن، نه مذاکره و نه صلح با اسراییل را در نظر بگیریم خواهیم دید که این « نه » ها از بین رفته اند.

تعدادی از اعراب اسراییل را به رسمیت شناختند و با آن وارد مذاکره گردیدند ولی صلح به رغم تمام مواردی که اتفاق افتاد همچنان تحقق نیافته و وهم و خیالی بزرگ باقی ماند، چون سرشت طرح صهیونیستی و دولت یهودی هیچ مناسبتی با صلح عادلانه ای که اعراب خواهان آنند، ندارد، زیرا مقتضای عدالت در این مبارزه زوال اسرائیل و بازگشت کامل فلسطین به نقشه جهان است.[69]

همانطوریکه امام خمینی فرمودند : «اسرائیل باید از بین برود» و در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران موجودیت اسرائیل هرگز به رسمیت شناخته نشده است، و از آن همواره به عنوان غاصب یاد شده است که باید از سرزمین اشغالی بیرون رود و در فکر کشور دیگری در جایی دیگر برای خود باشد. بخصوص در اروپا که معتقدند، در جنگ جهانی دوم یهودیان مورد تاخت و تاز و کشتار آلمانیهای نازیسم قرار گرفته اند. پس بهترین مکان، برای موجودیت «اسراییل» همان سرزمین اروپا می باشد.

امام خمینی (ره) با ارائه طرح مهم روز جهانی قدس و اعلام خطر صهیونیسم در سراسر جهان، جنبه سیاسی مهمی در برابر استکبار و صهیونیسم ایجاد کردند. وحشت استکبار و رژیم صهیونیستی از برگزاری مراسم سالانه روز جهانی قدس و طراحی توطئه های گوناگون در حوالی برگزاری این مراسم برای تحت الشعاع قرار دادن روز قدس، خود دقیقا حکایت از وحشت آنان از تأثیرات این حکومت امت اسلامی دارد.

امام خمینی (ره) با احیای روح اسلامی و شهادت طلبی در میان مسلمانان مأیوس، خصوصا جوانان فلسطین، راه پیروزی واقعی را بر آنان نمایاند. تأثیر سیره عملی و نظری امام (ره) بر مبارزات ضد صهیونیستی، جنبشهای اسلامی آزادیبخش فلسطینی و خصوصا انتفاضه اسلامی، چنان واضح و آشکار است که نیاز به بحث و گفتگو ندارد.

در خصوص این تأثیرات، اظهارات دو تن از مبارزان برجسته اسلامگرای فلسطینی نیز شنیدنی است. دکتر فتحی شقاقی (دبیر کل جنبشهای جهاد اسلامی فلسطین) اظهار داشته بود : جهاد اسلامی همزمان با قیام و پیروزی انقلاب اسلامی ایران و با الهام از اندیشه های امام فقید امت (قدس سره) درسال 1980، تأسیس شد و از آغاز کار به دنبال جهاد مسلحانه علیه رژیم صهیونیستی بود... جنبش جهاد اسلامی برای اعلام اسلام به عنوان تنها ایدئولوژی و آرمان فلسطین به عنوان هدف رهایی و آزادی و جهاد به عنوان ابزار و وسیله این رهایی تشکیل شد.... ابوسمراء –از پایه گذاران جهاد اسلامی فلسطین که طی سالهای 1981 تا 1987 بیش از دوازده بار توسط صهیونیستها دستگیر و به زندان افتاد و در 1988 به لبنان تبعید شد- در خصوص جنبش جهاد اسلامی و تأثیر اندیشه های امام خمینی (ره ) می گوید جنبش با الهام گرفتن از افکار و اندیشه های والای امام خمینی(قدس سره) توانست الگوی بسیار باشکوهی را در مبارزه علیه اشغالگران قدس ارائه دهد...

