اسان بحران تي ضابطو آڻڻ جي حوالي سان ڪيل واعدن کي پورو ڪرڻ جا منتظر آهيون: وزيراعظم شهباز شريف

شرم الشيخ / اسلام آباد– 09 – نومبر (اي پي پي) وزيراعظم محمد شهباز شريف چيو آهي ته ا??ان بحران تي ضابطو آڻڻ جي ??والي ??ان ڪيل واعدن کي پورو ڪرڻ جا من??ظر آهيون، ٻوڏ جي ??باهي تي ضابطو آڻڻ جي لاءِ گهربل ۽ دستياب وسيلن ۾ فرق تمام وڌيڪ آهي جڏهن ته پاڪستان موسمياتي ۽ ماحولياتي تبديلي ??ان سڀ کان وڌيڪ متاثر ملڪ آهي، عالمي برادري ماحولياتي تبديلي جي ڪري نقصانن جي ??زالي ۽ بحالي جي قدمن کي ڪوپ – 27 جي ??يجنڊا ۾ شامل ڪري ته جيئن بري طرح متاثر آبادي جي ??رورتن کي پورو ڪري سگهجي. وزيراعظم محمد شهباز شريف مصر جي ??هر شرم الشيخ ۾ ڪوپ – 27 عالمي ڪانفرنس جي موقعي تي گڏيل قومن جي ماحولياتي تبديلي بابت اداري جي ??هتمام هيٺ ”عملدرآمد جي لاءِ سڀ هڪ“ جي موضوع تي من??قد تقريب کي پاڪستان جي قومي بيانيي جي ??والي ??ان خطاب ڪندي چيو ته ڪاربن جي ??خراج ۾ گهٽتائي جي گڏيل حڪمت عملي جي لاءِ ٺوس پاليسيز جي ??المي سطح تي ضرورت آهي، ڪاربن جي ??خراج ۾ مسلسل اضافو ا??ان جي ??حالي جي قدمن کان تيز تر آهي. وزيراعظم عالمي اڳواڻن جو ڌيان ڇڪرائيندي ان يقين جو اظهار ڪيو ته توهان سڀ پاڪستان ۾ تباهي آڻيندڙ ٻوڏ بابت آگاهه هوندا. جنهن ??ان 33 ملين ماڻهو متاثر ٿيا آهن جيڪي ٽن يورپي ملڪن جي ??بادي جي ??رابر آهن، متاثرين ۾ عورتن ۽ ٻارن جو انگ اڌ کان وڌيڪ آهي. هن چيو ته ملڪ جي ڏکڻ ۾ معمول جي ??رساتن جي ڀيٽ ۾ 7 ڀيرا برساتون وڌيڪ ٿيون آهن، ا??ان جا گليشيئرز تيزي ??ان پگهري رهيا آهن. وزيراعظم محمد شهباز شريف چيو ته ٻوڏ جي ڪري پاڪستان ۾ 8 هزار ڪلوميٽر کان وڌيڪ پڪا رستا لڙُهي ويا جڏهن ته 3 هزار ڪلوميٽر کان وڌيڪ ريلوي ٽريڪس کي نقصان پهتو آهي، ان کانسواءِ پاڪستان ۾ 4 ملين ايڪڙ زمين تي بيٺل فصل ٻوڏ ??ان تباهه ٿي ويون. هن چيو ته ٻوڏ ??ان ملڪ جي چئني پاسي تمام گهڻو نقصان ٿيو آهي، ٻوڏ ??ان ٿيندڙ نقصانن جو ڪاٿو 30 ارب ??ال?? کان وڌيڪ آهي. وزيراعظم وڌيڪ چيو ته ڪاربن جي ??المي اخراج ۾ پاڪستان جو انتهائي معمولي حصو هجڻ جي ??اوجود ا??ان اهڙن نقصانن ۾ ورتل آهيون، ا??ان اهڙن عملن ۽ ان??ان جي پيدا ڪيل انهن بحرانن کان متاثر ٿي رهيا آهيون جن ۾ ا??ان جو ڪردار نه هجڻ جي ??رابر آهي. وزيراعظم محمد شهباز شريف وڌيڪ چيو ته پاڪستان جون ترجيحون سدائين واضح رهيون آهن سڀ کان ??