امام (ره) با احیای اسلام و ارزشهای والای اسلام ناب محمدی(ص)، تاثیر بسیار زیادی بر احیای جنبش آزادیبخش فلسطین، با تکیه کامل بر مردم مظلوم و مسلمان این کشور و محوریت مبارزات اسلامی، برجای گذاشتند. امام (ره)، درس استقامت و جهاد فی سبیل الله به مسلمانان فلسطین، خصوصا جوانان دادند و با احیای تفکر و بیداری اسلامی، آرمان فلسطین را- به عنوان آرمانی اسلامی- حیاتی دوباره بخشیدند. عبدالصمد قسام ( نوه شهید شیخ عز الدین قسام رهبر بزرگ مسلمانان فلسطین در مبارزات ضد صهیونیستی) اظهار می دارد که : جوانان فلسطین درس استقامت و پایداری و جهاد با غاصبان را از حضرت امام خمینی(ره) فرا گرفته اند و ایشان را رهبری الهام بخش و معلمی انسان ساز می دانند وخیزش ضد صهیونیستی و انتفاضه اسلامی مردم فلسطین، با تأسی و الهام از نهضت امام راحل شکل گرفت.[70]

احمد جبرئیل، (دبیر کل جبهه خلق برای آزادی فلسطین " فرماندهی کل" و از رهبران معروف و مبارز فلسطینی) معتقد است : امام خمینی (ره) در میان جوانان که گرفتار مکتبهای مادی شده بودند، روح ایثار وشهادت طلبی دمید... جمهوری اسلامی ایران با رهبری اسلامی و حکیمانه آن، محوری برای بیداری اسلامی در جهان و پناهگاهی برای مجاهدان انقلابی شده است. امام راحل همواره در فکر مستضعفان جهان بود و تمامی تلاشهای خود را برای کاهش مشکلات آنان، به ویژه مردم فلسطین- که در معرض حملات امپریالیسم و صهیونیزم قرار دارند-به کار برد. امام خمینی (ره) با رسوا کردن صهیونیستها، به مسلمانان و اعراب نسبت به خطر رژیم صهیونیستی و همکاری با آن هشدار داد و خواستار نابودی این غده سرطانی بود. امام خمینی (ره) همواره مسلمانان را تشویق به آزادسازی فلسطین و حمایت همه جانبه از مجاهدان فلسطین می کرد و از کشورهای اسلامی و نیروهای آزادیبخش می خواست که مبارزان فلسطین را در برابر تروریستهای صهیونیستها تنها نگذارند.[71]

بین امام (ره) و مقاومت روابط تنگاتنگی وجود دارد ک بر کسی پوشیده نیست بنحوی که می تواند این دو مسئله را در قالب یک عنوان یک دست برای موضوع عرایض بنده است بسازد.

در سال های اخیر این مراسم را در ماه ژوئن برگزار می نمودیم هرگاه که این ماه فرا می رسید ما خود را در برابر یک مقطع از حزن و اندوه عمیق یافتیم مقطعی که با خود خاطره جانگداز رحلت امام خمینی رهبر انقلاب اسلامی و بنیانگذار جمهوری اسلامی را از یک سو و یادواره سقوط قدس در سال 1967 و آن شکست تلخ و دردناکی که امت از طرح صهیونیستی در منطقه خورد، به همراه می آورد. شکستی که ما همچنان از تبعات و آثار آن تا این لحظه و به رغم شیرینی که این روزها آنرا چشیدیم، در رنج و عذابیم.[72]

پس از اینکه انقلاب به رهبری حضرت امام پیروز شد همان مواضعی را که نسبت به اسرائیل در آن مقطع داشت را حفظ کردند و با آن دیدگاههای قبلی در سطح رسمی و دیپلماتیک با اسرائیل برخورد کردند طبیعتا این امر منجر به تیرگی روابط ایران و اسرائیل می شد.

مقامات ایران حمایت خود را از گروههای فلسطینی که علیه اسرائیل مبارزه می کردند را اعلام کردند و کمک های مادی و معنوی قابل توجهی را برای این گروهها می فرستادند و بارها حمایت خود را از مواضع فلسطینیان و شیعیان لبنان اعلان می کردند.

انقلاب اسلامی که مسلمانان جهان را به بازگشت به اسلام فرا می خواند با توجه به آیه شریفه «لن یجعل ا... للکافرین علی المومنین سبیلا». و سایر اصول عزت مدارانه اسلامی نمی تواند نسبت به مهمترین مساله جهان اسلام که همان اشغال سرزمین فلسطین به دست نیروهای بیگانه است بی اعتنا باشد. اشغال فدس شریف نخستین قبله مسلمانان، آوارگی صدها هزار تن از مسلمانان فلسطین، و رجزخوانیهای پیاپی سردمداران رژیم صهیونیستی علیه جهان اسلام و تهدید سایر سرزمین های اسلامی، (از نیل تا فرات) از چنان اهمیتی برخوردار بود که پس از پیروزی انقلاب اسلامی حکومت اسلامی، بلافاصله مبارزه با اسرائیل را در سر لوحه اهداف سیاست خارجی خود قرار داد.

بنابراین رهبران هم بر این امر تأکید دارند که اسرائیل باید نابود گردد و خواستار این هستند که تمام کشورهای اسلامی علیه اسرائیل متحد شوند.[73]

مقامات اسرائیلی بارها گفته اند که جمهوری اسلامی ایران از گروههای فلسطینی و لبنانی درگیر با اسرائیل حمایت می کند از جمله سخنان «اسحاق رابین» نخست وزیر اسبق رژیم صهیونیستی به خوبی بیانگر این امر است آنجایی که می گوید: «تقریبا تمام فلسطینی هایی که به اعمال خشونت آمیز (علیه اسرائیل) ادامه می دهند از اسلام به شیوه جمهوری اسلامی ایران حمایت می کنند.»

همچنین «بنیامین نتانیاهو» بر این امر تأکید کرده و اصول گرایی اسلامی را بزرگترین خطر برای دولت اسرائیل و غرب برشمرده و خاستگاه آن را انقلاب اسلامی می داند.

همانطوری که از گفته این مقامات پیدا است آنها «اصول گرایی» اسلامی را مهمترین خطر برای خود دانسته اند و ریشه و اساس و منشأ این اصول گرایی را در انقلاب ایران می دانند. بنابراین مقامات این رژیم حمایت ایران را از گروههای فلسطینی و ضد رژیم اسرائیل را یکی از اهم دلایل دشمنی خود با ایران می دانند.

یکی از عوامل بسیار مهم در تشکیل جنبش جهاد اسلامی فلسطین در سال 1980، پیروزی انقلاب اسلامی در ایران بوده است. عبارتهای زیر، بیانگر چگونگی و میزان نفوذ و ارتباط جمهوری اسلامی ایران با این جنبش می باشد:

دبیر کل شهید جنبش جهاد اسلامی فلسطین، دکتر فتحی شقاقی، در مقدمه کتاب جنبشهای اسلامی، در فلسطین می نویسد، فلسطین اشغالی به مانند دیگر کشورهای منطقه عربی – اسلامی، متاثر از خیزش اسلامی به رهبری امام خمینی رضوان ا... تعالی علیه بود. آن هنگام یعنی در پایان دهه هفتااد، انقلاب اسلامی را رهبری کرد. رژیم شاه را سرنگون ساخت و بر یکی از مهمترین و خطرناکترین رژیم منطقه ای تابع آمریکا و استکبار جهانی غلبه نمود و بدین ترتیب، ایران را از سلطه استعمار و صهیونیسم آزاد کرد، روحیه مسلمانان را از وحشت کشورهای بزرگ آزاد ساخت و آغاز عمر دوباره اسلام و برقراری جمهوری اسلامی پس از گذشت چهارده قرن از ظهور اسلام را اعلام کرد. تاثیر انقلاب اسلامی به رهبری امام فقید در فلسطین قوی تر از هر مکان دیگر بود، چرا که مسلمانان در فلسطین در حالیکه تحت اشغال وحشیانه صهیونیستی بسر می بردند، ناامیدتر و فروپاشیده تر از تمامی ملل مسلمان بودند. امام آمد تا به آنها امید بدهد و تأکید نماید که دگرباره امت می تواند با الهام گیری از اسلام بپاخیزد. اسلام می تواند پیروز شود و حکومت خود را برقرار سازد و با این حساب، آزادی بیت المقدس از دست یهود تنها به زمان نیاز دارد.