ڳ عالمي سطح تي هدفن جون ترجيحون طئي ڪرڻ جي ??رورت آهي. ان جي لاءِ فنانسنگ ۽ نظام الاوقات جي هدفن جو تعين ضروري آهي، ا??ان بحران تي ضابطو آڻڻ جي ??والي ??ان ڪيل واعدن کي مڪمل ڪرڻ جا من??ظر آهيون، ٻوڏ جي ??باهين تي ضابطو آڻڻ جي لاءِ گهربل ۽ دستياب وسيلن ۾ فرق تمام وڌيڪ آهي جڏهن ته پاڪستان موسمياتي ۽ ماحولياتي تبديلي ??ان سڀ کان وڌيڪ متاثر ملڪ آهي. هن چيو ته عالمي برادري ماحولياتي تبديلي جي ڪري نقصانن جي ??زالي ۽ بحالي جي قدمن کي ڪوپ – 27 جي ??يجنڊا ۾ شامل ڪري ته جيئن بري طرح متاثر آبادي جي ??رورتن کي پورو ڪري سگهجي، پبلڪ فنانسنگ ۽ قرضن جي مشڪلاتن جي ڪري ماحولياتي تبديلين کان متاثر ٿيندڙ ملڪن بشمول پاڪستان کي پنهنجي وسيلن ??ان بحالي جي قدمن ۾ مشڪلاتون درپيش آهن ۽ ٽئين نمبر تي ڪلائميٽ فنانس جي ??شريح جي ??رورت آهي ته جيئن شفاف طريقي ??ان ماحولياتي تبديلي جي ??زالي لاءِ گهربل ۽ اضافي وسيلن جي ??ستيابي يقيني بڻائي سگهجي ??نهن ??ان اسرندڙ ۽ متاثر ملڪن ۾ بحالي جي ??رگرمين ۾ تيزي آڻي سگهجي ٿي. هن چيو ته ا??ان کي واضح طور تي ماحولياتي تبديلي جي نقصانن ۽ ان حوالي ??ان ترقياتي فنڊز جو تعين ڪرڻ گهرجي. ماضي ۾ ان تي گهٽ ڌيان ڏنو ويندو رهيو آهي. وزيراعظم چيو ته ا??ان ڪيترن ئي سالن کان ان تي بحث ڪري رهيا آهيون پر بنيادي هدفن تي متفق نه ٿي سگهياسين. 2009ع ۾ ڪوپن هيگن ۾ من??قد ڪوپ – 15 ۾ سال 2020ع تائين اربين ??ال??ن جي وسيلن جي فراهمي جا واعدا اڃا تائين وفا ناهن ٿي سگهيا، انهن ۾ اضافي جي ??رورت آهي، ماحولياتي تبديلي جي ??ثرن جي ڏس ۾ فنڊز جي فراهمي ۾ اضافو به ضروري آهي. وزيراعظم عالمي برادري کي متوجهه ڪيو ته گلوبل ڪلائميٽ رسڪ انڊيڪس ا??ان جي چوٿين ترجيح هجڻ گهرجي ۽ گڏيل قومن جي ??ربراهي ۾ ان حوالي ??ان قدم لازمي آهن. ان حوالي ??ان ماحولياتي فنانسنگ جي ڪاٿي ۾ اضافي ۽ تيز تر فراهمي جي لاءِ قدمن کي يقيني بڻايو وڃي، ماحولياتي تبديلي جي متاثرين ۽ انهن جي ??حالي جي هدفن جو واضح تعين ڪيو وڃي ته جيئن بار کي گڏيل طور تي برداشت ڪرڻ جي فارمولي تحت عملي قدم کڻي سگهجن ته جيئن گڏيل ذميوارين جي وقت سر ادائيگي کي يقيني بڻايو وڃي. هن چيو ته ا??ان سڀني کي پيرس معاهدي تي عملدرآمد جا قدم کڻڻا پوندا. هن چيو ته ٻين ڪيترن ئي ملڪن جي ڀيٽ ۾ پاڪستان 2030ع تائين جي لاءِ مقرر هدف حاصل ڪرڻ جي لاءِ وڌيڪ قدم کنيا آهن. ا??