دبیر کل سابق و یکی از بنیانگذاران اصلی جهاد اسلامی فلسطین در خصوص تاثیر انقلاب اسلامی در تاسیس این سازمان عقیده دارد که، انقلاب اسلامی ایران و رهنمودهای امام خمینی رضوان ا... تعالی عیله، تاثیر زیادی بر مجموعه جوانانی که نهاد جنبش جهاد اسلامی را تأسیس کردند، داشت.

دکتر ابولولو یکی از رهبران جهاد اسلامی فلسطین می گوید، در حقیقت ایران، مسلمانان دنیا را زنده کرد. فلسطینی ها همواره به ایران نگاه می کنند و ایران اراده مستضعفان است. ایران، قدرت اسلامی را در جانهای مسلمانان بیدار کرد. «پیروزی انقلاب اسلامی» عامل عمده ای در «تشکیل سازمان جهاد اسلامی فلسطین» و «پیدایش انتفاضه» بوده است. انقلاب اسلامی ایران بود که نیروی ایمان را در درون مسلمانان زنده کرد. امروزه فکر انقلاب اسلامی ایران در همه جای فلسطین و در هر خانه ای وارد شده است.

فتحی شقاقی در همان مقدمه کتاب جنبشهای اسلامی در فلسطین می نویسد، به یاد می آورم که مسئولین اسراییل، تعداد زیادی از فرزندان جنبش جهاد اسلامی را دستگیر کردند و هنگامیکه برای اولین بار شخصا برابر قاضی اسراییل قرار گرفتم، فهرستی از اتهامات مرا پیش روی من گذاشتند که اولین آنها این بود که تو متهم هستی که اقدام به تأسیس یک سازمان دینی نموده ای که دعوت امام خمینی در نابودی اسراییل و سیطره اسلام بر جهان را تایید می کند.

رهبر فقید جهاد اسلامی فلسطین دکتر فتحی شقاقی می گوید، هیچ چیزی به اندازه انقلاب امام خمینی نتوانست ملت فلسطین را به هیجان آورد و احساسات آنها را برانگیزد و امید را در دلهایشان زنده کند. با پیروزی انقلاب اسلامی ما به خود آمدیم و دریافتیم که امریکا و اسراییل نیز قابل شکست هستند. ما فهمیدیم که با الهام از دین اسلام می توانیم معجزه نماییم و از این رو ملت مجاهدمان در فلسطین، انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی را به دیده تقدیر می نگرند و امام خمینی را از رهبران جاوید تاریخ اسلام می دانند.

زیاد ابوعمرو نویسنده معروف و لائیک فلسطینی می نویسد، انقلاب اسلامی ایران تاثیر مهمی بر جنبشهای اسلامی در همه جا و از جمله جنبش اسلامی در اراضی اشغالی اشت. چه این انقلاب آمد تا دلیلی بر امکان پیروزی اسلام بر ظلم و قهر و برپایی دولت اسلامی ارایه دهد. انقلاب اسلامی، نمونه و سرمشقی برای تمام جنبشهای اسلامی گردید.

ارتباط عمیق عاطفی و معنوی بین جمهوری اسلامی ایران و جهاد اسلامی فلسطین آنچنان است که: بدنبال شهادت تعدادی از حجاج ایرانی در سال 1987 توسط نظامیان عربستان سعودی در مکه معظمه، تظاهراتی از سوی جهاد اسلامی در صحن مسجد الاقصی در اعتراض به اقدام عربستان و محکومیت آن صورت گرفت که این تظاهرات منعکس کننده همدلی آشکار جهاد اسلامی با ایران بود.

انقلاب اسلامی ایران منبع الهام در سطوح فکری و عملی جهاد اسلامی فلسطین بوده است. از ابتدا بنیانگذاران جهاد اسلامی تلاش کردند تا از دروس انقلاب اسلامی در ایران الهام گیرند و تلاش کردند تا آن را به روش فلسطین نیز تطبیق دهند. این گروه معتقد است که جهاد تنها وسیله برای محقق ساختن حکومت اسلامی است.

دکتر فتحی شقاقی در گفتگویی با یک روزنامه عربی در دسامبر 1994 گفت، ایران پشتیبان اصلی آرمان فلسطین است و ارتباط ما با آنها بر مبنای پشتیبانی سیاسی و معنوی ایران از حقوق حقه مردم فلسطین در ادامه جهاد و مبارزه است.

در آغازین سال های دهه 1990، اعضای جهاد اسلامی فلسطین و حماس در اردوگاههای آموزشی حزب ا... و پاسداران انقلاب در ایران و لبنان حضور یافتند. به خانواده های استشهاد طالبان غرامت پرداخت شد و در ازای هر حمله موفقیت آمیز (ده ها هزار دلار) پاداش نقد از سوی ایران به جهاد اسلامی فلسطین و حماس پرداخت شد. این تلاش ها که به منظور ایجاد اخلال در روند صلح اعراب و اسرائیل صورت می گرفت به دنبال امضای «توافقنامه موقت» اسرائیل – فلسطین (در سپتامبر 1995) شدت یافت و اوج آن سلسله عملیات انتحاری (سه عملیات توسط حماس و دو عملیات توسط جهاد اسلامی فلسطینی) در سه ماهه اول سال 1996 بود که بیش از 80 کشته و صدها مجروح اسرائیلی بر جای گذاشت و گفت و گوهای اسرائیل – فلسطین را تا حد زیادی دشوار ساخت و موجب شکست حزب کارگر و پیروزی حزب لیکود در انتخابات ماه مه همان سال شد. اخیرا حزب ا.. و ایران در استخدام اعضای حماس – که در نتیجه اقدامات امریکا و عربستان سعودی موانعی بر سر جمع آوری کمک مالی توسط حماس در خارج پدید آمده تا حدودی موفق بوده اند.[74]

به همین منظور حزب ا... تشکیلاتی با عنوان واحد 1800 ایجاد کرده که دفتر مرکزی آن در بیروت است و اقداماتش به استخدام فلسطینی هایی اختصاص دارد که به جمع آوری اطلاعات و انجام عملیات انتحاری بپردازند. برآوردهای محافل اطلاعاتی اسرائیل حاکی است که در حال حاضر حدود چهل هسته مورد حمایت حزب ا... در کرانه باختری و غزه فعالیت می کنند و حدود 80 درصد عملیات انتحاری که در ماه های اخیر در کرانه باختری انجام شده یا از آنجا نشأت می گیرد، توسط حزب ا... حماس و جهاد اسلامی هماهنگ شده بود.