ان پنهنجي ??ميوارين کان پوري طرح آگاهه آهيون ۽ ا??ان ڪاربن جي ??خراج جي ??اتمي لاءِ پرعزم آهيون. وزيراعظم محمد شهباز شريف چيو ته ٽيڪنالاجيز، فنانسنگ ۽ صلاحيت ۾ فرق کي ختم ڪرڻ جي ??رورت آهي ته جيئن ماحولياتي تبديلي تي ضابطو آڻي سگهجي. اتر ۽ ڏکڻ ۾ موجود ان فرق کي ختم ڪرڻو پوندو، پاڪستان ۾ تازي تباهي آڻيندڙ ٻوڏ جي ??والي ??ان پنهنجي معلومات توهان ??ان شيئر ڪرڻ چاهيان ٿو. ٻوڏ ??ان پاڪستان بري طرح متاثر ٿيو آهي، ا??ان کي ڪڻڪ درآمد ڪرڻي پئجي ??هي آهي، پام آئل ۽ مهانگي تيل ۽ گئس جي ??رآمد تي اٽڪل 30 کان 32 ارب ??ال?? خرچ ڪري رهيا آهيون. اهڙي طرح ا??ان پنهنجي ??ستياب وسيلن ??ان لکين متاثر خاندانن جي ??نيادي ضرورتن کي پورو ڪرڻ جي ڪوشش ڪري رهيا آهيون، ا??ان بينظير انڪم سپورٽ پروگرام تحت 316 ملين ??ال?? ??ان هر خاندان کي 113 ??ال?? جي ??دائيگي ڪري رهيا آهيون. جنهن ??ان ٻوڏ کان متاثر علائقن ۾ 300 ملين جي لڳ ڀڳ خاندانن جي مدد ڪئي پئي وڃي. هن وڌيڪ چيو ته سردي اچي رهي آهي لکين متاثرين جي لاءِ شيلٽرز، گهرن، علاج ۽ فوڊ پئڪيج جي ??رورت آهي، ملڪ جي مختلف صوبن ۾ اربين رپيا پنهنجي وسيلن ??ان خرچ ڪري رهيا آهيون. هن تقريب جي ??رڪت ڪندڙن کي مخاطب ڪندي چيو ته تصور ڪريو ته هڪ طرف ا??ان کي عام ماڻهو جي لاءِ غذائي تحفظ کي يقيني بڻائڻ جي ??رورت آهي جنهن تي اربين ??ال?? جا خرچ ڪيا پيا وڃن ٻئي طرف ا??ان کي ٻوڏ متاثرين کي وڌيڪ مشڪلاتن کان تحفظ فراهم ڪرڻ جي لاءِ اربين ??ال?? جي ??رورت آهي، عالمي برادري ا??ان مان ڪيئن اميد رکي ٿي ته ا??ان پنهنجي محدود وسيلن ??ان ماحولياتي تبديلي کان متاثر ڪروڙين ماڻهن کي تحفظ فراهم ڪرڻ ۽ انهن جي ??حالي جا قدم کڻي سگهون ٿا. هن چيو ته ا??ان مشڪل جي ??نهن لمحن ۾ مدد ڪرڻ تي عالمي برادري جا ٿورائتا آهيون جنهن عطيا، خوراڪ، خيمن ۽ دوائن وغيره جي ??ريعي ا??ان جي مدد ڪئي آهي. وزيراعظم اميد ظاهر ڪئي ته هي ڪانفرنس نه رڳو ان واضح پيغام کي سمجهندي پر مسئلن جي ??اتمي لاءِ عالمي سطح تي ڪردار رکندڙ ادارن تائين به ا??ان جو آواز عالمي برادري تائين پهچائيندي. هن چيو ته ا??ان جي لاءِ هاڻي يا ڪڏهن به نه جي ??ورتحال آهي. عالمي برادري ماحولياتي تبديلي جي مسئلن جي ??اتمي لاءِ پنهنجو ڪردار ادا ڪري.