از سال 2000 به بعد، حزب ا... و ایران سعی کرده اند اعراب اسرائیلی (از جمله بعضی از افرادی که در ارتش اسرائیل خدمت می کنند) را به استخدام خود در آوردند و در این فرایند از رویگردانی بسیاری از اعراب اسرائیل از دولت اسرائیل، فلسطینی کردن خزنده جامعه عرب های اسرائیل (روندی که سابقه آن به جنگ شش روزه باز می گردد اما انتفاضه الاقصی آن را شدت بخشیده است) موقعیت برتر حزب ا...در انظار بسیاری از اعراب به دنبال عقب نشینی اسرائیل از لبنان، و این حقیقت که بعضی از اعراب اسرائیلی که در شمال جلیله زندگی می کنند با فلسطینی هایی که در لبنان زندگی می کنند و به استخدام حزب ا... در می آیند، رابطه خانوادگی دارند. اعراب اسرائیلی در اردوگاههای حزب ا... در لبنان آموزش دیده اند و از وجود آنها برای کسب اطلاعاتی پیرامون نقل و انتقال نظامی اسرائیل و استقرار آنها در شمال اسرائیل استفاده می شود و این نگرانی وجود دارد که شاید سرانجام آنها در حملات انتحاری مشارکت نمایند. حزب ا... هم چنین به حماس کمک کرده است که تولید و توان موشک ساخت داخل القسام را گسترش دهد تا بتواند مراکز پر جمعیت در سراسر اسرائیل را مورد تهدید قرار دهد. از اتبر سال 2001، حماس بش از 460 موشک القسام را به سوی شهرک های اسرائیل در نوار غزه و شهرهای اسرائیل پرتاب کرده است. حماس سعی کرده این موشک ها را در کرانه باختری تولید و از همانجا شلیک نماید که بدین ترتیب بخش اعظم مناطق پر جمعیت ساحلی اسرائیل در برد این موشک قرار می گیرد. کارگاه تولید موشک و موشک هایی از این نوع در کرانه باختری کشف شده است هر چند تاکنون موشک القسام از این نقطه با موفقیت به هدف های اسرائیلی اصابت نکرده است. ایران هم چنین سعی کرده تا مبارزان جهاد اسلامی فلسطینی و حماس را به کار گیرد تا از خاک اردن حملات خمپاره و موشکی بر ضد اسرائیل انجام دهند. حزب ا... مورد حمایت ایران مهارت و تکنیک ساخت بمب را به همه گروههای سیاسی فلسطینی آموزش داده است. هم چنین تاکتیک های چریکی، فنون و روالی را که آغاز کرده و در خلال عملیات بر ضد نظامیان اسرائیلی در لبنان پالایش شده است، به فلسطینی ها آموخته است و آنان در خلال انتفاضه به بهترین وجه از آن استفاده کرده اند.[75]

جهاد اسلامی از نظر تاريخي جنبشي فقير با موارد و امكانات مادي محدودي مي باشد. به همين خاطر موارد پرداختي و فعاليت هاي آن همواره محكوم به محدوديت امكانات است.

 جهاد براي تامين هزينه فعاليت ها و جنبش بر توان هاي خودي، از جمله كمك هايي كه تعدادي از اعضا و هواداراني كه داراي وضعيت مالي خوبي هستند استفاده نموده و در كنار آن از كمك ها و اموال زكات و از صدقاتي كه مردم كشورهاي عربي و اسلامي و از جمله مردم مسلمان ايران براي آنها جمع آوري مي كنند استفاده مي كنند، و هيچ نوع كمكي از كانال هاي رسمي ايراني دريافت نمي‎دارد، بعضي موسسات خصوصي خيريه و نيز تعدادي از روحانيون هستند كه كمك هايي انسان دوستانه را براي تامين زندگي خانوادهاي شهدا، معلولين و اسراي دربند رژيم صهيونيستي و تشكيلات خودگردان به جهاد اسلامی مي دهند.

روابط جهاد اسلامی با ايران دقيقا به همان مقداري است كه جهاد با ديگر طرف ها داريم و محكوم به اصول چندي از جمله محافظت از استقلال تصميم گيري جهاد و تاييد مسئله مركزي امت اسلامي يعني مسئله فلسطين مي باشد.

موضع جهاد نسبت به ايران از زمان پيروزي انقلاب اسلامي تا كنون تغييري نداشته و حوادث و تحولات بر حق بودن مواضع و ديدگاه هايشان را ثابت نموده اند.

هم اكنون همه آنچه را كه جهاد اسلامی بيست سال پيش در قلمداد نمودن جمهوري اسلامي به عنوان پايگاه اسلام و هم پيمان استراتژيك اعراب در مقابله با ائتلاف صهيونيستي – آمريكايي در منطقه گفتگو كرد را تكرار مي كنند.

در مورد اتهام هايي كه از سوي تشكيلات خودگردان فلسطين به جهاد اسلامی نسبت داده شده و طرف هايي بيگانه متهم به تحريك با جهاد اسلامی شده اند، بايد بگويم كه اين اتهام ها اهانتي بس بزرگ به ملت فلسطين به شمار مي رود زيرا اين كلام به اين معني است كه اين ملت ياراي تحرك براي دفاع از خود و سرزمينش را در مقابل تجاوزات صهيونيستي نداشته و تنها با تحريك ديگران دست به انجام چنين كارهاي مي زند.[76]

علاوه بر آن توصيف سوريه و ايران به عنوان جهت هايي بيگانه نيز در زماني كه تشكيلات خودگردان با اسرائيل عليه ملت فلسطين و امت اسلامي هم پيمان مي شود خود محكوميتي براي تشكيلات به شمار مي رود.

آيا سوريه و ايران كه پشتيبان مبارزات ملت فلسطين مي باشند، بيگانه اند ولي اسرائيل كه به هم پيمان دوست تبديل شده است، هم پيماني با آن، نعمت و فخر است؟ اين تحريف و تزويري خطرناك به شمار مي رود.

در نسبت سنجي ميان امنيت ملي جمهوري اسلامي ايران و منازعه فلسطيني اسرائيلي و به طور كلي موجوديت رژيم صهيونيستي، عنايت به اين نكته حايز اهميت است كه منازعه مذكور و موجوديت اسرائيل، صرفنظر از نگاه آرماني و ايدئولوژيك، مساله امنيتي نيز هست. بدين جهت مي‎بايست اين بحران به شكل معادله اي امنيتي مطرح گرديده و مولفه هاي تاثير گذار از جمله محيط بين المللي و منطقه اي، موقعيت بازيگران موثر و فعال و برآيند تعامل آنان بر محيط امنيتي جمهوري اسلامي ايران مد نظر قرار گيرد. محيط امنيتي ايران بي شك در برقراري موازنه قوا، مشاركت در ترتيبات امنيت منطقه اي، جلوگيري از ائتلاف هاي امنيتي عليه ايران و تضعيف همزمان قدرت هاي رقيب اسرائيلي – عربي شكل مي گيرد.

هرچند در شرايط كنوني ادامه انتفاضه به جهت تضعيف و مشغول سازي اسرائيل و آمريكا و تقويت موضع مردم فلسطين گزينه مطلوبي براي ايران به شمار مي رود اما به دليل محدوديت هاي فلسطينيان، عدم حمايت موثر اعراب و برخورداري اسرائيل از حمايت آمريكا و بي توجهي رژيم صهيونيستي به افكار عمومي جهاني و فرم ها و قواعد بين المللي، علي القاعده مي بايست انتقاضه را اهرم فشاري دانست كه به راه حل سياسي در آينده خواهد انجاميد. لذا استراتژي كشورمان بر اين اساس قابل تنظيم است.

جمهوري اسلامي ايران همواره مخالف روند صلح بوده و آن را عادلانه نمي دانسته است. اما با توجه به پذيرش ايده صلح و مقبوليت جهاني آن، اين گونه موضع گيري كشورمان نزد افكار عمومي جهاني انعكاس وارونه داشته و ايران را به عنوان مخالف صلح معرفي نمود است. اين امر تا حدودي ناشي از ضعف ديپلماسي كشورمان بوده است. ضمن اين كه مواضع ايران در گذشته عموماً جنبه سلبي داشته و كمتر بعد ايجابي به خود گرفته است.

با عنايت به موارد ياد شده ضرورت دارد به سياست هاي ايجابي متناسب با شرايط جديد پرداخت كه از جمله مي توان به عملياتي نمودن طرح پيشنهادي مقام معظم رهبري مبني بر برگزاري رفراندوم در سرزمين هاي اشغالي اشاره نمود. پر واضح است حل و فصل منازعه در موقعيت نابرابر طرفين به سود اسرائيل مي انجامد، اما مداخله ايران مي بايست به شكل منطقي و در چارچوب قواعد بازي باشد تا مورد پذيرش جهاني قرار گيرد.[77]

پس از پايان جنگ عراق عليه ايران و به قدرت رسيدن آقاي هاشمي رفسنجان، جمهوري اسلامي ايران فرصت پيدا كرد با انتخاب گزينه هاي سياسي بسيار گسترده تري نسبت به آنچه كه جنگ ميسر مي ساخت خط مشي واقع بينانه تري را انتخاذ نمايد. ظاهراً اين جريان در قالب دكترين ام القراي جهان اسلام متجلي گرديد. در اين مقطع اين اتفاق نظر بوجود آمد كه جمهوري اسلامي بدون گسترش انقلاب اسلامي در خارج از مرزهايش قادر به ادامه حيات نيست. شعارهايي همچون آرمان آزادي كربلا و قدس و نابودي اسرائيل به مثابه خط مشی اصلي در سياست خارجي جمهوري اسلامي تلقي مي شد، بدين خاطر مي توان در اين سالها نظريه اصلي سياست خارجي ايران را همان ام القراي اسلامي دانست.

حمايت ها و كمكهاي ايران به گروههاي مبارز طرفدار ايران بيشتر گرديد و گروههايي كه به ديدگاه جمهوري اسلامي ايران نزديك بودند، مورد حمايت و كمكهاي بيشتر قرار گرفتند، بخصوص در فلسطين اشغالي كه همواره مساله جهاني اسلام تلقي مي شد. گروههاي حزب الله لبنان، جهاد اسلامي، حماس كه معمولاً ديدگاهي همگام با ايران داشتند، مورد حمايت قرار گرفتند، و بحث آزاد سازي فلسطين در محافل داخلي و خارجي از سوي ايران تقويت گرديد، و نقش بازدارندگي جمهوري اسلامي ايران در صلح اعراب و اسرائيل موجب خشم و تهديدات بيشتر آمريكا و اسرائيل نسبت به ايران را فراهم آورد.

كمكهاي معدود كشورهاي عربي و كمكهاي مادي، اقتصادي و … ايران كه بيشتر از طريق سوريه و حزب الله… لبنان صورت مي گرفت، به گفته رهبران اين جنبشها نقش بسياري در شكوفايي و بسيج توده ها به سوي مبارزات عليه اسرائيل ايفا نمود، و موجب تقويت و گسترش دايره نفوذ اين جنبشهاي مبارز در داخل و خارج فلسطين اشغالي گرديد.

با روي كار آمدن دولت آقاي خاتمي در سال 1376، و مشكلات متعدد روابط خارجي ايران با كشورهاي بزرگ و منطقه، ايشان به بازنگري در سياست خارجي و روابط بحراني ايران با ديگر كشورها پرداخت. در اين دوره بيشتر به تنش زدايي و ارتباطات بسيار با كشورهاي مختلف از جمله غرب توسط فعالان ديپلماسي ايران صورت پذيرفت، اين دوره كه تقريباً همزمان با كنفرانس سران كشورهاي اسلامي در تهران صورت گرفت، در رابطه با منطقه و فلسطين بيشترين رويكرد ايران به مسائل عمومي و منطقه اي و فرامنطقه اي در مورد حقوق ملت فلسطين صورت پذيرفت. سياست ايران در منطقه براساس مصالح ملي و حمايت ها از آزاد سازي فلسطين اشغالي ادامه يافت، و چرخه آن بيشتر به سوي حمايت هاي سياسي و بين المللي گرديد.

در اين دوره سعي ايران بر اين شد كه مساله فلسطين با مشاركت هرچه بيشتر كشورهاي عربي و سازمانهاي بين المللي براي احقاق حقوق فلسطين اشغالي انجام پذيرد. كه مجموع حمايت ها و كمكها باعث به باد نشستن مقداري از تلاش ها گرديد، كه همانا پيروزي حماس در انتخابات با پشت سر گذاشتن سازمان آزاديبخش فلسطين كه خود را به عنوان نماينده مدعي فلسطين مي دانست انجاميد. بي شك حمايت هاي ايران را مي توان بيشترين فاكتور در اين پيروزي ها دانست. 

---